سرمقاله اعتماد/ خیلی دور، خیلی نزدیک
اعتماد/ « خيلي دور، خيلي نزديک » عنوان سرمقاله روزنامه اعتماد نوشته محسن شريعتينيا است که ميتوانيد آن را در ادامه بخوانيد: سفر رييسجمهور به هند را ميتوان گامي مهم در مسير پيچيده و پر چالش مديريت روابط دو کشور بر شمرد. در تصوير نخست ايران و هند بسيار به يکديگر نزديکند. درهم تنيدگي فرهنگي و تمدني دو کشور چنان است که نظير آن را کمتر ميتوان يافت. سخنان رييسجمهور در جمع نمازگزاران حيدرآباد تقريبا نيازي به ترجمه نداشت و نشان ميداد که قند پارسي هنوز هم کم و بيش هست. افزون بر اين تعارض منافع استراتژيکي ميان دو کشور وجود ندارد بلکه همواره از پتانسيلهاي عظيم گسترش روابط سخن گفته شده است. اما فراتر از اين تصوير کلان و خوشبينانه، ايران و هند در متن سياست بينالملل فعلي از يکديگر بسيار دورند. ايران و هند مانند ساير کشورها در متن نظم بينالملل ليبرال با يکديگر تعامل ميکنند. اين نظم و ساختارهاي آن نقش تعيينکنندهاي در شکلدهي به آينده تعاملات دو کشور خواهند داشت. اين دو در دو سوي نظم بينالملل ليبرال قرار گرفتهاند. هند به طور تاريخي بخشي از اين نظم بوده و در شرايط کنوني منافع اقتصادي و استراتژيک آن تنيدگي بيشتر در اين نظم را ايجاب ميکند. منافع هنجاري هند در حفظ و بسط ليبرالدموکراسي در جهان از يک سو و رقابت استراتژيک تشديد شونده اين کشور با چين از ديگر سو زمينه را براي تنيدگي فزاينده آن در نظم ليبرال فراهم آورده است. به بيان ديگر اين سخن که هند احتمالا فرانسه آسيا خواهد بود و روابطي نزديک اما تا حدي مستقل با ايالات متحده مبناي سياست خارجي اين کشور خواهد بود به گونهاي فزاينده واقعيت مييابد. اما ايران از لحاظ نگرش به نحوه تعامل با نظم بينالملل ليبرال در نقطه مقابل هند قرار ميگيرد. اين کشور نه تنها به لحاظ هنجاري نظم بينالمللي ليبرال را يک تهديد تصور ميکند، بلکه بهشدت تحت فشار مديران اين نظم بوده و هست. از همين روست که رييسجمهور در اين سفر به طور مکرر از نظم بينالملل ليبرال و مدير آن ايالات متحده انتقاد کرد. افزون بر اين انتخابهاي استراتژيک ايران و هند با يکديگر تفاوتهاي عميقي دارد. انتخاب استراتژيک ايران تمرکز بر شامات است و تا آينده قابل پيشبيني احتمالا بخش اعظم توان استراتژيک اين کشور در اين منطقه صرف خواهد شد، در حالي که هند به گونهاي فزاينده سياست خارجي خود را بر محور توازنسازي در برابر چين تعريف ميکند و به پيش ميبرد. روشن است که از يک سو شامات براي هند منطقهاي فرعي محسوب ميشود و از ديگر سو چين دوست ايران است و تصميمگيران اين کشور تهديدي از گسترش قدرت آن احساس نميکنند. بنابراين ميتوان مدعي شد که ايران و هند در رادارهاي راهبردي يکديگر قرار ندارند و اين رابطه راهبردي نيست. افزون بر اين تشديد تنش در تعاملات ايران و غرب ميتواند تاثيرات منفي شديدي بر روابط با هند جاي بگذارد همانگونه که در دوره تحريمها چنين شد. حفظ همين سطح از رابطه نيز در ماههاي آينده در صورتي که ترامپ تهديدات خود را عملياتي کند، بهشدت دشوار خواهد شد. اما اين بدان معنا نيست که گسترش روابط دو کشور اهميتي ندارد. هند شکوفاترين اقتصاد در حال ظهور در جهان است که در همسايگي ايران قرار گرفته است. در هم تنيدگي فرهنگي، تمدني دو کشور و مکمل بودن اقتصادهاي آنان مباني لازم براي گسترش روابط اقتصادي و فرهنگي را فراهم ميآورد. البته نوع يادداشتتفاهمهاي امضا شده در اين سفر نشان ميدهد که آنان هنوز در شناخت پتانسيلهاي اين رابطه در ابتداي راه قرار دارند. از ١٥ سند امضا شده ١٢ تاي آنها يادداشتتفاهمهايياند که اجرايي شدن آنها مهم است. افزون بر اين هيچيک از اين توافقات و يادداشتها در حد و اندازه دو اقتصاد، مهم نيست. به بيان ديگر شکلدهي تحقق پتانسيلهاي اقتصادي و فرهنگي که رهبران دو کشور از آن بسيار سخن ميگويند هنوز در ابتداي راه قرار دارد. اين سفر گامي مهم در مسيري پر پيچ و خم است. همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: آخرين خبر در تلگرام https://t.me/akharinkhabar آخرين خبر در ويسپي http://wispi.me/channel/akharinkhabar آخرين خبر در سروش http://sapp.ir/akharinkhabar آخرين خبر در گپ https://gap.im/akharinkhabar