مأموریت نشست آستانه چیست؟
تسنيم/ متن پيش رو در تسنيم منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست بر اساس شواهد ميتوان دريافت که نشست امروز و فردا در آستانه قزاقستان از نظر سياسي دستاوردي نخواهد داشت و بيشتر حول مسائل و چالشهاي ميداني و نحوه تداوم آتشبس خواهد بود و احتمالاً بيانيه صادرشده نيز در همين راستا باشد. نشست «آستانه» که مذاکرات سوري ــ سوري با نظارت کشورهاي ايران، روسيه، ترکيه و حضور استفان ديميستورا نماينده سازمان ملل و سفير آمريکا را شامل ميشود، ساعت 10:30 صبح امروز بهوقت تهران آغاز خواهد شد تا براي اولين بار دولت و معارضه احتمالاً بهصورت مستقيم با يکديگر گفتوگو داشته باشند. پيش از اين و در مارس 2016 گفتوگوهايي بين دولت و معارضه انجام گرفته بود، اما اين مذاکرات بهصورت غيرمستقيم و با وساطت ديميستورا در ژنو انجام شد و به نتيجهاي هم نرسيد. البته احتمالاتي هم درباره غيرمستقيم بودن مذاکرات آستانه بهواسطهگري ديميستورا مطرح شده است. مذاکرات امروز در آستانه در راستاي نشست سهجانبه مسکو و توافق آتشبس ترکيه ــ روسيه بين دولت و معارضين مسلح است که از اولين دقايق سال جاري ميلادي اجرايي شد و با فراز و نشيب، اما بهصورتي فراگير دنبال شده است. هيئتهاي شرکت کننده در نشست آستانه براي 2 کشور ايران و ترکيه در سطح معاون وزير، براي روسيه در سطح نماينده ويژه پوتين در امور سوريه، براي سوريه در سطح نماينده اين کشور در سازمان ملل، براي معارضه در سطح سران چند گروه مسلح معارض بهرهبري محمد علوش، براي آمريکا در سطح سفير و براي سازمان ملل در سطح نماينده ويژه سازمان ملل در سوريه حضور خواهند داشت. اگرچه اين اولين نشست سياسي دوجانبه سوري ــ سوري است اما بنا بر گفتههاي مقامات کشورهاي حاضر در نشست ميتوان گفت که اهداف سياسي را دنبال نخواهد کرد و بيشتر بهدنبال تثبيت آتشبس و گشايش باب مذاکرات مستقيم دوجانبه است. اين موضوع را شايد اولين بار روسيه مطرح کرد. "سرگئي لاوروف"، وزير خارجه روسيه در تماس تلفنياي که با «ژان مارک آيرو» همتاي فرانسوي خود در تاريخ 17 ديماه داشت، گفت: مذاکرات برنامه ريزي شده در آستانه بين نمايندگان دولت سوريه و گروههاي مخالف، جايگزين گفتوگوهاي سوري در ژنو نيست". در واقع گفتوگوهاي ژنو محور سياسي خواهد داشت و در نشست آستانه تلاش خواهد شد تا براي آن نشست زمينه سازي لازم صورت بگيرد که همانا تثبيت آتشبس در شهرهاي مختلف بهمنظور گفتوگوهايي سازنده در ژنو است. بشار اسد رئيس جمهور سوريه روز 30 ديماه در همين راستا در گفتوگو با شبکه خبري TBS ژاپن اعلام کرد که در نشست آستانه "اولويت با دستيابي به آتشبس براي حمايت از زندگي مردم خواهد بود" تا بدين ترتيب کمکهاي بشردوستانه به مناطق مختلف سوريه برسد. همينطور استفان ديميستورا، نماينده دبير کل سازمان ملل که رياست هيئت سازمان ملل در مذاکرات آستانه را بهعهده دارد، ابراز اميدواري کرد که مذاکرات اساسي براي حل سياسي شکل بگيرد تا زمينهساز مذاکرات ژنو باشد که اميد ميرود 8 فوريه برگزار شود. حسين جابري انصاري معاون وزير امور خارجه ايران در بدو ورود به قزاقستان در خصوص اين نشست با بيان اينکه اين اجلاس تحت نظارت ايران، ترکيه و روسيه برگزار ميشود، اظهار داشت: هدف از اين اجلاس تثبيت آتشبس در سوريه و فراهم کردن مقدمات گفتوگوهاي جدي سوري ــ سوري بين دولت سوريه و گروههاي معارضه سوريه است که با هدف تثبيت آتشبس ايجاد شده و حرکت بهسمت راه حل سياسي بحران با لحاظ رويارويي مؤثر با تروريسم و افراطگرايي دنبال ميشود. وي همچنين با اشاره به طرح 4مادهاي ايران يادآور شده بود: اين طرح در قالب حفظ تماميت ارضي، حاکميت ملي سوريه و ارجاع همه امور به انتخاب ملت سوريه ارائه شده و ما در قالب کنفرانس آستانه اين ايده را دنبال ميکنيم. رسانههاي روس مانند اينترفکس و تاس نيز هدف از اين نشست را بيشتر تمرکز بر تداوم و تثبيت آتشبس خواندهاند. بر اساس اين شواهد ميتوان دريافت که نشست امروز و فردا در آستانه قزاقستان از نظر سياسي دستاوردي نخواهد داشت و بيشتر حول مسائل و چالشهاي ميداني و نحوه تداوم آتشبس خواهد بود و احتمالاً بيانيه صادرشده نيز در همين راستا و با تأکيد بر ادامه گفتوگوها در ابعاد سياسي در ژنو و تحت نظر سازمان ملل و با حضور کشورهاي ديگر از جمله آمريکا و ساير کشورهاي نقشآفرين در بحران سوريه است. طي روزهاي گذشته دو دور نشست سهجانبه بين نمايندگان ايران، روسيه و ترکيه و نيز چند ديدار دوجانبه بين هيئتهاي حاضر انجام گرفت تا مقدمات نشست امروز و فردا فراهم شود. ميتوان گفت که مهمترين گام براي حل بحران سوريه تثبيت آتشبس براي ماههاي آينده و برگزاري نشستهاي سياسي با مشارکت کشورهاي بيشتر در ژنو و در ماه آينده ميلادي خواهد بود. *علي حيدري با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد