محقق موسسه ماساچوست: چرا ایران را به همکاری هستهای با کره شمالی متهم میکنند؟
فرارو/ متن پيش رو در فرارو منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست در حين آمادگي براي شهادت دادن در کنگره درباره همکاري ايران و کره شمالي، من چيزي حدود ۷۶ گزارش رسانهاي در ۱۱ سال - از ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵- را مرور کردم. تقريبا يک سوم اين گزارشها در رسانههايي منتشر شده که اغلب ناظران آنها را داراي ديدگاه ايدئولوژيکي مشخص ميدانند. رسانههايي مانند فريبيکن، تاور، آنتي وار. ۴۲ فقره از اين گزارشها - بيش از نصف - در سالهاي ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ همزمان با تلاش مخالفان توافق هستهاي براي لغو اين توافق، منتشر شدهاند. مخالفان برجام براي نابودي آن، مسئله «تباني» هستهاي ايران و کره شمالي را مطرح ميکنند. در برخي از رسانههاي غربي گهگاهي ادعاهايي درباره همکاري هستهاي ايران و کره شمالي مطرح ميشود. جيم والش، پژوهشگر ارشد انستيتوي ماساچوست، طي يادداشتي در وبگاه بولتن دانشمندان اتمي آمريکا، به بررسي چرايي اتهام ايران و کره شمالي به «تباني هستهاي» پرداخت و نوشت: غالبا در لفاظيها ايران و کره شمالي به يکديگر مرتبط ميشوند، معروفترين اين لفاظيها، سخنراني سال ۲۰۰۲ رئيسجمهور جورج دبليو بوش بود که در آن، اين دو کشور را بخشي از «محور شرارت» دانست. اما در عمل، با اين دو کشور تا حدود زيادي به عنوان دو چالش مجزا براي سياست خارجي آمريکا برخورد ميشود. والش با اشاره به ادعاها درباره همکاري هستهاي بين ايران و کره شمالي نوشت: عليرغم ادعاهاي متعدد در رسانهها، هيچ مدرکي درباره همکاري (بين ايران و کره شمالي) در زمينه تسليحات هستهاي وجود ندارد. حتي چشمانداز همکاري در آينده هم نامحتملتر به نظر ميرسد. به گفته والش در حوزه هستهاي، هيچ همکارياي بين دو کشور وجود ندارد. مرکز پژوهش کنگره در سال ۲۰۱۶ استنتاج کرده که «هيچ مدرک عمومي وجود ندارد که (نشان دهد) ايران و کره شمالي درگير تجارت هستهاي يا همکاري بودهاند» در حقيقت، نه جامعه اطلاعاتي آمريکا، نه آژانس بين المللي انرژي اتمي و نه گروه کارشناسان سازمان ملل، هيچکدام چنين ادعايي را مطرح نکردهاند. به طرز مشابهي، هيچ مقاله مجلهاي که با ادبيات علمي نوشته شده، نشان نداده که همکاري هستهاي بين پيونگيانگ و تهران وجود دارد. منابع نامعتبر والش در پاسخ به اين سوال که ادعاهاي همکاري هستهاي بين ايران و کره شمالي از کجا ميآيند، نوشته که اين ادعاها از گزارشهاي بياساس رسانهاي سرچشمه ميگيرند. وي در ادامه نوشت: در حين آمادگي براي شهادت دادن در کنگره درباره همکاري ايران و کره شمالي، من چيزي حدود ۷۶ گزارش رسانهاي در ۱۱ سال - از ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵- را مرور کردم. تقريبا يک سوم اين گزارشها در رسانههايي منتشر شده که اغلب ناظران آنها را داراي ديدگاه ايدئولوژيکي مشخص ميدانند. رسانههايي مانند فريبيکن، تاور، آنتي وار. ۴۲ فقره از اين گزارشها - بيش از نصف - در سالهاي ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ همزمان با تلاش مخالفان توافق هستهاي براي لغو اين توافق، منتشر شدهاند. شايان ذکر است که در همين سياق، اداره اطلاعات ملي نتيجه گرفت که ايران برنامه تسليحات هستهايش را در ۲۰۰۳ متوقف کرد. بنابراين، ادعاها درباره همکاري هستهاي پس از آن تاريخ، به طور ويژه قابل ترديد است. تفاوت ايران و کره شمالي والش پس از بررسي گزارشهاي مزبور، اين پرسش را مطرح ميکند که چرا بين ايران و کرهشمالي در زمينه فناوري هستهاي همکاري وجود نداشت. او معتقد است که اين دو کشور «بسيار متفاوت» هستند و در موقعيتهاي ژئواستراتژيک متفاوت قرار دارند و اهداف امنيت ملي خيلي متفاوتي دارند. از ديدگاه والش، هدف اصلي برنامه موشکي کره شمالي ساخت موشکهاي قارهپيما با قابليت حمل کلاهک هستهاي است تا از حمله آمريکا به آن جلوگيري کند و نيز بين آمريکا و کره جنوبي شکاف ايجاد کند. در حالي که اهداف ايران محدود و محلي بوده و هستند. ايران بيشتر از دشمنان منطقهاي نگران است و نميخواهد مجددا بيدفاع بماند. بر همين اساس، تهران بيشتر بر موشکهاي بالستيک متعارف و کوتاه بُرد تمرکز کرده است. علاوه بر اين، مدير آژانس اطلاعات ملي آمريکا، مکررا شهادت داده که ايران براي ساخت سلاح هستهاي، تصميم سياسي نگرفته است. کره شمالي به آمال هستهاي خود مباهات ميکند. در حالي که ايران به طور پيوسته، پيگيري سلاحهاي هستهاي را انکار کرده است. به عقيده والش اين انکار نشان دهنده تفاوت رويکرد دو کشور نبست به مسئله هستهاي است. اين تفاوت ميان دو کشور پس از توافق هستهاي ايران تعميق شد. هميشه پاي يک آمريکايي يا خاورميانهاي در ميان است پرسش ديگري که توسط اين کارشناس مطرح شده، اين است که چرا عليرغم عدم وجود شواهد و مدارکي دال بر همکاري ايران و کره شمالي، ادعاها همچنان ادامه دارد؟ والش در پاسخ به اين پرسش نوشت: شايد در منابع و زمان (انتشار) ادعاها ميتوان سرنخي پيدا کرد. ممکن است آدم اين انتظار را داشته باشد که اتهامات تباني ميان ايران و کره شمالي در منابع آسيايي و مشخصا در منابع کره جنوبي يا ژاپن پيدا شوند. اما اين درست نيست. عملا تمام اين ادعاها ريشه در آمريکا و خاورميانه دارند. هنگامي که گهگاهي يک ادعايي از آسيا بيرون ميآيد، هميشه معلوم ميشود که اين اتهام از سوي يک منبع آمريکايي يا خاورميانهاي مطرح شده و در مطبوعات آسيايي مجددا منتشر شده است. والش تصريح کرد: زمان انتشار اتهامات هم قابل توجه است. زمان ايراد اتهامات، قويا با زمان دعواهاي سياسي داخلي آمريکا بر سر ايران مرتبط است. ما تقريبا تنها زماني اين ادعاها را ميبينيم که توافق هستهاي ايران در صدر اخبار قرار ميگيرد و مخالفان به آن حمله ميکنند. به طور خلاصه، به نظر ميرسد که اين ادعاها بيش از آنکه حقايق باشند، جنبه سياسي دارند. اگر اين ارزيابي درست باشد، بنابراين، ما بايد منتظر استمرار اتهامات عجيبوغريب و بياساس باشيم. بخصوص زماني که توافق هستهاي بشدت آسيبپذير باشد. مثلا در مدتهاي سه ماهه که رئيسجمهور آمريکا بايد طبق قانون، پايبندي ايران به برجام را براي کنگره تاييد کند. همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: آخرين خبر در تلگرام https://t.me/akharinkhabar آخرين خبر در ويسپي http://wispi.me/channel/akharinkhabar آخرين خبر در سروش http://sapp.ir/akharinkhabar آخرين خبر در گپ https://gap.im/akharinkhabar