هشدار "پراجکت سندیکیت" درباره رقص مرگ آمریکا با ایران

ديپلماسي ايراني/ متن پيش رو در ديپلماسي ايراني منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست اگر ترامپ وسوسه شود که باله دو نفره قديمي ايالات متحده با ايران را از سر گيرد، نتيجه آن احتمالا رقص مرگ خواهد بود.  در زمان رياست جمهوري رونالد ريگان و جورج. اچ. بوش، معاون و جانشين او، اوضاع روابط ايران و ايالات متحده بدتر از امروز بود، رسوايي ايران – کنترا رخ داده بود که در جريان آن مقامات دولت ريگان به طور مخفيانه در سال هاي 1985 تا 1987 فروش تسليحات به ايران را علي رغم تحريم هاي تسليحاتي تسهيل کرده بودند. زماني که رئيس جمهور نسبتا ميانه رو، اکبر هاشمي رفسنجاني در آگوست 1989 قدرت را در دست گرفت به جنگ ايران و عراق پايان داد، احساسات ضد آمريکايي را فرونشاند، و دست هاي بوش بسته شد. رفسنجاني پس از ترميم اوضاع بعد از جنگ، سرانجام برنامه هسته اي ايران را از سر گرفت و به آن سرعت بخشيد، اما اين آيت الله علي خامنه اي، جانشين رهبر معظم آيت الله روح الله خميني بود، که کشور را در مسير هسته اي شدن قرار داد و روابط با آمريکا تقريبا به انجماد کامل کشيده شد. تلاش هاي دولت منعطف پرزيدنت بيل کلينتون براي گرم کردن روابط مکررا به شکست انجاميد. بعد اوضاع تغيير کرد. با روي کار آمدن رئيس جمهور ميانه رو، محمد خاتمي در سال 1997، اين بار ايالات متحده مسير سرسختي را در پيش گرفت. پس از 11 سپتامبر 2011 و حملات تروريستي عليه ايالات متحده، پرزيدنت جورج دبليو بوش ايران را بخشي از "محور شرارت" اعلام کرد. گرچه ايالات متحده با اشغال عراق تحت رهبري وي بهترين فرصت را در اختيار ايران قرار داد تا (حوزه نفوذ خود) به سمت غرب را گسترش دهد. در سال 2005، روياي دوباره ايران براي کسب هژموني منطقه اي به روي کار آمدن پرزيدنت محمود احمدي نژاد منجر شد، کسي که با اقتدار برنامه هسته اي ايران را ادامه داد. در سال 2013، روحاني جاي احمدي نژاد را گرفت. از آن جا که پرزيدنت باراک اوباما هنوز بر سر کار بود، شرايط طوري پيش رفت که گام هاي مثبتي رو به جلو برداشته شد. پس از دو ماه مذاکرات فشرده، توافق شد ايران برنامه هسته اي اش را متوقف کند و در عوض تحريم هاي اقتصادي به تدريج برداشته شود. مخالفان مي گويند توافق به لحاظ فني ناقص است و حقيقتا مانع از آن نمي شود که ايران توانايي هاي هسته اي را گسترش دهد. اما آژانس بين المللي انرژي هسته اي – نهادي که تطابق ايران با توافق را تاييد مي کند – قانع شده و اين توافق را پذيرفته است. با همه اين اوصاف، ترامپ به همراه مشاورانش که همان انتقاداتي را مطرح مي کنند که در زمان تاييد روند توافق مطرح شد، اعلام کرده که توافق را لغو مي کند. اما، به استثناي دولت نخست وزير اسرائيل، بنيامين نتانياهو و حاميانش، تقريبا هيچ کس ديگري از اين اقدام حمايت نمي کند. گريز از تحريم هاي اقتصادي – که صرفا تا زمان احترام ايران به توافق تلطيف مي شوند – همواره انگيزه اي بالقوه است. ايران به وعده هاي خود پايبند مانده است. هر چند رهبران ايران به اين سمت گرايش دارند که محدوديت ها را عقب بزنند، مثل زماني که ايران در ماه ژانويه آزمايش موشک ميان برد بالستيک انجام داد. لغو يکجانبه توافق از جانب ايالات متحده کار ساده اي نيست. مگر نه اينکه توافق حاصل مذاکرات شش قدرت جهاني، از جمله چين و روسيه است. فرانسه، آلمان و بريتانيا – متحدان اصلي ايالات متحده در اروپا – هيچ کدام احتمال ندارد بدون وجود دليلي محکم بخواهند دوباره تحريم ها را وضع کنند و در اين مقوله مشارکت کنند. حتي عربستان سعودي که ديگر کشورهاي عرب را نمايندگي مي کند با اکراه توافق را پذيرفته است. کنگره ايالات متحده که در بدو امر مقاومت مي کرد نهايتا با اکثريت آرا از آن حمايت کرد. گزنده ترين دشمن ايران در منطقه، يعني عربستان سعودي، با استفاده از دلارهاي نفتي فراوان و دانش پاکستاني ها به سرعت به سمت توانايي هسته اي پيش مي رود. کشورهاي ديگر همچون ترکيه، کويت، مصر و الجزيره هم عقب نخواهند ماند. شرط بستن روي اين که اين کشورها در صورت دستيابي به سلاح هسته اي مسئولانه رفتار خواهند کرد قماري پرمخاطره است. ترکيب تهديدات ايالات متحده مبني بر خروج توافق هسته اي، ايران را در حال حاضر در وضعيت عدم قطعيت قرار داده است. وقتي رفسنجاني، بزرگ خاندان نيروهاي ميانه رو ايران، در ماه ژانويه درگذشت، مراسم تدفين وي به يکي از بزرگترين تجمعات در تاريخ جمهوري اسلامي بدل شد. نفود کنوني بخش هاي ميانه رو به رهبري خاتمي و روحاني کماکان متزلزل است، و بسياري از رقباي تندروي آن ها به دنبال دستيابي به قدرت هستند. در حالي که اقتصاد ايران همين حالا به شدت ضعيف است، از سر گيري تحريم ها باعث قدرت گيري افراط گرايان ايران مي شود. خلاصه بگويم، دنيا نبايد توافق هسته اي با ايران را بر هم بزند. اگر ترامپ وسوسه شود که باله دو نفره قديمي ايالات متحده با ايران را از سر گيرد، نتيجه آن احتمالا رقص مرگ خواهد بود. *رابرت هاروي با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد