ناکارآمدی مدیریت بحران این بار در آذربایجان
روزنامه جوان/ متن پيش رو در جوان منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست.
درحالي که هفته پيش مديرکل هواشناسي آذربايجان غربي نسبت به وقوع سيلاب طي روزهاي آتي هشدار و بر لزوم آمادگي مردم و دستگاههاي خدماترسان تأکيد کرده بود، اما باز هم ستاد مديريت بحران و مسئولان استانهاي آذربايجان غربي و آذربايجان شرقي با افزايش بارندگيها غافلگير شدند. حالا ثمره اين بيتوجهي متوليان نسبت به هشدارهاي هواشناسي در دو استان مذکور، دهها مفقودي و جانباخته شده است. البته اين تمام ماجرا نيست، چراکه ستاد مديريت بحران بعد از 12 ساعت از وقوع حادثه تشکيل شد، گويي مسئولان سرشان جاي ديگري گرم بوده و وضعيت بحراني استانهاي سيلزده جزو اولويتهاي آنها نبوده است! درصورتي که اگر اين ستاد به موقع تشکيل شده بود، متوليان ميتوانستند با تخليه روستاهاي در مسير سيل، از خسارتهاي جاني به بار آمده جلوگيري کنند.
با اينکه سازمان هواشناسي در آخرين روزهاي هفته گذشته، در خصوص ورود سامانه بارشي و وقوع سيلاب هشدار داده بود، اما مسئولان بيتوجه به هشدارهاي داده شده، پس از وقوع حادثه با طغيان رودخانهها و تشديد خسارات وارده، غافلگير شدند. البته باز هم ستاد مديريت بحران در همان ساعات اوليه تشکيل نشد و با تأخير 12 ساعته شکل گرفت. درحالي که اگر اين ستاد به موقع تشکيل ميشد، ميتوانست با تخليه به موقع روستاهاي در مسير سيل از شدت خسارات وارده بکاهد. اما حالا اين تعلل، منجر به دهها مفقودي و جانباخته تنها در آذربايجان شرقي شده است و با گذشت هر ساعت، در ادامه عمليات امدادرساني بر تعداد افراد جانباختگان افزوده ميشود.
روستاها خالي شدند، اما دير!
درحال حاضر بيش از 10 شهرستان آذربايجان شرقي در اثر بارندگيهاي شديد، خسارت ديده است. در اين راستا، رئيس مرکز مديريت راههاي آذربايجان شرقي ميگويد: «متأسفانه ميزان بارندگي در تمام استان شدت گرفته و اکنون ۱۰ شهرستان آذربايجان شرقي به شدت خسارت ديده است.» علي هوشيار، با اشاره به اينکه اين حادثه تاکنون بيش از 20 ميليارد ريال به ابنيه فني و راههاي آذربايجان شرقي خسارت زده است، ادامه ميدهد: «شهرستانهاي تبريز، هشترود، بستانآباد، شبستر، اهر، مراغه، ورزقان، باسمنج، عجبشير و آذرشهر در جريان بارشهاي سيلآسا متحمل خسارت شدهاند بهطوري که منجر به ريزش بخش از جادهها و مسيرها شده است. بنابراين طبق برآوردهاي اوليه سيل تاکنون به پلها و جادههاي شهرستان هشترود بيش از 200 ميليون تومان، مراغه 600 ميليون تومان، خسروشاه 50 ميليون تومان و تبريز 50 ميليون تومان خسارت وارد کرده است.» سيل علاوه بر استان آذربايجان شرقي، منجر به تعطيلي مدارس و تخليه برخي از روستاهاي آذربايجان شرقي هم شده است به طوري که بعد از طغيان رودخانهها و افزايش شدت خسارات وارده به اين استان، مسئولان ستاد مديريت بحران تصميم به تخليه برخي از روستاهايي که در مسير سيل قرار داشتند، گرفتند. شدت حادثه در اين استان به حدي بوده است که وقوع سيل در برخي از مناطق آذربايجان غربي موجب مسدود شدن راه ارتباطي ۳۶ روستا و گرفتاري ۸ هزار و ۳۴۲ نفر حادثهديده در اين مناطق شده است.
کاهش دما و کند شدن امدادرساني
درحال حاضر که بر تعداد مصدومين و جانباختگان حادثه افزوده ميشود، سازمان هواشناسي کشور اعلام کرده است که بارندگيها تا پايان روز يکشنبه ادامه خواهد داشت. البته اين بخشي از مشکل است، چراکه با ادامه اين وضعيت، دماي هوا هم در اين استانها به شدت در حال کاهش است که قطعاً اثري مستقيم در روند امدادرساني دارد. در اين راستا هوشيار، رئيس مرکز مديريت راههاي آذربايجان شرقي ميگويد: «هماکنون بارش شديد باران در تبريز ادامه دارد و در حال حاضر شاهد طغيان سيل در روستاي بيرق و بارانلو تبريز هستيم.» علاوه بر اين، طبق پيشبينيهاي سازمان هواشناسي آذربايجان غربي، مردم اين استان بايد نسبت به وقوع تندباد طي يکي دو شب آينده نيز آمادگي کامل داشته باشند. مديرکل هواشناسي آذربايجان غربي در اين راستا ميگويد: «احتمال وزش تندباد شديد در نواحي مختلف استان، بخصوص طي چند روز آينده پيشبيني شده است.» اسماعيل سيمايي، کارشناس مسئول اداره پيشبيني اداره کل هواشناسي آذربايجان غربي نيز با اشاره به وضعيت آب و هوايي استان، بيان ميکند: «دماي اروميه در چند ساعت گذشته بين ۱۰ تا ۱۳ درجه سانتيگراد بالاي صفر در نوسان بوده است.» بنابراين با اين شرايط که دماي هوا رو به کاهش است، پيشبيني ميشود سرعت امدادرساني نيز کند شود.
آمار خسارتديدگان در حال افزايش است
طبق آخرين آمار در آذربايجان غربي اين حادثه منجر به فوت 2 نفر شده و در آذربايجان شرقي مفقوديهاي سيل به 37 نفر و کشف 10 جسد رسيده است. مديرکل ستاد بحران آذربايجان شرقي با بيان اينکه 35 مفقودي در مناطق سيلزده عجبشير و آذرشهر گزارش شده است، ميگويد: «تاکنون 8 جسد در عجبشير و دو جسد در آذرشهر کشف شده است.» خليل ساعي با اشاره به سيل دو شب گذشته، ميافزايد: «دو منطقه عجبشير و آذرشهر بيشترين آمار خسارت و کشته را داشته است. علاوه بر 10 فوتي که تاکنون گزارش شده است، هيچ اطلاع ديگري از بقيه مفقوديها در دست نيست. متأسفانه طبق گزارشهاي به دست آمده يک خودرو در عجبشير و 6 خودرو در آذرشهر در اثر سيل مفقود شدهاند که بيشتر مفقوديها شامل سرنشينان اين خودروها بوده است.» حالا با اين شرايط که آمار فوتيها و مفقوديها با گذشت هر ساعت افزايش مييابد، جاي سؤال دارد که چرا مسئولان وقوع سيلاب در يک ماه گذشته در استانهاي جنوبي را به عنوان درس عبرتي قرار ندادند و باز هم دست روي دست گذاشتند و بعد از 12 ساعت وارد عمل شدند؟ در اين شرايط که جان و مال مردم هدف قرار ميگيرد، چه موضوعي براي مسئولان استاني مهمتر بوده که توجهي به هشدارهاي هواشناسي در خصوص وقوع سيلاب ندادهاند؟ به طور حتم، اين حادثه سابقه خوبي در کارنامه مسئولان ثبت نخواهد کرد.
* ميترا شهبازي
با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد