ایران با "مقتدی صدر" چه کند؟
فرارو/ متن پيش رو در فرارو منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست «عراقيها هم نبايد فراموش کنند در سالهاي اخير ايران دو خدمت بزرگ به آنها انجام داد؛ اول اينکه اجازه نداد تمام کشورشان به دست داعش بيافتد. دوم اينکه ايران سال گذشته اجازه نداد عراق تجزيه و به دو کشور کردي و عربي تبديل شود. همين دو خدمت بايد به احزاب عراقي يادآوري شود.» پس از اعلام نتايج نهايي انتخابات عراق رايزنيها و مذاکرات گستردهاي ميان گروههاي پيروز انتخابات براي تشکيل دولت آينده اين کشور آغاز شده است. ليست مقتدي صدر (سائرون) در اين انتخابات بيشترين کرسي (۵۴ کرسي) پارلمان را کسب کرده است، اما پيروزي سائرون شکننده است و فاصله اين گروه با گروه دوم (ليست فتح با ۴۷ کرسي) و حتي ديگر گروهها کم است. به اين ترتيب حداقل دو قطب اصلي براي تشکيل دولت وجود دارد. رقابت اصلي براي تشکيل دولت ميان ليست سائرون به رهبري صدر و ليست فتح به رهبري هادي عامري از فرماندهان حشد شعبي است. شکاف اصلي بين اين دو قطب نيز به ايران باز ميگردد. مقتدي صدر از منتقدان نقش آفريني حضور ايران در عراق است و فتح و هادي عامري از حاميان حضور ايران در عراق به حساب مي آيد. اين شکاف موجب شده است که اين در هر صورت هر ائتلافي در عراق دولت را تشکيل دهد ايران بايد اين را در نظر بگيرد که ليست مقتدي صدر بيشترين کرسي را درپارلمان دارد. ايران بايد با اين گروه پر نفوذ و ديگر گروها همکاري کند و وارد گفتگو شود. عراقيها هم نبايد فراموش کنند در سالهاي اخير ايران دو خدمت بزرگ به آنها انجام داد؛ اول اينکه اجازه نداد تمام کشورشان به دست داعش بيافتد. دوم اينکه ايران سال گذشته اجازه نداد عراق تجزيه و به دو کشور کردي و عربي تبديل شود. همين دو خدمت بايد به احزاب عراقي يادآوري شود تصور شکل گيرد که پيروزي مقتدي صدر به نوعي شکست ايران در انتخابات عراق بوده است. ليست فتح در همان ابتدا با ليست دولت قانون به رهبري نوري مالکي (۲۶ کرسي) که او هم از سياستمداران دوستِ ايران به حساب ميآيد متحد شد، اما ديگر گروهها يعني ليست نصر به رهبري حيدر عبادي نخست وزير (۴۲ کرسي)، جريان حکمت به رهبري عمار حکيم (۱۹ کرسي)؛ ائتلاف اياد علاوي (۲۱ کرسي)، حزب دموکرات کردستان به رهبري مسعود بارزاني (۲۵ کرسي) و حزب اتحاد ميهني کردستان (۱۸ کرسي) و ليست اسامه نجيفي رهبر پر نفوذ سنيها (۱۱ کرسي) فعلا تصميمي براي ائتلاف نگرفته اند. مذاکرات فشردهاي در جريان است. در جريان اين مذاکرات دو رقيب اصلي يعني مقتدي صدر و هادي عامري رهبران سائرون و فتح نيز شب گذشته با يکديگر ديدار کردند. بايد ديد نهايتا در لابيها و مذاکرات چه نتيجهاي براي تشکيل دولت آينده عراق حاصل ميشود. آيا نتيجه اين خواهد شد که سياستمداران نزديک به ايران در دولت آينده جاي خود را به سياستمداران منتقد حضور ايران در عراق ميدهند يا ائتلافها به نحو ديگري شکل خواهند گرفت. ايران با مقتدي صدر چه کند؟ دکتر عبدالرضا فرجي راد سفير پيشين ايران در نروژ و مجارستان، کارشناس مسائل ژئوپولتيک و استاد دانشگاه در اين باره به فرارو گفت: «ما نميتوانيم بگويم اين انتخابات به سود ايران تمام شد. مقتدي صدر به صورت علني حرکات ضد ايراني دارد. اخيرا هم خودش هم طرفدارانش و هم معاونش نکات منفي درباره ايران مطرح کرده اند و قبلا هم اين کار را کرده اند، حالا او بالاترين راي را کسب کرده است. آنچه که مسلم است انتخابات عراق انتظارات ايران و حاميان ايران در عراق را برآورده نکرده است.» او افزود: «مقتدي صدر بيشترين نماينده را در پارلمان دارد و تلاش ميکند که باز عمل کند يعني با احزاب مختلف مدارا و مذاکره دارد. او سعي دارد با تيم حيدرعبادي، کردها، گروه اياد علاوي و عمار حکيم (که او هم از ايران دوري ميگزيند) همکاري کند. طبيعتا مقتدي صدر دست بازتري نسبت به ديگر گروهها براي ائتلاف دارد.» به گفته اين استاد دانشگاه "انعطافي که مقتدي صدر نشان داده است باعث ميشود راحتتر بتواند دولت را تشکيل دهد. ضمن اينکه او از خارج از عراق نيز مورد حمايت کشورهاي عربي همچون اردن، عربستان و امارات قرار دارد. اروپا و آمريکا تاکنون عکس العملي نشان نداده اند، اما طبيعتا رويکرد آنها با کشورهاي عربي هماهنگ است. در شرايط کنوني ممکن است مقتدي صدر بتواند با عبادي، حکيم و علاوي به توافق برسد اگر باز هم کمبود راي در پارلمان داشته باشد مي تواند با کردها توافق کند. " اين تحليلگر مسائل سياست خارجي درباره اين که آيا گروههاي پيروز در انتخابات پارلماني ميتوانند به سرعت دولت جديد عراق را تشکيل دهند، اظهار کرد: «فکر نميکنم دولت عراق به راحتي تشکيل شود، اين مسئله زمانبر است. در همين روزهاي گذشته اعلام نتايج انتخابات چند روز به تاخير افتاد، اين خودش نشان ميدهد که اختلافاتي وجود دارد و احتمالا در انتخاب دولت و نخست وزير چالشهاي جدي وجود خواهد داشت.» او ادامه داد: «مسئلهاي که روشن است آراي گروههاي مختلف و ميزان کرسيهايي که در پارلمان کسب کرده اند بسيار نزديک است. فاصله ائتلاف مقتدي صدر با ليست هادي عامري و حيدر عبادي خيلي کم است. اين در مورد ديگر گروهها هم صادق است. کردها در اين باره ميتوانند نقش مهمي بازي کنند. مجموع کرسيهايي که کسب کرده اند بيش از ۴۰ کرسي پارلمان است، که خود نزديک به کرسيهاي گروه صدر و عامري است. درست است که دو حزب اصلي کردها اختلاف دارند، ولي وقتي که در مورد تحولات عراق عرب تصميم ميگيرند با يکديگر متحد ميشوند. به اين ترتيب مجموعه احزاب کردي به هر طرفي گرايش پيدا کنند ميتوانند آن طرف را تقويت کنند.» فرجي راد در پاسخ به اين سوال که با توجه به وضعيت کنوني، ايران چه رويکردي را بايد در قابل تحولات در عراق داشته باشد، اظهار کرد: «عراق همسايه بسيار نزديک ماست، پيوندهاي فرهنگي، تاريخي و ديني عميقي با هم داريم. خيلي نبايد نگران باشيم. ايران بايد نشان دهد که به دنبال ارتباط و دوستي با همه گروهها در عراق است، عراق را موفق و در حال توسعه ميخواهد. ضمن اينکه آنچيزي که به عنوان نفوذ ايران در عراق مطرح ميشود، با امنيت ايران ارتباط دارد.» او افزود: «در چند سال اخير ديديم که داعش در عراق چه کرد و در ابتداي کارش چه اقداماتي مي خواست انجام دهد، ايران نميتوانست به آن اتفاقات اهميت ندهد. يا فعاليتهاي قدرتهاي خارجي در بيش از يک دهه اخير در عراق در مواردي امنيت ايران را تحت تاثير قرار ميداد، ايران بايد وضعيت را فعالانه کنترل ميکرد.» به گفته اين تحليلگر مسائل سياسي "از طرف ديگر ما روابط اقتصادي خوبي با عراق داريم، بايد اين روابط حفظ شود. از نظر توريسم مذهبي جمعيتي زيادي سالانه بين دو کشور در رفت و آمد هستند. بايد اين شرايط را حفظ کنيم؛ لذا ما بايد تلاش کنيم که گروههاي سياسي در عراق دولت را تشکيل دهند و با هيچ گروهي هم نبايد مخالفت کنيم. با همه صحبت کنيم و اين را القا کنيم که ايران دوست همه است و غير از سعادت، توسعه و امنيت عراق چيزي نميخواهد، چرا که توسعه و امنيت در عراق به توسعه و امنيت در ايران هم کمک ميکند. " اين تحليلگر مسائل بين الملل در پاسخ به اين سوال که تصوري وجود دارد که گروههايي مثل حشد شعبي و يا شخصيتهايي مثل نوري مالکي کاملا وابسته به ايران هستند، آيا اين تصورات درست است، عنوان کرد: «اين تصورات مبالغه آميز است. ما رابطه خوبي با گروههاي مثل دولت قانون که مالکي رهبري آن را بر عهده دارد. ايران از حشد شعبي حمايت ميکند، اما آنها با ديگر کشورهاي خارجي نيز روابط خوبي دارند. حشد شعبي با اروپا و آمريکا روابط خوب و گفتگوها و توافقات موثري داشته است. اينطور نيست که آنها درخدمت ايران باشند.» او افزود: «آنها با ايران روابط خوبي دارند، در ايران کار کرده اند و ايران در مبارزه با تروريسم همراهشان بوده است. با اينحال آنها احزاب و گروههاي مستقلي هستند و براساس منافع ملي خودشان تصميم گيري ميکنند. ارتباط ايران با حزب دولت قانون و يا حشد شعبي قويتر از حزب آقاي علاوي است، اما اين را نبايد ناديده بگيريم که برخي کشورهاي منطقه با برتري رسانهاي که دارند در ميزان نفوذ ايران بر اين گروهها و احزاب مبالغه ميکنند.» فرجي راد در پايان تاکيد کرد: «در هر صورت هر ائتلافي در عراق دولت را تشکيل دهد ايران بايد اين را در نظر بگيرد که ليست مقتدي صدر بيشترين کرسي را درپارلمان دارد. ايران بايد با اين گروه پر نفوذ و ديگر گروها همکاري کند و وارد گفتگو شود. عراقيها هم نبايد فراموش کنند در سالهاي اخير ايران دو خدمت بزرگ به آنها انجام داد؛ اول اينکه اجازه نداد تمام کشورشان به دست داعش بيافتد. دوم اينکه ايران سال گذشته اجازه نداد عراق تجزيه و به دو کشور کردي و عربي تبديل شود. همين دو خدمت بايد به احزاب عراقي يادآوري شود.» همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: آخرين خبر در سروش http://sapp.ir/akharinkhabar آخرين خبر در ايتا https://eitaa.com/joinchat/88211456C878f9966e5 آخرين خبر در آي گپ https://igap.net/akharinkhabar آخرين خبر در ويسپي http://wispi.me/channel/akharinkhabar آخرين خبر در بله https://bale.ai/invite/#/join/MTIwZmMyZT آخرين خبر در گپ https://gap.im/akharinkhabar