نیویورک تایمز: بازی بازنده عربستان
شرق/ متن پيش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست ترکيب قدرت، جاهطلبي و اضطراب، قابل انفجار است و اين روزها مقدار زيادي از اين سه در رياض وجود دارد. عربستان سعودي که روزگاري يک قدرت منطقهاي منفعل و محتاط بود، در سالهاي اخير هدف جديدي براي خود يافته است. جاهطلبي بيرحمانه محمدبنسلمان، وليعهد عربستان، در نمايش کامل در خانه با حمله به تجار و اعضاي خانواده سلطنتي همچنين در سرتاسر خاورميانه انعکاس يافته و اين به واسطه وجود اضطراب درمورد نفوذ ايران به جلو رانده ميشود. شاهزاده محمد براي اين امر دليلي دارد. ايران در راه تبديلشدن به يک قدرت مسلط - از عراق تا لبنان - است. احتمال دارد که عربستان سعودي درباره نيات و قدرت ايرانيها مبالغه کند اما کشورهاي غربي و آسيايي نوعا نيات و قدرت ايرانيها را درست ارزيابي نميکنند. خود ايرانيها درباره اينکه چگونه به منطقه مينگرند موضعي روشن دارند. «هيچ عمليات تعيينکنندهاي در عراق، سوريه، لبنان، شمال آفريقا و منطقه خليجفارس بدون رضايت ايران نميتواند رخ دهد». اين امکان وجود دارد که بغداد، دمشق و بيروت در کنترل کامل تهران نباشد اما بهخاطر وجود نواب و متحدانش، تهران ميتواند بهطرزي تعيينکننده ميدانهاي جنگ و سياست آنها را سروسامان دهد. با توجه به اين شرايط و وضعيتها شاهزادهمحمد دليل کافي براي زيرسؤالبردن ارزش خطرپذيري پيشينيانش درباره سياست خارجي عربستان دارد. در دوران شاهان قبلي عربستان سعودي، رياض صدالبته مشتاق همکاري با تهران با وجود اعمال تحريککننده آنها بوده است... ملکعبدالله با هاشميرفسنجاني و محمد خاتمي، رؤسايجمهوري پيشين ايران، کنار آمده بود... در حال حاضر سياست خارجي و امنيتي سعوديها شتاب کمتري گرفته است... دخالت نظامي عربستان سعودي در يمن، گران و پرهزينه بوده بيآنکه نتيجهاي حاصل شود. در حقيقت اين جنگ ميتواند منجر به نتيجهاي شود که رياض شديدا از آن اجتناب ميکند: تغيير جنبش حوثي به چيزي شبيه حزبالله لبنان. با اين تفاوت که حوثيها خيلي به مرزهاي عربستان نزديکترند... محاصره قطر از سوي ائتلاف به رهبري عربستان موفقتر بوده. اگر اين مسئله را بپذيريم، هزينه پرداختشده براي حل اين بحران براي همه سرسامآور بوده است؛ مشاجره شکليافته از سوي سعوديها که بهطور همزمان در مبارزه براي آينده خاورميانه هستند، از سوي بسياري از پايتختها بهعنوان يک درگيري غيرضروري و مزاحم بين خاندان ثروتمند سلطنتي به حساب ميآيد. آخرين ماجراجويي سعوديها- استعفاي اجباري سعد حريري- بسياري را در لبنان و جاهاي ديگر متحير کرده است. اين احتمال وجود دارد که اين حرکات پيامدهاي مخربي داشته باشد. اين حرکت درست به بازي ايران و حزبالله ياري ميرساند... در حقيقت اگر هدف رياض مقابله با ايران باشد، ميدانهاي جنگ اشتباهي را برگزيده است. لبنان و يمن کشورهاي پيراموني هستند؛ جايي که در آنها جنگ، پرهزينه و پيچيده است، بروندادهاي اين جنگها مبهم و بازده آنها اندک است. در خاورميانه هزينه اين جنگها بالا و خطرات آنها حتي بيشتر است. در هر دوي اين کشورها ايران جلوتر از سعوديهاست. شايد اخبار بهتر براي سعوديها خبرهايي است که از عراق ميرسد؛ جايي که در آن سعوديها دير ولي بالاخره پس از انکار واقعيتهاي سياسي جديد از سال ٢٠٠٣ بدين سو بار ديگر درگير شدهاند. ماه عسل مقتدي صدر، روحاني آتشينمزاجي که تبديل به منتقد پوپوليست نقش ايران در عراق شده، با دربار سعودي و نزديکشدن حيدرالعبادي، نخستوزير عراق، به سعوديها، خارقالعاده و درعينحال حرکاتي با نيت متعادلکردن نفوذ تهران بوده است. رياض از راهي سختتر فرا گرفته که ائتلافهاي منطقهاي که با هزينه زياد کشت شدهاند ضرورتا منجر به فوايد مورد انتظار سياسي و نظامي نميشوند. رياض به واسطه تجربهاش با دولت اوباما آزرده شده؛ بهويژه به واسطه اشتياق اوباما براي بدهبستان به منظور ترميم روابط با تهران. هنگامي که نوبت به ايران ميرسد رياض و واشنگتن به طرزي انکارناپذير به سوي همگرايي ميروند اما اين مسئله منجر به اتخاذ يک راهبرد مشترک نشده است. ايران نشان داده هنگامي که دوستان و همپيمانانش در روزگار خوب و بد به او نياز دارند او آنجا در کنارشان خواهد بود. عربستان سعودي اين ثبات قدم را ندارد. کافي است از شورشيان سوري، رهبران قبايل عراقي و سياستمداران لبناني بپرسيد، همه آنها همين را ميگويند. *ترجمه شهرام زرندار با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد