ماه عسل اعراب و دونالد ترامپ چقدر دوام میآورد؟
اعتماد/ متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست. فعاليتهاي منطقهاي تيم دونالد ترامپ رييسجمهور ايالات متحده هر روز شدت بيشتري ميگيرد. متحداني که قرار بود هزينه تامين امنيت خود در دوره رييسجمهور جمهوريخواه نشسته در کاخ سفيد را پرداخت کنند اکنون بيش از هر زمان ديگري در مقام مهمان و ميزبان دولتمردان امريکايي ظاهر ميشوند. يک روز وزير امور خارجه امريکا روز ديگر رييس سازمان سيا و يک روز هم وزير دفاع کابينه ترامپ بار سفر به منطقه ميبندند. دوچيز در راس هرم ديدارهاي مقامهاي امريکايي قرار دارد: پرونده سوريه و ايران. تازهترين مهمان منطقه خاورميانه به زودي جيمز متيس، وزير دفاع ايالات متحده خواهد بود. بر اساس گزارشها قرار است جيمز متيس، وزير دفاع امريکا هفته آينده به خاورميانه سفر و با مسوولان برخي همپيمانان اصلي امريکا در اين منطقه ديدار کند. روزنامه قطري «العربيالجديد» در اين باره مينويسد: متيس روز چهارشنبه وارد رياض خواهد شد و بعد از آن به مصر رفته و پس از آن راهي سرزمينهاي اشغالي شده با مسوولان اسراييلي از جمله «بنيامين نتانياهو» نخستوزير رژيم صهيونيستي ديدار خواهد کرد. براساس اين گزارش قرار است وزير دفاع امريکا در دوحه با مسوولان قطري نيز ديدارهايي داشته باشد و بعد از آن به جيبوتي هم سفر کند. بر اساس گزارش پنتاگون، متيس ميخواهد عواملي که ثبات خاورميانه را بر هم ميزند و مساله مقابله با داعش را با مسوولان عربي مورد بحث و گفتوگو قرار دهد. وزارت دفاع امريکا معمولا از عبارت عوامل برهم زننده ثبات خاورميانه با اشاره به ايران استفاده ميکند و به همين دليل به نظر ميرسد ايران و نگرانيهاي اعراب از تهران از موضوعات مورد بحث وزير دفاع امريکا با همپيمانان واشنگتن در خاورميانه خواهد بود. با به دست آمدن توافق هستهاي ميان ايران و کشورهاي ١+٥ موج اتهامزنيهاي کشورهاي عربي که از قدرت گرفتن تهران در منطقه نگران هستند، افزايش پيدا کرد. در حالي که ايران بارها اعلام کرده خواستار روابط حسنه با کشورهاي همجوار خود است شماري از کشورهاي عضو شوراي همکاري خليج فارس و اتحاديه عرب به ويژه امارات، بحرين و عربستان همواره ايران را به دخالت در امور داخلي خود يا ايجاد بيثباتي در خاورميانه متهم ميکنند. ايران ميتواند با کشورهاي عربي رابطه خوبي داشته باشد عربستان بعد از حادثه سفارت اين کشور در تهران تلاش کرده اجماعي عربي عليه ايران ايجاد کند که همواره بخشي از اين تلاشها با شکست مواجه شده است. اما دليل اصلي نگراني اعراب از ايران چيست؟ جهاد الخازن، خبرنگار و تحليلگر فلسطيني روزنامه الحيات چاپ لندن در يادداشتي که روز شنبه در اين روزنامه منتشر شده به اين مساله پرداخته است. الخازن در ابتداي يادداشت خود تاکيد ميکند که ميخواهد پيش از هرچيز اعلام کند که از برنامه هستهاي ايران حمايت کرده و از مصر، عربستان و امارات نيز ميخواهد به تبعيت از ايران در اين مسير گام بردارند. وي همچنين ميگويد از مواضع ايران و حزبالله در مقاومت در برابر اسراييل نيز حمايت ميکند اما به جز اين دو مساله با آنچه سودجويي ايران در کشورهاي عربي حاشيه خليج فارس خوانده مخالف است. نويسنده فلسطيني اعلام کرد با اقدام ايران براي تاييد معارضان بحريني و حمايت از انصارالله در يمن و حضور تهران در سوريه مخالف است و افزود: ايران نياز به همه اين مسائل ندارد ميتواند با کشورهاي عربي رابطه خوبي داشته باشد و کنار اين کشورها با سودجوييهاي خارجي مقابله کند. ترامپ به دنبال رويارويي با ايران نيست تحليلگر الحيات نوشته همه ما ميدانيم که دونالد ترامپ با توافق هستهاي ايران مخالف است و اگر مخالفت همپيمانان اروپايي امريکا نبود تاکنون در مسير لغو آن گام برداشته بود؛ به همين دليل وزارت خارجه امريکا اخيرا اعلام کرده که يک قرارداد فروش سلاح با بحرين امضا کرده است که بر اساس آن به بحرين جنگندههاي F-١٦ بفروشد و هرگونه سلاحي که عربستان و امارات براي رويارويي با ايران نياز داشته باشند در اختيار اين کشورها قرار خواهد داد. با اين وجود الخازن تاکيد ميکند با وجود اين اقدامات و تحريکهاي پيدا و پنهان اسراييل عليه ايران به نظر نميرسد ترامپ به دنبال رويارويي نظامي با ايران باشد. اقدام نظامي عليه سوريه روي ميز نيست از سوي ديگر روزنامه العرب نيز نوشت، با وجود اينکه گفته شده بود بعد از ماجراي حمله شيميايي در خان شيخون و حمله امريکا عليه سوريه روند گفتوگوهاي آستانه در خصوص بحران سوريه با چالش مواجه خواهد شد اما با سفر «رکس تيلرسون» وزير خارجه امريکا به مسکو و ديدار با مسوولان روسي به نظر ميرسد مسير حل بحران سوريه همان راهکار سياسي باقي خواهد ماند. در همين راستا ديدار «محمد جواد ظريف» وزير خارجه ايران و «وليد المعلم» وزير خارجه سوريه با «سرگئي لاوروف» وزير خارجه روسيه و تاکيد هر سه طرف بر از سرگيري گفتوگوهاي آستانه نشان ميدهد که امريکا نيز از سرگيري گفتوگوها در خصوص سوريه را تاييد ميکند و قرار نيست اقدامي نظامي در سوريه صورت بگيرد و همه طرفها علاقهمند به حل سياسي بحران هستند. بر اساس گزارش العرب، کارشناسان معتقدند که حرکت در مسير آرامش بعد از «شوک تامهاوک» از سر گرفته شده و ميتوان سفر «محمد بن عبدالرحمن آل ثاني» وزير خارجه قطر به روسيه را در همين راستا ارزيابي کرد زيرا دوحه نيز ميخواهد در مسير حل سياسي بحران سوريه نقشي داشته باشد. محبوبيت ناگهاني ترامپ در منطقه از سوي ديگر شبکه خبري «بي بيسي» در پايگاه اينترنتي خود در تحليلي با عنوان «چقدر ماه عسل دونالد ترامپ و اعراب ميتواند دوام بياورد» نوشته که رييسجمهور امريکا که در دوران کمپين انتخاباتياش به دليل اظهاراتش عليه مسلمانان چهره منفوري در جهان عرب براي خود ايجاد کرده بود ناگهان به يکي از محبوبترين روساي جمهور امريکا از زمان بوش پدر تبديل شده است. بر اساس اين گزارش در حالي که «باراک اوباما» رييسجمهور پيشين امريکا براي اعراب نماد نا اميدي بود، امروز دونالد ترامپ در ميان شهروندان عرب محبوبيت خاصي پيدا کرده است. بر اساس اين گزارش مواضع دولت اوباما در خصوص بحران سوريه و مساله فلسطين و اسراييل از دلايل اين نا اميدي به شمار ميرود در حالي که بيش از هرچيز کشورهاي عربي معتقد بودند دولت اوباما در قبال ايران نرمش زيادي داشته و اين سوء ظن را ايجاد کرده بود که واشنگتن دنبال کاهش سطح روابط خود با کشورهاي عربي است. مصطفي الآني، مشاور ارشد و مدير گروه مطالعات امنيت ملي و تروريسم در مرکز تحقيقات خليج فارس به بيبيسي گفته: مردم جهان عرب از اوباما خسته شده بودند؛ در طول دوران رياستجمهوري او ما شاهد رشد گروهک تروريستي داعش بوديم در حالي که روسيه وارد خاورميانه شده و ايران در سراسر منطقه نفوذ پيدا کرد. در پشت پرده بسياري از دواير قدرت در پايتختهاي عربي خوشحالي زايد الوصفي در خصوص روي کار آمدن تيم جديدي در کاخ سفيد وجود دارد. بر اساس اين گزارش در حالي که وضعيت حقوق بشر در عربستان و بحرين دولت اوباما را نگران کرده بود؛ در حال حاضر کاخ سفيد روابط خود را با اين کشورها تقويت کرده است، در اوايل سال جاري ميلادي استقبال گرمي از «مايک پومپئو» رييس جديد سازمان امنيت ملي امريکا (سيا) در منامه و رياض صورت گرفت و در حالي که مصريها، اردنيها و اميرنشينان خليج فارس از آنچه بيتوجهي اوباما به توسعهطلبي ايران در خاورميانه توصيف کرده بودند نگران بودند حالا با توجه به اظهارات ضد ايراني ترامپ نسبت به مواضع واشنگتن در خصوص ايران اطمينان خاطر پيدا کردهاند. با توجه به اينکه دونالد ترامپ روزگاري در ديد جهان عرب يک اسلام ستيز و نژاد پرست به شمار ميرفت و ناگهان با حمله به مواضع ارتش سوريه محبوبيت عجيبي دست و پا کرده است، اين امکان وجود دارد که بار ديگر نيز همين محبوبيت را يک شبه و به صورت ناگهاني از دست بدهد. او که در عرصه سياست تازه وارد به شمار ميرود تاکنون تلاش کرده با تصميمهاي ناگهاني توجهها را به خود جلب کند و به همين دليل چندان نميتوان گامهاي بعدي او را پيشبيني کرد يا خوانش دقيقي از عملکرد آتي او در خصوص سياست واشنگتن با کشورهاي عربي ارايه داد. با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد