جوان نوشت: خروج 20 میلیون ایرانی از چرخه فرزندآوری
روزنامه جوان/ متن پيش رو در روزنامه جوان منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست. طبق آخرين آمارها، هشدار پيري سيماي جمعيتي کشور در حال محقق شدن است. بر اين اساس نيمي از جمعيت کشور بالاي 30 سال سن دارند که از اين 50 درصد سهم افراد بالاي 64 سال بيش از 6 درصد است. اين بدين معناست که مطابق پيشبينيها کشورمان در حال ورود به دوران سالمندي است. خروج 20 ميليون نفر از جمعيت 80 ميليوني کشورمان از حوزه باروري با تجرد يا ناباروري مصائب جمعيتي ايران را دوچندان ميکند. در اين بين و با وجود ابلاغ سياستهاي کلي جمعيت، اما خبري از نتيجهبخشي برنامههاي افزايش جمعيتي وزارت بهداشت و دولت نيست. سال گذشته بود که ليلي بروجردي در همايش ملي سياستگذاري اجتماعي در حوزه خانواده درباره وضعيت ازدواج جوانان در جامعه و آمار و ارقامهاي مرتبط با آن گفت: تا سن ۳۰ سالگي براي زنان و ۳۵ سالگي براي مردان طبق بررسياي که تا پايان سال ۹۳ انجام شده، ۱۲ ميليون نفر در کشور جزو افراد هرگز ازدواج نکرده هستند. تا پايان 50 سالگي اين تعداد به 1/5 ميليون نفر تنازل پيدا ميکند و بعد از 50 سالگي که سن تجرد قطعي است، به يکباره 150 هزار نفر ميشود. با يک حساب سر انگشتي از آمار ارائه شده توسط رئيس کميته زنان و جوانان مجمع تشخيص مصلحت نظام ميتوان دريافت چيزي حدود 14 ميليون نفر از جمعيت کشورمان به دليل جا ماندن از ازدواج از دور باروري و فرزندآوري خارجند. در کنار اين مسئله 6 ميليون زوج نابارور داريم. با اضافه شدن اين آمار به آمار ازدواج نکردهها چيزي حدود 20 ميليون نفر از جمعيت کشور از چرخه باروري خارج شدهاند. بر اين اساس اينکه نيمي از جمعيت کشورمان به سنين بالاي 30 سال برسند و اين آمار روز به روز افزايش يابد، امر دور از انتظاري نيست. رشد معنادار زندگي مجردي و تغيير ساختار خانواده به گفته عليرضا زاهديان، معاون مرکز آمار ايران ميانگين سني کشور به 31/1 و ميانه سني جمعيت از ۲۷ سال به ۳۰ رسيده و ۵۰ درصد جمعيت زير ۳۰ سال قرار دارند. وي درباره روند رشد جمعيت در کشور ميگويد: رشد جمعيت از 3/91 در سال ۶۵ به 1/24 در سال ۹۵ رسيده البته روند کاهشي در سالهاي اخير کندتر شده است و اگر با روند سال ۹۰ تعداد مواليد کاهش پيدا ميکرد، نرخ رشد جمعيت به يک ميرسيد، اما اکنون اين عدد 1/24 بوده و نشان از مثبت بودن سياستهاي جمعيتي در چند سال گذشته است. زاهديان با بيان اينکه رشد جمعيت در استانهاي مختلف متفاوت است، ميافزايد: اين رشد متوازن نيست و در خراسان شمالي و همدان رشد منفي داريم، البته در استانهاي البرز، بوشهر و خراسان جنوبي رشد بالاتري نسبت به ميانگين داشتهايم. در ميان آمارهاي معاون مرکز آمار ايران آمارهاي تأملبرانگيز ديگري هم وجود دارد و آن چيزي نيست جز رشد آمار خانوادههاي تک نفره که حکايت از افزايش زندگي مجردي دارد و بيانگر آن است که هسته خانواده به عنوان شالوده جامعه ايراني به طور جدي در خطر است. هر چند خطر اضمحلال نهاد خانواده را ميتوان در آمار 14 ميليون نفري ازدواج نکردهها در کشور نيز مشاهده کرد، اما افزايش خانوادههاي تک نفره هم بعد ديگري از اين ماجراست. آنگونه که زاهديان ميگويد، در سال ۸۵ بيشترين سهم خانوار مربوط به خانوادههاي پنج نفره و بيشتر ٣٢ درصد بود، در سال ۹۰ خانوادههاي سه نفره بيشترين سهم را داشته و ٢٨ درصد خانوار راتشکيل داده و درصد فراواني خانوادههاي تک نفره از 7/1 درصد در سال ۸۵ به 8/5 درصد در سال ۹۰ رسيده که نشان از تغيير ساختار خانوار در کشور است. تمايل 75 درصد جوانان به داشتن 2فرزند يا کمتر به گفته معاون مرکز آمار ايران نرخ باروري در سال ۶۲ حدود 6/8 بوده و در سال ۹۰ به 1/8 و سال ۹۵ به 1/9 رسيده و اگر بخواهيم نرخ باروري را به 2/1 برسانيم بايد يک ميليون و ۶۰۰ هزار تولد در سال داشته باشيم که با توجه به تعداد مواليد در سال گذشته به نظر ميرسد به ميزان مطلوب نزديک شديم. وي با بيان اينکه اقتصاد در نرخ باروري تأثيرگذار بوده، اما عوامل ديگري مانند فرهنگ نيز در آن نقش دارند، ميافزايد: مادران در خانواده سطح اقتصادي پايين نرخ باروري 5/3 و در خانواده با موقعيت بالا نرخ باروري1/4 دارند و اين نشاندهنده آن است که اقتصاد نرخ باروري را به تنهايي کاهش نداده است. زاهديان با اشاره به نرخ باروري در زنان با سواد، بيسواد، شاغل و غير شاغل هم ميگويد: تعداد فرزندان بين مادران با سواد و بيسواد متفاوت بوده و در مادران باسواد 1/15 و بيسواد 3/1 است، همچنين نرخ باروري در مادران با سواد 1/2 و بيسواد 2/6 است. در مادران شاغل نرخ باروري 1/1 و در مادران غير شاغل 1/9 است. معاون مرکز آمار ايران با اشاره به ميزان تمايل جوانان به تعداد فرزند ميگويد: بر اساس نظرسنجي از جوانان در پنج سال گذشته هنگام مراجعه براي آزمايش پيش از ازدواج مشخص شد که ۱۴ درصد جوانان تمايل به يک فرزند و ۶۰ درصد تمايل به دو فرزند داشته و يک درصد هم اساساً فرزند نميخواهند؛ در واقع ۷۵ درصد از جوانان براي زندگي آينده روي دو فرزند يا کمتر برنامهريزي کردند. وي با اشاره به تغيير جمعيت در رده سني مختلف از سال ۶۵ تا ۹۵ تصريح ميکند: گروهسني صفر تا ۱۴ سال از ۲۴ در سال ٦٥ به ۴۵ درصد در سال ٩٥، رده سني ١٥ تا ٢٩ از ۲۶ به ۲۵ درصد در سال ٩٥، رده سني ۳۰ تا ۶۴ از ۲۵ به 44/8 درصد و رده سني بالاي ۶۵ سال از 3/1 به 6/1 درصد در سال ٩٥ رسيده و اين ميزان نشان از افزايش جمعيت سالمندي در کشور است. لزوم ايجاد ٩٠٠ هزار شغل براي کاهش بيکاري وي با بيان اينکه اکنون ۹۰۰ هزار شغل در سال بايد ايجاد شود تا يک درصد نرخ بيکاري کاهش پيدا کند، تصريح ميکند: تا سال ۹۸ اين ميزان با توجه به رشد جمعيت به ۷۸۰ هزار و از سال ۹۸ تا ۱۴۰۰ به ۴۰۰ هزار شغل ميرسد تا بتوان تا يک درصد نرخ بيکاري را کاهش داد اگر با همين روال پيش برويم تا سال ۱۴۲۰ افرادي که وارد بازار کار ميشوند از افرادي که از بازار کار خارج ميشوند، کمتر خواهد بود و معادله جمعيت در بازار کار تغيير ميکند. با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد