مثلث بررسی کرد: شمشیر داموکلس اصلاحات
مثلث/ متن پيش رو در مثلث منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست گفتوگوها براي چينش کابينه دولت دوازدهم در پاستور پس از پيروزي در 29 ارديبهشتماه آغاز شد؛ رايزنيهاي زودهنگام تبعات سهمخواهي از کيک قدرت پيشروي کليددار پاستور را افزايش ميدهد. دو تيم از نزديکان حسن روحاني نظرات طيفهاي مختلف سياسي را نسبت به حضور گزينههاي احتمالي بررسي ميکنند. کابينه دولت «آزادي، امنيت، آرامش و پيشرفت» نمايانگر جهتگيري پاستورنشينها به حل مشکلات مردم است؛ از سوي ديگر عدم وجود برخي از وزيران فعلي نشان ميدهد چه کساني گيوه را براي حمايت از دولت ورنکشيدند. آقاي حسن روحاني در کوران انتخابات رياستجمهوري دوازدهم وعده ترميم کابينه را داد؛ او از جوانگرايي و ارتقاي تخصصگرايي در دولت آتياش خبر داد و حاميان ايشان مقصر ناکارآمدي کابينه دولت يازدهم را نمايندگان ناهمسوي بهارستان نهم دانستند. اولين آزمون صداقتسنجي در مردادماه رخ ميدهد؛ درحاليکه زمزمهها مبني بر تکميل شدن ليست وزيران رساتر شنيده ميشود؛ انتظار همگاني تشکيل کابينه کارآمد و بدون سهم خواهي سياسي و گفتاردرمانيهاي پيشين در چهار سال آينده است. اما گويا موسم سهمخواهي فرارسيده است و اين سهمخواهيها مانع از شکلگيري کابينه متناسب با شعارهاي دوران انتخابات حسن روحاني ميشود. گلايه آشنا از سهمخواهي «در شرايطي که از کانال کولر مرکز تحقيقات استراتژيک مجمع تشخيص مصلحتنظام براي سهمخواهي از آقاي روحاني آدم ميريزد با چه کليدي بايد به اوضاع سر و سامان داد؟» اين روايت سهمخواهي براي کابينه دولت يازدهم از زبان سهيلا جلودارزاده در نشست «بايدها و شايدهاي دولت يازدهم» است؛ شايدهاي سهمخواهي همهجانبه از کليددار پاستور به بايدها تبديل شد.کليد دولت ائتلافي تنها راهکار براي سر و سامان دادن بود و سهم افراد اثرگذار در راي اعتماد بهارستان نهم در کابينه داده شد. بعد از چهار سال تاريخ تکرار ميشود. کاسبيها آشنا بود مانند گذشته، با اين تفاوت که کاسبکاران سياسي از مرکز تحقيقات استراتژيک مجمع تشخيص مصلحت نظام به پاستور نقل مکان کردند و از هماکنون دولت دوازدهم هم گريبانگر سهمخواهي شده است. کاسبان براي آشنا، آشنا بودند؛ حسامالدين آشنا مشاور فرهنگي رئيسجمهور زبان به گلايه و شکوه از اقدامات زودهنگام کاسبان سياسي اصلاحات گشود و در همين راستا نوشت «کاسبان اصلاحطلبي باجخواهي رسانهاي و سياسي از دوازدهمين رئيسجمهور را زودهنگام آغاز کردهاند؛ بدانيم روحاني خاتمي نيست.» او بعد از مدتي واژه «بهاصطلاح» را به کاسبان اصلاحطلبي اضافه کرد؛ تا از شدت و دامنه تهديد بکاهد و افزود که رئيساش برخلاف همتاي يزدي، نه اهل «تعارف» است و نه «مأخوذبهحيا». پيش از اين حسامالدين آشنا پاشنهآشيل اصلاحطلبان تندرو را نشانه گرفته بود؛ او نامزد شکستخورده انتخابات رياستجمهوري دهم را «فتنهگر» ناميد و در مقطع فعلي نيز رئيس دولت اصلاحات را تمکينپذير نظرات کاسبان سياسي معرفي کرد. اين گلايههاي مشاور ارشد حسن روحاني زمزمهها براي احتمال تقابل ميان دو رفيق انتخاباتي را افزايش داد. نداي اصلاحطلبي از عارف مصائب عارف تماميندارد؛ ياران سياسياش درگذشته او را «مهره بدلي» ميخواندند و حالا به «مهندس سکوت» شهره است. مخالفان محمدرضا عارف حتي او را همسطح علي مطهري نميدانند و در همين راستا نوشتند: «خوب است جناب دکتر عارف بفرمايند آيا فقط ايشان اصلاحطلبند و باقي که در شمار محفل ايشان نيستند، در شمار غيراصلاحطلبان هستند؟ آيا علي مطهري که عنوان اصولگرايي را دارد، اصلاحطلبتر است يا امثال عارف که در طول دو سال گذشته، يک نطق نداشتهاند؟! خندهدار نيست که سخنرانيها، مناظرات و اظهارات جنجالي روحاني پيش از انتخابات را آنقدر بيارزش بدانيم و بهجايش، تصميمات يک شورا و محفل چند نفره را علت پيروزي روحاني بدانيم؟! مگر نه آنکه روحاني در گفتار و عمل، بهمراتب اصلاحطلبي را بيشتر رعايت کرده تا برخي آقايان؟!» در ميانه هجمه به عارف، او در قامت منجي اصلاحطلبان براي حضور جدي در کابينه نقشآفريني ميکند؛ او در «نشست همانديشي شوراي عالي سياستگذاري اصلاحطلبان» عامل اصلي پيروزي روحاني در کارزار انتخابات را نيروي سياسي اصلاحات دانست و هشدار جدي نسبت به فراموشکاري سياسي رئيس دولت داد و اظهار داشت: «در انتخابات ارديبهشت هيچ شکي نيست که پيروزي روحاني مديون اصلاحطلبان است. خواهش ما در آستانه تشکيل دولت دوازدهم همراهي و هماهنگي با فراکسيون اميد است.اگر ما را دنبال نخود سياه نفرستند قصد ما کمک کردن و ادامه راه است. انتظارمان از روحاني اين است با شوراي عالي اصلاحطلبان مشورت کند.» هرچند جنس اين سخنان از منظر عارف «عدم سهمخواهي» تعبير شد ولي حسامالدين آشنا پاسخي توييتري به وي داد که «درست است که گفتمان از جنس سهمخواهي نيست اما امان از سهمخواهي افراد به اسم جريان.» اين سخنان تند محمدرضا عارف حتي به مذاق اصلاحطلبان تندرو خوش نيامد؛ گويا همه او را به سياستمدار کتوم ميشناسند تا هياهوگري براي کسب قدرت؛ هرچند برخي اين اقدامات را خيز ابتدايي براي حضور در انتخابات رياستجمهوري چهار سال آينده دانستند؛سايت انتخاب نوشت: «به نظر ميرسد، وي قصد دارد خود را بهعنوان گزينه اصلاحطلبان در ١4٠٠ بهجاي دکتر جهانگيري طرح کند و اين حرکات براي سهمخواهي در ترکيب کابينه و شهرداري تهران براي لشگر کشي در ١4٠٠ است.» فراکسيون نااميد اصلاحات فراکسيون اميد تلاشهاي خود را براي اثرگذاري در چينش کابينه را از انتهاي خرداد آغاز کرد؛ آنان با تشکيل کميته تعامل با دولت خواهان ديدار با حسن روحاني بودند؛ جلسه که خروجي آن متناسب با اهداف پيشبينيشده آنان نبود.اعضاي کميته تعامل و رايزني را محمدعلي وکيلي، بهرام پارسايي، عبدالکريم حسين زاده، محمدرضا تابش و الياس حضرتي تشکيل ميدهند. هرچند رايزنيهاي غيررسمي از کانالهاي غير از فراکسيون اميد در حالي انجام ميشود که مانند رخدادهاي ديگر اعضاي فراکسيون اميد بايد نظر روساي «پارلمان در سايه» را تمکين کنند. وکيلي از اعضاي کميته تعامل و رايزني با دولت، خبر مهم را پيرامون کابينه دولت دوازدهم داد؛ او در گفتوگو با روزنامه شرق معتقد است که «فهرست کابينه از قبل بسته و نهايي شده باشد.» و حالا شايد رايزنيها از طريق اسحاق جهانگيري جواب بدهد و در همين راستا اظهار داشت: «در اين دوره اما روحاني نقشهاي در ذهن خود دارد که براساس شناختي که از اين چهار سال بهدستآمده، تدوينشده است. البته مشورتهايي هم از کانالهاي مختلف به او ميرسد و ممکن است اين دادهها، جابهجايي در اين نقشه ايجاد کند. درمجموع فکر ميکنم که روحاني يک نقشه پيشبينيشده دارد. به اين معني که فهرست کابينه از قبل بسته و نهايي شده باشد. بلکه يک ذهنيت اوليه درباره افراد و ظرفيتهاي آنها دارد. مشورتهايي که در اين مسير از کانالهاي مختلف ميرسد، به اسحاق جهانگيري سپرده ميشود تا آناليز کند و نتيجه را در اختيار روحاني قرار دهد.» اين شرايط حاکم در فضاي فراکسيون اميد نشان ميدهد که کارايي آنان بهشدت در تصميمسازيها کاهشيافته است و آنان بازيگران، کارگردانهاي بيرون بهارستان نسبت به رخدادهاي مهم کشور هستند و با نزديک شدن به فضاي انتخابات مجلس يازدهم تمکين به تصميمات اعضاي اثرگذار بيروني اهميت بيشتري پيدا ميکند. ترديد روحاني حسن روحاني سخناني دوپهلو ميزند؛ از حضور همه مديران ارشد در ميان ۲۴ ميليون سخن ميگويد و از سوي ديگر از کابينه فراجناحي دفاع ميکند. به نظر ميرسد حسن روحاني درترديد جدي براي بسترسازي برنامه دولت آتي خود قرارگرفته است؛ او ميخواهد در قامت مرحوم هاشمي رفسنجاني قرار بگيرد و اين نيازمند همگاميسياسي با دو جريان اصلي سياسي کشور است. توازن سياسي در کابينه اصليترين گام براي نقش جدي حسن روحاني در سپهر سياست کشور است. *مسعود ندافان با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد