آیا نسبت سیاسی روحانی و اصلاح طلبان تغییر خواهد کرد؟

نامه نيوز/ متن پيش رو در نامه نيوز منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست. بيشتر بحث در جناح اصلاح طلب همچنان بر سر اين دو گانه است که بايد «ايدئولوژي» را انتخاب کرد يا « استراتژي» را اولويت داد . نسخه ها اصلا به هم نزديک نيست؛ هر ايده براي خود موافقان سفت و سختي دارد . اين اما تنها مساله اصلاح طلبان در چند ماه اخير نبوده است . شرايط تغيير کرده ؛ اصلاح طلبان هم همينطور. در ميانه بحث ها در مورد انتخاب ميان ايدئولوژي و استراتژي ناگهان شيب تغييرات اجتماعي افزايش يافته است. مسايلي حياتي به وجود آمد که طيف هاي مختلف اصلاح طلب تقريبا تصميماتي شبيه به هم و البته تعيين کننده براي خود گرفتند . چرخش سرمايه اجتماعي وقتي حسن روحاني در سال 92 رييس جمهور شد موجي از انتظارات شکل گرفت که در دوران پسا احمدي نژاد با انبوهي از چالش هايي که رييس دولت دهم به ارث گذاشته بود برآورده کردنش عملا غير ممکن بود. اين مساله با گذشت زمان البته تاثيرات اجتماعي حادتري بر جاي مي گذاشت . اوضاع آنچنان شد که تا هفته آخر تبليغات رياست جمهوري دوازدهم نظرسنجي ها همچنان به سختي احتمال پيروزي حسن روحاني را نشان مي داد. خيلي ها معتقدند اگر تاکتيک ويژه حسن روحاني در هفته آخر که بر پايه توانايي هاي فردي او در سخنوري استوار بود وجود نداشت شايد او امروز رييس جمهور نبود . روحاني رييس جمهور شد اما باز موجي از انتظارات و اميدها او را به پاستور رساند . طيفي از کساني که به او در بهار راي دادند سقف تحملشان تا زمستان بود .اوضاع از نظرآنها تغييري نداشت و موج اعتراضات ناگهان حسن روحاني را نشانه رفت. حالا حتي اگر فرض را بر درستي سخنان روحاني که مي گويد معترضان تنها خواست اقتصادي نداشته اند بگذاريم به هر حال آنها لابد انتظار تغييراتي را از روحاني داشته و به او دل بسته بودند . اما اين چه ارتباطي با اصلاح طلبان دارد ؟ اتفاقا اين همان بدنه اي است که اصلاح طلبان توانستند در سال 92 و 96 آنها را راضي به راي دادن کرده و به سمت حسن روحاني شيفت دهند . بدنه منتقد و گاه داراي مواضع اپوزيسيوني . آنها از يک طبقه خاص نيستند ؛ هم مي توان طبقه متوسط را ميانشان يافت و هم مي توان از طبقه پايين تر و حاشيه نشين ها در جمعشان پيدا کرد . آنها خواست هايي متفاوت دارند که به نسبت طبقه اي که در آن قرار دارند با يکديگر متفاوت است . اين طبقه راديکال موجب شده بود که سرمايه اجتماعي اصلاح طلبان افزايش يافته و آنها حرف اول را به لحاظ ميزان راي در چند انتخابات داشته باشند . آنها اما چندان به اصلاح طلبان وفادار نمانده اند و عزم شيفت از جناح آنها را کرده اند . اين رويداد تقريبا غير منتظره، اوضاع را براي اصلاح طلبان تغيير داده است. مواجهه عجيبي ميان آنها و اصلاح طلبان شکل گرفته است ؛ موج حملات به چهره هاي ارشد جناح از محمد خاتمي گرفته تا جلايي پور و ابطحي در فضاي مجازي به خوبي ميزان زاويه گيري را نشان مي دهد . جلايي پور از اين طيف به عنوان کرکس هاي سرنگوني طلب ياد مي کند و رييس دولت اصلاحات از آنها به عنوان براندازها ياد کرد . محمد علي ابطحي هم به نامه نيوز گفت :« آن مجموعه‌اي که مي‌گويد ما برانداز هستيم، قطعا نبايد در انتظار آقاي خاتمي و اصلاح‌طلبان باشد. حتي اگر آن کساني که از درون اصلاح‌طلبي بيرون بيايند و بخواهند به فکر براندازي باشند، اصلا مبناي براندازي و مبناي اصلاح‌طلبي نمي‌تواند در کنار همديگر قرار بگيرد. » نسبت جديد با حاکميت اين يک واقعيت است که اصلاح طلبان در وقايع اخير از موضع اپوزيسيون خارج شده ، در لاک محافظه کاري نمانده و با شتابي شايد غير منتظره به سمت حاکميت حرکت کرده اند . آنها حتي در ماجراي ناآرامي هاي اخير بيش فعالي پيشه کرده و در ميان سکوت بهت برانگيز برخي چهره هاي جناح رقيب به حمايت از نظام پرداختند . اين هم در مورد طرفدارن «ايدئولوژي» صدق مي کرد و هم درميان مشتاقان «استراتژي»؛ گويي فهم مشترکي از وضعيت موجود در ميان آنها پديد آمده است.اصلاح طلبان «بدنه راديکال» را که براي آنها جمعيت بيشتري به نسبت جناح رقيب به ارمغان آورده بود را رها کرده و صريح و روشن نشان داده اند که مانايي در قدرت رسمي را ترجيح مي دهند.آنها با همين دستور کار حتي به نقد حسن روحاني هم نشسته اند و آنجا که او شايد به اميد حمايت اصلاح طلبان از رفراندوم سخن گفته اعتراض هاي رسمي خود را بيان داشته اند. هم سعيد حجاريان به او هشدار داده و هم غلامحسين کرباسچي از او خواسته از خواسته اش منصرف شود . به يک معنا اصلاح طلبان فعلا يک دستور کار قطعي دارند ؛«تا اطلاع ثانوني نه اپوزيسيون مي شويم و نه از مواضع اپوزيسيوني حمايت مي کنيم» حالا البته بايد اين تغييرات را از سمت حسن روحاني هم نگاه کرد . روحاني اکنون با اصلاح طلباني مواجه است که : 1 - جمعيت کمتري به نسبت ماه هاي قبل دارند . آنها بدنه رايکال خود را از دست داده اند پس قدرت نفوذ کمتري هم دارند. 2 – منتقد مواضع تند دولت در مقابل حاکميت هستند و هيچ گونه تغيير فاز اينچنيني را بر نمي تابند . پس در واقع آنها از اين پس ديگر چندان با هم در يک طرف ميز قرار نمي گيرند . اين يک تحول طبيعي است که هر چه بيشتر جلو رويم نمايان تر مي شود . حتي اگر اصلاح طلبان در اظهاراتشان اصرار داشته باشند که همچنان با حسن روحاني موتلف مانده و از او حمايت مي کنند .چرا که اصلاح طلبان با رييس جمهوري مواجه هستند که : 1- مسئول وضع موجود است . مدافع وضع موجود بدون آنهم در اين فضاي فعلي هزينه هاي زيادي دارد . 2- مي خواهد براي عبور از فضاي فعلي انتقادهايي از برخي نهادهاي حاکميتي داشته باشد . 3- به آنها توجه چنداني ندارد و روزهاي قبل از انتخابات را گويي از ياد برده است . 4- بنا ندارد مناسبات را به گونه اي پيش ببرد که در آستانه انتخابات مجلس دست بالا را به آنها بدهد . 5- براي انتخابات رياست جمهوري آينده احتمالا مانند آنها فکر نمي کند. اين نشانه هاي دو سويه گواهي مي دهد که تغييرات قابل توجهي در فضاي سياسي در پيش است . آرايش نيروها شکل ديگري خواهد گرفت . بايد منتظر تصميمات کاملا متفاوت اصلاح طلبان باشيم. شايد آنها که مي گويند «ايدئولوژي» مقدم است با آنها که ميگويند «استراتژي» اصل است مانند سخنان اين روزهايشان به يک نظر ترکيبي مشترک برسند . اگر اين اتفاق رخ دهد اعتدالگرايان ديگر در موقعيت اين روزهاي خود نخواهند بود. همه اين ها البته منوط به يک مولفه بسيار مهم است :«آيا حالا که نسبت اصلاح طلبان به حاکميت تغيير کرده نسبت حاکميت به اصلاح طلبان هم تغيير خواهد کرد؟» به نظر مي رسد اين گزاره تکليف آرايش نيروهاي سياسي را در نيمه دوم دهه نود مشخص خواهد کرد. همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: آخرين خبر در تلگرام https://t.me/akharinkhabar آخرين خبر در ويسپي http://wispi.me/channel/akharinkhabar آخرين خبر در سروش http://sapp.ir/akharinkhabar آخرين خبر در گپ https://gap.im/akharinkhabar