انتقاد "فرارو" از ترکیب شورای اندیشه ورزی صدا و سیما
فرارو/ متن پيش رو در فرارو منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست به اين ترتيب با اين ترکيب شوراي انديشه ورزي به خوبي مي توان قضاوت کرد که مرتضي ميرباقري و مديران سازمان صداوسيما شورايي متشکل از فعالان سياسي و فرهنگي اصولگرا به طور ويژه طيف جبهه پايداري تشکيل داده اند. در هيچ کدام از ليست ها هيچ نامي از فعالان فرهنگي، رسانه اي مستقل و اصلاح طلب ديده نمي شود. چندي پيش مرتضي ميرباقري معاون سيما اعضاي اعضاي شوراي انديشه ورزي شبکه هاي صداوسيما را معرفي کرد. شورايي که قرار است به "تصميم سازي شبکه ها و توسعه ابعاد ذهني برنامه سازان" کمک کند. در بين اسامي اعلام شده برخي چهره هاي شاخص فرهنگي و سياسي ديده مي شوند. در حکم معاون سيما آمده است "نظر به دانش و سوابق و پيشنهاد مديران شبکه هاي سيما و با هدف بهره گيري از ظرفيت خبرگان و کارشناسان براي عمق بخشي به فرآيند تصميم سازي شبکه هاي سيما" اين افراد انتخاب شده اند. در حکم معاون سيما، به آينده پژوهي و پيشنهاد مسير آتي شبکه ها با توجه به ظرفيت هاي بالفعل و بالقوه، پيشنهاد محورهاي برنامه سازي در مناسبت هاي مذهبي و ملي ذيل گفتمان ابلاغي معاونت سيما و پيشنهاد ايده هاي نو و خلاقانه برنامه سازي اعم از محتوايي و ساختاري به منظور ارتقاي جذابيت و اثرگذاري برنامه ها اشاره شده است. تحليل و بررسي گزارش هاي نظارتي، پژوهشي، نظرسنجي و ارزيابي عملکرد مراجع درون و برون سازماني، بررسي نقاط ضعف و قوت برنامه ها به ويژه برنامه هاي شاخص و پر مخاطب شبکه از نکات ديگري است که معاون سيما بر آن تاکيد داشته است. ميرباقري به پيشنهاد راهکارهاي افزايش بهره گيري شبکه ها از ظرفيت هاي رسانه هاي نوين و فضاي مجازي اشاره کرده و خواستار افزايش همکاري و هماهنگي براي تحقق ماموريت ها شد. با توجه به مفاد حکم معاون سيما به نظر مي رسد شوراي انديشه ورزي به نوعي "اتاق فکر" شبکه هاي صداوسيما خواهند بود. اما ترکيب اعضاي "شوراي انديشه ورزي" با توجه به وظايفي که براي آنها تعريف شده است در نوع خود جالب توجه است که رويکردهاي صداوسيما را نشان مي دهد. شبکه يک براساس حکم ميرباقري اعضاي شوراي انديشه ورزي شبکه يک سيما عبارتند از: سيد محسن مهاجراني؛ از مديران قديمي سازمان صداوسيماست او هميشه گزينه پست ها مهم در سازمان بوده است. در دوران رياست سرافراز او نامزد قائم مقامي سرافراز بود. مهاجراني در دوران رياست لاريجاني معاون صدا و همچنين معاون سيما بود. حجت الاسلام والمسلمين محمد رضا زائري؛ روزنامه نگار و فعال فرهنگي اصولگرا، او از چهره هاي ميانه رو اصولگرا به حساب مي آيد. او مدتي مسئوليت خانه روزنامه نگاران را بر عهده داشته است. زائري مديرمسئول و صاحب امتياز ماهنامه خيمه است. مدتي است ديدگاه هاي او درباره حجاب خبرساز شده است. سيد محمد مهدي طباطبايي نژاد؛ او نيز از مديران باسابقه فرهنگي کشور است. او در حال حاضر مدير عامل مرکز گسترش و سينماي مستند و تجربي است. او سابقه مديريت در شبکه اول سيما داشته است. کامبيز رضا اخوان؛ مدير پيشين تامين برنامه شبکه يک و قائم مقام رياست شبکه دو از سوابق اوست. نگاهي به اين ترکيب نشان مي دهد، مديران ارشد سازمان به دنبال تقويت ميانه روي در شبکه اول سيما هستند. افرادي که براي شوراي انديشه ورزي در اين شبکه انتخاب شده اند، چهره هاي با سابقه حرفه اي و فرهنگي اند. شبکه دوم ترکيب شوراي انديشه ورزي شبکه دوم سيما نيز از شخصيت هاي فرهنگي و سياسي کشور تشکيل شده، که عبارتند از: سيد حميد طالب زاده؛ او استاد فلسفه دانشگاه تهران است. طالب زاده در تدوين کتب درسي نقش دارد. او همچنين در اوايل دهه هشتاد مديريت شبکه 4 را بر عهده داشت. طالب زاده مدتي نيز مسئول ستاد چهره هاي ماندگار بود. علي اکبر ولايتي؛ سياستمدار برجسته اصولگرا که اکنون رييس هيات امناي دانشگاه آزاد و عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام است. حسن رجبي دواني؛ پژوهشگر تاريخ اسلام و فعال سياسي اصولگرا است. او برادر فاطمه رجبي (نويسنده کتاب هزاره سوم) همسر غلام حسن الهام سخنگوي دولت احمدي نژاد است. او به عنوان پژوهشگر تاريخ اسلام همکاري هاي گسترده اي با صداوسيما دارد. محسن بني هاشمي؛ رئيس پيشين دانشکده صداوسيما و عضو هيات علمي اين دانشکده است. حميدرضا ديبايي؛ اکنون از مديران شبکه دوم سيماست. ترکيب شوراي انديشه ورزي شبکه دوم هم نشان مي دهد که مديران سازمان به دنبال ادامه روند کنوني اين شبکه و شايد فرهنگي تر و تخصصي تر کردن شبکه دوم در حوزه تاريخ و انديشه هستند. شبکه سه و شبکه ورزش عليرضا نادعلي؛ او از مديران سازمان بسيج شهرداري تهران بوده است. او مدتي نيز جانشين ناحيه بسيج دانشجويي تهران بزرگ بوده است. شهاب اسفندياري؛ مستندساز و پژوهشگر در حوزه مطالعات فرهنگي، سرپرست دانشگاه صداوسيما است. او همچنين به عنوان منتقد سينما فعاليت مي کند. عليرضا پويا؛ پژوهشگر و کارشناس رسانه، عضو هيئت علمي گروه ارتباطات دانشکده صدا و سيما قم است. او سالهاي در مرکز تحقيقات صداوسيما سابقه مديريت دارد. او همچنين تحصيلات عالي حوزوي دارد. امير حسين بانکي پور؛ رييس دانشکده اهل بيت در دانشگاه اصفهان است. او داراي مدرک دکتراي فلسفه و کلام اسلامي است. جعفر عبدالملکي؛ از مديران سياسي رسانه ملي است. او سابقه مديريت گروه هاي اجتماعي، سياسي و اقتصادي شبکه خبر را در کارنامه خود دارد. دکتراي جامعه شناسي دارد و مدتي نيز رييس مرکز افکار سنجي سازمان صداوسيما بوده است. او به لحاظ سياسي از طيف مديران اصولگراي سازمان به حساب مي آيد. با اين ترکيب احتمال دارد در شبکه سوم سيما تحولات محتوايي ايجاد شود. همچنين از نکات عجيب اين است که هيچ چهره ورزشي در اين ترکيب ديده نمي شود به نظر مي رسد ماموريت اين گروه انديشه ورزي بيشتر به شبکه سوم سيما تمرکز دارد. شبکه چهار اعضاي شوراي انديشه ورزي شبکه 4 عبارتند از: پرويز فارسيجاني؛ مدتي مدير طرح و برنامه شبکه چهار سيما بوده است. او اکنون دبير شوراي معارف سيماست. سارا سليمي نمين؛ او دختر عباس سليمي نمين مورخ و فعال سياسي اصولگراست. سابقه مهمي از او وجود ندارد، مقالاتي در زمينه مسائل علمي در نشريات تخصصي از او منتشر شده است. محمود شيخ زن الدين؛ او معاون نوآوري و تجازي سازي فناوري معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري است. رييس علمي و تحقيقاتي اصفهان يکي از سوابق اوست. مسعود ابوطالبي؛ از مشاوران ريس سازمان صداوسيما بوده و اکنون عضو شوراي عالي فضاي مجازي است. رحمان سيفي آزاد؛ کارگردان سينما است. فيلم ماجان از ساخته هاي اوست. با اين ترکيب به نظر نمي رسد اتفاق ويژه اي در روند برنامه هاي شبکه 4 رخ دهد. احتمالا اين شبکه همچنان به عنوان شبکه اي که حوزه علم را پوشش مي دهد به فعاليتش ادامه خواهد داد. شبکه پنج شايد جالب ترين شوراي انديشه ورزي مربوط به شبکه تهران (شبکه پنجم) باشد. تعداد سياستمداران حاضر در اين ليست چشمگير است. حميدرضا مقدم فر؛ مشاور فرهنگي و رسانه اي فرمانده سپاه پاسداران، مديرعامل پيشين خبرگزاري فارس و مدير کنوني خبرگزاري تسنيم است. او در جريان اعتراضات سال 88 شهرت روز افزوني پيدا کرد. حجت الله عبدالملکي؛ عضو هيات علمي گروه اقتصاد دانشگاه علامه طباطبايي است. او از فعالان سياسي نزديک به جبهه پايداري به حساب مي آيد. در انتخابات مجلس در ليست اصولگرايان در تهران قرار داشت که راي نياورد. او همچون جعفر عبدالملکي عضو شواري انديشه ورزي شبکه سه سيما اهل قروه در استان کردستان است. حجت الله عبدالملکي در انتخابات رياست جمهوري اخير از حاميان ابراهيم رئيسي بود. محمدباقر تورنگ؛ قائم مقام شبکه 5 سيما. مهرداد بذرپاش؛ حضور او در اين ليست نيز همانند نام حجت الله عبدالملکي عجيب به نظر مي رسد. بذرپاش از فعالان سياسي اصولگرا است که مديريت روزنامه تندرو وطن امروز را برعهده دارد. او سابقه مديريت فرهنگسراي خاوران و خودروسازي سايپا را در کارنامه خود دارد. در انتخابات مجلس در ليست اصولگرايان قرار گرفت که از سوي مردم تهران راي نياورد. حسن اسلامي مهر؛ او 8 سال رياست مرکز سيما فيلم را بر عهده داشت. اسلامي مهر، مدير عاملي بنياد فارابي و نيز عضويت هيات موسس و شوراي سردبيري خبرگزاري فارس را در کارنامه خود دارد. او مدتي نيز مديرکل آوزش و پرورش و مشاور عالي معاون سيما بوده است. عبدالکريم خيامي؛ او کارشناس حوزه رسانه و رييس مرکز طرح و برنامه و برنامه سيما است. مجيد زين العابدين؛ اکنون مدير شبکه 5 سيماست. پيش از اين در شبکه خبر و در بسيج دانشجويي فعاليت کرده است. او در بخش سردبيري 20:30 نيز فعاليت داشته است. ترکيب شوراي انديشه ورزي شبکه تهران نشان مي دهد که سياستگزاران صداوسيما به دنبال ايجاد تحولات محتوايي در اين شبکه هستند. حضور چهره هاي سياسي و فعالان رسانه اي طيف اصولگرايان اين شبهه را ايجاد مي کند که آيا قرار است مهندسي محتواي شبکه تهران در راستاي ايده هاي اصولگرايان انجام شود؟ اگر بخواهيم موشکافانه تر به اين ترکيب نگاه کنيم اين شبهه تقويت مي شود که تحولات سياسي و شکست هاي پياپي جريان اصولگرا در تهران باعث شده است که سياستگزاران رسانه ملي به دنبال تقويت مواضع اصولگرايان در تهران باشند، در نتيجه با اين زمينه فکري شوراي انديشه ورزي شبکه 5 توسط فعالان پرحرف و حديث و جنجالي اين جريان تسخير شده است. اين در حالي است که در هيچ کدام از شورا هاي انديشه ورزي هيچ فعال رسانه اي و فرهنگي اصلاح طلبي ديده نمي شود. شبکه کودک ترکيب اعضاي شوراي انديشه ورزي شبکه کودک به عنوان يک شبکه تخصصي نيز جالب توجه است، در اين ترکيب هيچ نامي از فعالان برجسته و توليدکنندگان اين حوزه ديده نمي شود. اعضاي اين شورا عبارتند از: حجت الاسلام محمد جواد زارعان؛ عضو گروه روانشناسي دفتر همکاري حوزه و دانشگاه، عضو هيئت علمي و عضو گروه آموزشي و پژوهشي علوم تربيتي مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، عضو شوراي کتاب مجمع جهاني اهل البيت، مشاور مرکز مشاوره حوزه علميه قم، رييس مؤسسه آموزش عالي اخلاق و تربيت از جمله فعاليتهاي وي است. حسين ساعي؛ رييس دانشکده ارتباطات و رسانه دانشگاه صداو سيما زينب برخورداري؛ استاد فلسفه دانشگاه تهران و فعال در زمينه فلسفه کودکان. محمد ميرکياني: نويسنده کتاب هاي کودک و نوجوان. شبکه جام جم: اعضاي شوراي شبکه جام جم هم عبارتند از: سيد محمد رضا دربندي؛ معاون امور بين الملل بنياد سعدي فواد ايزدي؛ استاد روابط بين الملل دانشگاه تهران، او از منتقدان جدي برجام است. ايزدي از نظر ديدگاه سياسي نزديک به جبهه پايداري و سعيد جليلي است. مهدي حسني؛ مدير امور مخاطبان شبکه جهاني جام جم. عباس ظهوري؛ هيچ اطلاعي از پيشينه و فعاليت هاي او در دست نيست. شبکه افق شوراي انديشه ورزي شبکه افق نيز در واقع پاتوق فعالان فرهنگي جريان اصولگراست. اعضاي اين شورا عبارتند از: نادرطالب زاده: مستندساز و مجري برنامه هاي تلويزيوني، او از موسسين شبکه افق بوده است. طالب زاده از فعالان فرهنگي شاخص اصولگراست که نامش با جشنواره فيلم عمار گره خورده است. او مجري برنامه راز در شبکه چهار بوده است. مجيد شاه حسيني: او از مديران و تئوري پردازان صداوسيما به حساب مي آيد. حميدرضا آيت اللهي؛ استاد پيشين گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبايي، آيت اللهي در دوران رياست جمهوري احمدي نژاد رييس پژوهشگاه علوم انساني بود. حسن خجسته؛ او از مديران برجسته سازمان است و اکنون پست معاونت صداي سازمان صداوسيما را داراست. محسن ناجي؛ مديرگره برنامه هاي تلويزيوني شبکه افق. اعضاي شوراي انديشه ورزي ديگر شبکه هاي صداوسيما هم تعيين شده اند. شوراي انديشه ورزي شبکه هاي اميد از اسدالله اعلايي، خليل سپهر سبحاني، فريدالدين حداد عادل و امير خوراکيان تشکيل شده است. در اين شورا حضور نام فريد الدين حداد عادل قابل توجه است، او پسر غلامعلي حداد عادل سياستمدار اصولگراست. فريدالدين حدادعادل مدتي سردبير نشريه همشهري جوان را بر عهده داشته است. او از نظر سياسي به جمعيت ايثارگران نزديک است. شوراي انديشه ورزي شبکه هاي نسيم، نمايش و تماشا نيز با سيدمرتضي فاطمي، مجيد شيخ انصاري، محمود اربابي، رضا رفيع، علي اکبر کاظمي و محمد انصاري کار خود را آغاز کرده است. بهرام محمدي نيا، علي باقرزاده، حجت الاسلام حسين اسکندري، محسن چيني فروشان و شهرام کجوري اعضاي اين شورا در شبکه آموزش و حجت الاسلام محمدرضا حشمتي، سيدعلي سرابي، حجت الاسلام حميد محمدي، سعيد مقيسه و حجت الاسلام محسن عرفاتي اعضاي شوراي شبکه قرآن و معارف سيما هستند. همچنين در شبکه مستند محمدعلي فارسي، محسن يزدي، حسين افشار، مرتضي رزاق کريمي و در شبکه سلامت با غلامعلي رمضاني، محمد زين العابديني، عليرضا زالي، رضا نقيب السادات و زهرا مفاخر به عنوان اعضا انتخاب شده اند. ليست اعضاي شبکه مستند نيز جالب توجه هستند، در اين ليست به شکل انحصاري مستندسازان مرکز سوره، موسسه روايت فتح و مرکز رسانه اي اوج وابسته به يک نهاد نظامي حضور دارند و هيچ نامي از مستندسازان مستقل ديده نمي شود. به اين ترتيب با اين ترکيب شوراي انديشه ورزي به خوبي مي توان قضاوت کرد که مرتضي ميرباقري و مديران سازمان صداوسيما شورايي متشکل از فعالان سياسي و فرهنگي اصولگرا به طور ويژه طيف جبهه پايداري تشکيل داده اند. در هيچ کدام از ليست ها هيچ نامي از فعالان فرهنگي، رسانه اي اعتدالگرا، مستقل و اصلاح طلب ديده نمي شود. اين در حالي است که سازمان صداوسيما با بودجه عمومي اداره مي شود و مديران آن مدعي هستند که "رسانه ملي" را با رويکردهاي ملي اداره مي کنند نه جناحي و باندي. از نکات جالب توجه ديگر سهم بسيار اندک زنان در اين شوراست. در ميان 68 عضو، 14 شورا فقط نام سه زن ديده مي شود. با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد