لوبلاگ: محمد بن سلمان؛ غرور پیش از سقوط؟

ديپلماسي ايراني/ متن پيش رو در ديپلماسي ايراني منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست در اين زمانه حساس، جرارد کوشنر، فرستاده جوان و عجول ترامپ، به محمد بن سلمان قبولانده است که اگر با اسرائيل براي حل مشکل فلسطين همکاري کند، اسرائيل و عربستان سعودي با کمک يکديگر، ايران را براي هميشه از سر راه کنار خواهند گذاشت. شيرين هانتر | تا چند ماه پيش، سياست هاي داخلي و خارجي عربستان سعودي، به شدت با احتياط ، به دور از گزافه گويي و با احترام به سنت هاي موجود انجام مي شد. يکي از زمينه هايي که در آن نقش سنت، احترام به مقام و حق تقدم در آن امري بسيار مهم به شما مي آمد، مسئله جانشيني در خاندان سلطنتي بود. تا همين اواخر، همه کس چه در داخل کشور چه در خارج، اطمينان داشتند زماني که پادشاه کنوني مهجور شده يا دار فاني را وداع گويد، فرد ارشد در خاندان جانشين او شده و کسي مقام جانشيني را به چالش نخواهد کشيد. تا زماني که پسران ابن سعود زنده بودند، در اين امر شکي نبود. اما اکنون وي ديگر پسري که بتواند خلافت را به دست بگيرد ندارد. تعداد زياد شاهزادگان نسل دوم و سوم، روش سنتي جانشيني را دچار اشکال کرده است. در عوض، ملک سلمان به طور ناگهاني تصميم گرفت که وليعهد، محمد بن نايف، را کنار گذاشته و محمد بن سلمان جوان را جايگزين وي کند. وليعهد جديد به سرعت به تحکيم قدرت خود دست زده و در همين راستا تعدادي از شاهزادگان برجسته و ديگر افراد با نفوذ، دستگير شدند. مشخصا عربستان نياز به اصلاحات دارد، اما تبديل خلافت موجود عربستان بر پايه رايزني با خاندان سلطنتي، به حکومت مطلقه، اصلاحات نيست و دستگيري شاهزادگان ثروتمند و مصادره اموالشان، فساد را از بين نمي برد. علاوه بر اينها، نتيجه قبضه کردن قدرت، عهده دار شدن مسئوليت تمام کم و کاستي هاي آينده خواهد بود. تنها محمد بن سلمان مقصر پيش آمدهاي بد و مخرب خواهد بود. اگر خشم مردم سر ريز شود، که احتمالا نيز چنين اتفاقي خواهد افتاد چرا که وي به احتمال زياد در برنامه هاي اقتصادي جاه طلبانه و ماجراجويي هاي سياست خارجي خود موفق نخواهد بود، او تبديل به هدف خشم ملت خواهد شد. برافروختن جنگ با ايران، در حالي که جنگ در يمن هنوز ادامه دارد، باعث بحران هاي اقتصاد شده که تضاد و اختلافات داخلي را تشديد مي کند. در چنين شرايطي، احتمال مي رود شاهزادگاني که محمد بن سلمان به آنها اهانت کرد، موضع او را به چالش بکشند. اما دليل اين رفتار محمد بن سلمان ريشه در شخصيت و تربيت او دارد. وي ناکامي را تجربه نکرده است، خام و بي صبر است و احساس مي کند دنيا زير پاي اوست. تنها کشوري که در رقابت در منطقه با عربستان ايستادگي مي کند، ايران است. از اين رو، محمد بن سلمان با ايران خصومت دارد و مي خواهد قدرتش را يک بار و براي هميشه به ايران اثبات کند. در اين زمانه حساس، جرارد کوشنر، فرستاده جوان و عجول ترامپ، به محمد بن سلمان قبولانده است که اگر با اسرائيل براي حل مشکل فلسطين همکاري کند، اسرائيل و عربستان سعودي با کمک يکديگر، ايران را براي هميشه از سر راه کنار خواهند گذاشت. چنين رويايي مي تواند مانند گذشته به کابوس تبديل شود. در سال 1993، کنفرانسي در اسرائيل در خصوص چشم اندازهاي همکاري ميان اسرائيل و کشورهاي عرب برگزار شد. با ترور اسحاق رابين، اين رويا به کابوس تبديل شده، روند پيمان اسلو متوقف شد و جنگ در منطقه رخ داد. اما اينکه چرا مي گوييم محمد بن سلمان در خصوص مزاياي اتحاد با اسرائيل ساده لوحانه عمل مي کند، دلايل ديگري نيز دارد. حتي در صورت از ميان برداشتن ايران، اسرائيل قطعا نمي گذارد عربستان، کشور برتر منطقه باقي بماند. منطق تعادل قدرت مي گويد که بعد از تسلط بر يک دشمن مشترک، متحدين عليه آن، در کنار يکديگر باقي نخواهند ماند. عربستان نيز نيازي به وجود اسرائيل احساس نخواهد کرد. شايد حتي برنامه عربها مبني بر آزاد سازي فلسطين را از سر بگيرد. شايد حتي اين جنگ به مرزهاي عربستان نيز رسيده و موضع محمد بن سلمان را به خطر بياندازد. از لحاظ تاريخي، هيچ کشوري تاکنون موفق به برتري يافتن بر ديگران نشده است. بسياري از رهبران کشورها براي به اثبات رساندن برتري، خود را زحمت و مشقت بسيار افکنده اند. حتي قدرت هاي بزرگ نيز زير سايه توجه بي دريغ خود نتوانسته اند، صلح را به منطقه باز گردانند. ثبات منطقه اي تنها برپايه به رسميت شناختن حقوق و الزامات امنيتي کشورها به عنوان بخشي از يک توافقنامه مورد قبول از سوي همه، که اين نيازهاي اساسي را مرتفع کند، تحقق خواهد يافت. به طور خلاصه، اگر محمد بن سلمان بخواهد موفق شود، نياز به داشتن واقع گرايي و تواضع بيشتر، و گستاخي کم تر دارد. در غير اين صورت، برنامه اصلاحات او، تنها غرور پيش از سقوط است. *لوبلاگ با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد