1600 روز بدون اقتصاد مقاومتی
فرهيختگان/ متن پيش رو در فرهيختگان منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست.
امروز 1600 روز از سياستهاي 24 گانه اقتصاد مقاومتي که رهبر معظم انقلاب آن را ابلاغ کردهاند، گذشته است. قرار بود با اجراي اين سياستها، اوضاع اقتصاد کمي بهتر شود. اين موضوع را در همان ابتدا اغلب کارشناسان اقتصادي با بررسي و آناليز جزئيات سياستهاي 24 گانه اذعان کردند. کارشناسان اقتصادي و اقتصاددانان برجسته کشور در همان برهه گفتند اگر اين 24 بند تمام و کمال در اقتصاد ايران اجرا شود، اقتصاد متزلزل آن برهه دچار تحول و پيشرفت خواهد شد. حالا چهار سال از ابلاغ آن سياستهاي معروف گذشته و خبري از بهبود نيست، چرا؟ کارشناسان ميگويند دستگاه هاي اجرايي در اجرا متفاوت عمل کرده و به نوعي به 24 بند مورد تاکيد مقام معظم رهبري بيتوجه بوده است.
فقط اقدامات سطحي انجام شده است
مرتضي افقه، اقتصاددان و عضو هياتعلمي دانشگاه چمران درباره 1600 روزگي ابلاغ سياستهاي اقتصاد مقاومتي توسط رهبر معظم انقلاب و اجراي آن به «فرهيختگان» گفت: «برداشت کوتهبينانهاي از اقتصاد مقاومتي شده است و آن را به افزايش صادرات غيرنفتي تقليل دادهاند. اقتصاد وقتي مقاومتي ميشود که کشور روي ريل توسعه افتاده باشد و توسعه يافته شود.» وي افزود: «توسعهيافته يعني فقر کم و نابرابريها برطرف شود، بيکاري کاهش يابد و درآمد مردم کفاف زندگي آنها را بدهد. وقتي توسعه مييابيم که صادرات ما منابع طبيعي و مواد خام نباشد، بلکه محصول فکر توليدکننده داخلي را صادر کنيم.» افقه تصريح کرد: «با توجه به ساختار سياسي و اقتصادي کشور ما مخاطب اين سياستها فقط دولت نيست و تمام ارکان نظام نيز در آن سهمي دارند. ميتوان گفت در اين راستا چه دولت و چه ساير ارکان نظام، پيشرفتي نداشتهاند و تقريبا کاري صورت نگرفته است. بيشتر اقدامات سطحي انجام گرفته است و نمره خوبي نميتوان به اجرا داد.»
آسيبپذيري اقتصاد بيشتر شده است
محمد نصر اصفهاني، اقتصاددان و عضو هياتعلمي دانشگاه خوارزمي نيز در اين باره به «فرهيختگان» گفت: «غير از شعار، سمينار، سخنراني، جلسه و مصاحبه تقريبا هيچاقدام عملي و مشهودي درباره سياستهاي اقتصاد مقاومتي در چهار سال اخير صورت نگرفته است.» وي افزود: «بهعنوان نمونه اگر بخواهيم يک شاخص را بررسي کنيم حجم واردات و تغييرات نرخ ارز رو به بالا و کاهش ارزش پول ملي، نشان ميدهد که اقتصاد ما نهتنها مقاوم نشده بلکه آسيبپذيري آن نيز بيشتر شده است.»
بايد بيشتر از اين توجه ميکرديم
رحمان سعادت، اقتصاددان و عضو هياتعلمي دانشگاه سمنان نيز در گفتوگو با «فرهيختگان» اقتصاد مقاومتي را اينگونه تعريف ميکند: «اقتصاد مقاومتي مبتنيبر توليد و مقاومت اقتصاد در شرايط سخت بينالمللي است.» وي درباره کارهاي صورت گرفته در اين باره در 1600 روز اخير، ادامه داد: «در اين راستا در چهار سال گذشته اقداماتي صورت گرفته است. دولت به همه سازمانها اين سياستها را ابلاغ کرده است؛ اما بايد ديد چقدر اين سياستها محقق شدهاند. به نظر من نتايج آن در بلندمدت مشخص ميشود، طبيعتا بيشتر از اين ميتوان رئوس اين سياستها را به کار گرفت.» سعادت تاکيد کرد: «بهطور کلي ميتوان گفت در اين راستا حرکت کردهايم ولي ميزان اثر و اقدام آن بايد بيشتر باشد و به اين سياستها بايد اهميت بيشتري داده شود.»
هيچ اتفاقي نيفتاده است!
نعمت فليحي، اقتصاددان و عضو هياتعلمي دانشگاه آزاد اسلامي نيز درباره عملکرد دولت در اجراي 24 بند سياستهاي اقتصاد مقاومتي معتقد است: «از جمله اهداف اقتصاد مقاومتي رونق توليد در واحدهاي توليدي و شرکتهاي دانشبنيان است. شرکتهاي دانشبنيان ميتوانند ميانبر توسعه باشند. در اين زمينه جز اقدام هشت سال پيش يک بانک نيمه دولتي که با همکاري دانشگاه شريف صندوقي را تاسيس کرد، چيزي مشاهده نشده است.» فليحي افزود: «در توليد نيز به علت خشکسالي و سوءمديريت در شهرکهاي صنعتي رونقي مشاهده نميشود. در نتيجه در صادرات غيرنفتي نيز موفقيتي حاصل نشده است. رقم صادرات غيرنفتي مانند چند سال پيش است و رشدي نداشته، بنابراين اگر به سياستهاي اقتصاد مقاومتي توجه ميکرديم، وضعيت اينطور نميشد.»
اقتصاد اولويت دولت نيست
محمد کهندل، اقتصاددان و عضو هياتعلمي دانشگاه آزاد اسلامي نيز در اين باره به «فرهيختگان» گفت: «بهطور کل دولت به اقتصاد کمتر پرداخته است. وقتي مقام معظم رهبري شعار سالها را اقتصادي تعيين ميکنند، يعني اينکه مشکل اصلي کشور اقتصادي است. دولت نهتنها به اقتصاد مقاومتي توجه نکرد، بلکه مساله اقتصاد را در برنامههاي خودش قرار نداد.»
وي افزود: «دولت يک سال در تدوين برنامه پنج ساله تعلل کرد و کشور يک سال بدون برنامه اداره شد. نقدينگي از 460 هزار ميليار تومان به 1460 هزار ميلياردتومان رسيده است. اين در صورتي است که در بخش توليد، بنگاهها از عدم دسترسي به نقدينگي رنج ميبرند. بدهي دولت به بانکها بيشتر از بدهي بخش خصوصي است.»
کهندل تصريح کرد: «با توجه به سياستهاي اقتصاد مقاومتي و اقدامات صورت گرفته ميتوان گفت اولويت اول دولت مساله اقتصاد نيست، لذا از اين دولت نميتوان انتظار اجراي سياستهاي اقتصاد مقاومتي را داشت.»
تنها اقدام تشکيل دبيرخانه بوده است
از نظر محمدعلي خطيب، اقتصاددان و عضو هياتعلمي دانشگاه آزاد اسلامي هنوز مفهوم اقتصاد مقاومتي جاي خود را باز نکرده است و هر چيزي را به اسم اقتصاد مقاومتي مطرح ميکنند.» وي ادامه داد: «تنها اقدامي که انجام شده تشکيل دبيرخانه و مطالعات در زمينه اقتصاد مقاومتي بوده است. اينکه وابستگي به درآمدهاي نفتي افزايش يافته و وضعيت ارزي به اين شکل درآمده است، با سياستهاي اقتصاد مقاومتي مغايرت دارد.»
اقتصادي که با تغيير وضعيت تخم مرغ به هم ميريزد مقاوم نيست
آلبرت بغزيان، اقتصاددان و عضو هياتعلمي دانشگاه تهران درباره اجراي 24 بند سياستهاي اقتصاد مقاومتي به «فرهيختگان» گفت: «ژاپن، آمريکا و... هيچوقت بيان نکردند که اقتصاد مقاومتي را اجرا ميکنند، ولي اقتصاد خود را بهگونهاي مقاوم کردهاند که با يک شوک به هم نميريزد.» وي افزود: «اقتصاد ما که با تغيير وضعيت تخم مرغ، نرخ ارز، قيمت نفت و... به هم ميريزد، مقاوم نيست.» بغزيان تصريح کرد: «نتيجه اقدامات صورت گرفته را مشاهده نميکنيم. براي پياده کردن اين سياستها فرصت کافي وجود داشته است. وزارتخانهها برنامههاي روزانه خود را به اسم اقتصاد مقاومتي عرضه ميکنند و وظايف خود را بهعنوان اقتصاد مقاومتي به رخ ميکشند.»
بايد با مديريت جهادي اقتصاد را مديريت کنيم
وحيد شقاقي شهري، اقتصاددان و عضو دانشگاه خوارزمي درخصوص اقتصاد مقاومتي اظهار کرد: «دولت براي اجراي سياستهاي اقتصاد مقاومتي 12 برنامه کلان و 122 تا 124 برنامه هم در دستگاهها در نظر گرفته ولي هنوز انتظارات را برآورده نکرده است. رشد اقتصادي کشور نبايد وابسته به بيرون باشد و خودمان بايد رشدمان را مديريت کنيم. متاسفانه همچنان شاهد اين هستيم که اين اتفاق نيفتاده و هرگاه قيمت نفت پايين ميآيد رشد اقتصادي کشور هم با افت روبهرو ميشود.» شقاقي شهري بيان کرد: «شما ميبيند که اقتصاد ما هنوز از بابت نوسانات ارزي تحت فشار است و ارزش پول ملي ما به دليل گراني دلار 35 درصد افت کرده است. در حال حاضر کسي مخالف مقاومسازي اقتصاد کشور نيست، ولي بايد با مديريت جهادي و با سرعت و جديت اقتصاد کشور را مديريت کنيم.»
عملکرد مناسبي نديدم
سيد حسين سليمي، عضو اتاق بازرگاني تهران در گفتوگو با «فرهيختگان» درباره عملکرد دولت در اجراي 24 بند سياستهاي اقتصاد مقاومتي بيان داشت، يکي از مسائلي که اقتصاد مقاومتي تاکيد زيادي بر آن دارد، توليد ثروت از طريق سرمايهگذاري اقتصادي است، اما متاسفانه مانند دولتهاي قبل در دولت روحاني هم، همچنان سرمايهگذاري اقتصادي بهبود چنداني نيافت. رشد اقتصادي که در پسابرجام اتفاق افتاد، ناشي از رشد سرمايهگذاري در بخش توليد غيرنفتي نبود، بلکه در پسابرجام عمدتا اين فروش نفت بود که باعث افزايش عددي رشد اقتصادي شد.»
سليمي بيان داشت من بازخورد مناسبي از عملکرد اقتصادي دولت نديدم، دليلش هم اين است که اگر رشد اقتصادي افزايش يافت، علتش رشد فروش نفت بود و اگر تورم کاهش يافت، يکي از دلايل اصلي آن رکود بود، اگر ميگويند اشتغال ايجاد کرديم، واقعا 750 هزار شغل در مقابل نرخ بالاي بيکاري عدد قابل توجهي نيست.
در صنعت اتفاق خاصي نيفتاد
جعفر سليماني، عضو اتاق بازرگاني البرز در گفتوگو با «فرهيختگان» در اين باره اظهار داشت: «براي توفيق در هر امري مقدماتي لازم است، اما اين مقدمات در حوزه صنعت اتفاق نيفتاد و در حد يک شعار باقي ماند. براي مثال در موضوع برجام سياست خارجي ما نتوانست توازني بين بخش سياسي و اقتصادي برقرار کند که مقدمهاي براي توسعه بخش صنعت باشد. آنچه بنده بهعنوان بخش خصوصي ميبينم، اتفاق خاصي در سالهاي اخير در حوزه توليد (بهويژه بخش خصوصي) نيفتاده، آن چيزي که با عنوان سرمايهگذاري ذکر ميشود، عمدتا در بخش نفت و گاز است و مواهب اين تلاشهاي دولت به بخش خصوصي نرسيد.»
اصلا نميتوان به اقتصاد مقاومتي فکر کرد
حسين پهلوانپور، عضو اتاق بازرگاني استان يزد نيز در اين باره به «فرهيختگان» گفت به نظر بنده که سالها فعال اقتصادي بخش خصوصي هستم، اتفاق خاصي در چند سال اخير نيفتاده است، جز صادرات نفتي بنده تحول چشمگيري در بخش کالاهاي غيرنفتي نميبينم. وي ادامه داد: «به نظرم آنچه در سالهاي اخير اتفاق افتاده به نفع واردکننده است، دهها مشکل در روابط بانکي است که صادرکننده را مجبور به عقبنشيني ميکند و اصلا نميتوان به اقتصاد مقاومتي فکر هم کرد.»
چيزي از دولت نديدم
حجتا... کشاني، عضو اتاق بازرگاني اصفهان در گفتوگو با «فرهيختگان» در پاسخ به اين سوال که چهار سال از ابلاغ سياستهاي اقتصاد مقاومتي گذشت، اوضاع چگونه است، گفت: «در حوزه توليد برنامه مشخص و مکتوبي که دولت منتشر کرده باشد، نديدم که بتوانم آن را ارزيابي کنم.» وي بيان داشت قرار بود يارانه بخش صنعت پرداخته شود که اتفاق خاصي در اين بخش نيفتاد و رونقي که بشود آن را به سياستهاي دولت ربط داد، ديده نميشود، لذا آنچه بنده بهعنوان فعال بخش خصوصي ميبينم، روند تعطيلي بخشهاي توليدي است که قبل يا بعد از دولت يازدهم به لبه ورشکستگي رسيده بودند و اين روند در سال جاري هم موجب توقف فعاليتهاي بخشهاي زيادي شده است.
موفقيتي مشاهده نميشود
محمدحسين برخوردار، عضو اتاق بازرگاني تهران در گفتوگو با «فرهيختگان» گفت موفقيت چنداني در دولت روحاني بهويژه در بخش صنعت حاصل نشد که بتوان از آن بهعنوان سياستهاي اقتصاد مقاومتي ياد کرد. برخوردار ادامه داد: «دولت، دولت چابکِ توليدمحوري نيست، به اين جهت عمده انرژي دولت صرف گذراندن امور خود ميشود و درنهايت آنچه مشهود است، اينکه اقتصاد مقاومتي صرفا در حد شعار باقي مانده است.»
همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد:
آخرين خبر در تلگرام
https://t.me/akharinkhabar
آخرين خبر در ويسپي
http://wispi.me/channel/akharinkhabar
آخرين خبر در سروش
http://sapp.ir/akharinkhabar
آخرين خبر در گپ
https://gap.im/akharinkhabar