میزبانی عراق را در مراسم اربعین بپذیریم

صبح نو/ متن پيش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست با گذشت چند هفته از ايام عزاداري اربعين حسيني و راهپيمايي شکوهمند ميليوني، حلاوت اين حضور عظيم حماسي و تجلي شور شعورمندانه پيروان اهل بيت هنوز در کام دلباختگان مکتب حسيني است؛ اما حفظ و تداوم اين دستاورد بزرگ به حفاظت و پاسداري مجدانه از نقاط قوت و تلاش براي رفع و تقليل نقاط ضعف نيازمند است. راهپيمايي اربعين، گذشته از فتوحات و گشايش‌هاي معنوي آن، برکات و ثمرات ديگري نيز دارد که از جمله آنها مي‌توان به تعميق و تقويت پيوند ميان عموم شيعيان و بلکه مسلمانان از مليت‌ها و اقوام گوناگون و به طور خاص ميان دو ملت ايران و عراق اشاره کرد. با پس زمينه جنگي هشت ساله که توسط ستمگر خونخوار بعثي بر هر دو ملت تحميل شد و توطئه‌ها و تبليغات مداوم و شبانه روزي بوق‌هاي جهاني و منطقه‌اي که تلاش مي‌کنند بر تنور نقار و بددلي و کين‌توزي بدمند، اين واقعيتي معجزه‌گون است که حب و شيدايي نسبت به اباعبدالله الحسين (ع) انبوه ايرانيان و عراقيان را در مدت ده-پانزده روزه راهپيمايي، همدل و مجتمع مي‌سازد. آنان با ديده محبت و اخوت به يکديگر نگريسته و بر سفره يکديگر مهمان شده و تلاش مي‌کنند تا به هر وسيله‌اي خستگي و دشواري راه را ولو با شستن پاي «زائر حسيني» و نظافت لباس‌هاي او، تسکين و تسلي دهند. اين دستاورد تاريخي را مي‌بايد قدر دانست و با چنگ و دندان محافظت کرد. از سويي اين دستاورد آنقدر ارزنده است و از سوي ديگر به قدري حساس و در مخاطره است که مي‌طلبد براي حفظش مته‌به‌خشخاش گذاشته و وسواس به خرج دهيم. به عنوان مثال، اتفاقي که در چند سال گذشته رخ داد و جمع زيادي از هموطنان بدون رعايت تشريفات قانوني و اخذ ويزا در اين ايام به عراق وارد شدند، علاوه بر آنکه مي‌تواند نوعي تعرض و تحقير نسبت به سيادت و حاکميت يک کشور قلمداد شود، خطر ايجاد تنش در نقاط مرزي و خداي ناکرده وقوع فجايعي تلخ را به وجود مي‌آورد که در صورت بروز، به زخمي چرکين در روابط ميان دو کشور بدل مي‌شود. اما مهم‌تر از اين موضوع، بحث ميزباني و قواعد و لوازم آن در ايام پياده‌روي اربعين است. نگارنده اين سطور فقط يک بار توفيق حضور در راهپيمايي اربعين را در سال 91 داشته است. در آن سال، تقريباً هيچ موکب ايراني وجود نداشت و ندرتاً موکب‌هايي غيرعراقي در مسير يا شهر کربلا مشاهده مي‌شدند؛ اما شکوه و درخشش اين ميزباني چنان بود که به روشني مي‌شد برقي از حسرت و تمناي قرار گرفتن در موقعيت مذکور را در چشم زائران هموطن مشاهده کرد. در سال‌هاي بعد، اين امر به طور فزاينده‌اي محقق شد و گسترش يافت. در تمام اين سال‌ها مخاطرات و آسيب‌هاي احتمالي اين موضوع در محافل و مباحث غير رسمي مورد اشاره قرار گرفته اما بنا بر روايت‌ها و مشاهدات، ظاهراً تلاشي براي رفع آنها انجام نشده است. مسأله اساسي اين است که ورود زياد و گسترده ايران به امر ميزباني مي‌تواند حساسيت مردم عراق را بر انگيزد و مسأله را چنان جلوه دهد که گويي مناسک اربعين -که تاريخي طولاني در سرزمين عراق دارد‌- توسط ايرانيان در حال سرقت شدن است! ورود گسترده ايرانيان به موکب‌داري خصوصاً وقتي با چاشني منابع دولتي همراه مي‌شود، ممکن است توازن و تعادل فضاي پذيرايي را که عملاً برقرار بوده، به هم بزند. به عنوان مثال، مدل‌ها و شيوه‌هايي از پذيرايي را به ماجرا وارد کند که پذيرايي موکب‌هاي عراقي در مقابل آن محقر و فقيرانه جلوه کنند يا باب نوعي رقابت و چشم و همچشمي ناشايست را بگشايد. همچنان‌که با مراجعه بيشتر ايرانيان به مواکب ايراني و حضور کمتر آنان در موکب‌هاي عراقي، زمينه ساز نوعي جدايي‌گزيني قومي و ملي در مناسک اربعين شود. توجه شود که آنچه در اين نوشته گذشت، اين مدعا نيست که در حال حاضر چنين شرايطي پديد آمده است؛ مسأله فقط پيدايش زمينه‌هايي براي اين آسيب‌ها و ظهور نشانه‌هاي اوليه آنهاست. به باور نگارنده، راهي جز اين وجود ندارد که همه ما اعم از نهادهاي حکومتي، هيأت استاني و نيز خيران و امثال آنها، بپذيريم که ميزباني اين مراسم بزرگ به عهده مردم عراق و شايسته است چنانچه به مشارکت در اين امر عظيم و کسب فيوضات آن علاقه‌منديم، اين کار را عمدتاً از کانال کمک به عشاير و گروه‌هاي بومي صالح و توانمند انجام دهيم. *سجاد صفارهرندي با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد