خشم وترس اروپا از واشنگتن
مثلث/ متن پيش رو در مثلث منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست مايک پمپئو، وزير خارجه آمريکا دوشنبه عصر به وقت تهران با حضور در بنياد هريتيج در واشنگتن براي نخستينبار پس از خروج دونالد ترامپ، رئيسجمهور اين کشور از توافق هستهاي ايران، استراتژي جديدي را تحت عنوان «استراتژي جديد ايران پس از برجام» اعلام کرد. خبرگزاري سيانان اعلام کرد که استراتژياي که پمپئو طي 26 دقيقه به آن پرداخت را ميتوان اين طور خلاصه کرد: «يا شما (ايران) به خواستههاي ما تن ميدهيد يا شما را له ميکنيم» و سپس اين خبرگزاري آن را خيالپردازانه توصيف کرد. همچنين نشريه فارن پاليسي اعلام کرد که دولت ترامپ با استراتژي جديدش در قبال ايران بار ديگر بيتجربگي خود را نشان داد. وزير خارجه آمريکا در سخنراني خود ليست 12 بندي ارائه کرد که براساس اين ليست ايران بايد چه کارهايي انجام دهد تا روابط به حالت عادي تبديل شود، تحريمها لغو شود و زمينه براي برقراري روابط ديپلماتيک فراهم شود تا شرکتهاي مختلف با ايران وارد همکاري شوند؛ از جمله اقدامات مورد انتظار ميتوان به متوقفشدن فعاليتهاي موشکي، خروج نيروهاي ايران از سوريه، به سطح صفر رساندن غنيسازي و بازديد از تمام سايتهاي نظامي و هستهاي اشاره کرد. اينها انتظاراتي است که آمريکاييها دارند و به صراحت پمپئو اين خواستهها را مطرح کرد. در گذشته دونالد ترامپ و جان بولتون، مشاور امنيت ملي آمريکا نيز اين شروط را اعلام کرده بودند. برخي تحليلگران بر اين باورند که هدف نهايي دولت ترامپ براندازي حکومت ايران است؛ در اين باره بايد به اين نکته اشاره کرد که واشنگتن اين موضوع را قويا رد کرده است. حتي زمانيکه از جان بولتون سوال شد که در نشستي وي از اين مساله حمايت کرده است، گفت که آن زمان نظر شخصي خود را بيان کرده و اکنون در مقام مشاور امنيت ملي نميتواند چنين مسالهاي را مطرح کند. اما بهطور کلي اگر خواستههاي آمريکا بهطور کامل محقق شود، ماحصل اين خواستهها به تغيير رژيم منجر خواهد شد، حتي اگر بهطور رسمي آمريکا اين سياست را پيگيري نکند. همچنين بايد به اين نکته اشاره کرد که پمپئو در سخنراني اخير خود بارها مردم را مورد خطاب قرار داد. او در سخنان خود مردم را تشويق ميکرد که در برابر دولت قرار گيرند، تا بدين شکل آمريکاييها بتوانند به آرزوي نهايي خود دست يابند. در واقع آنها در باطن اين هدف را دنبال ميکنند اما بهطور رسمي اعلام نميکنند. فدريکا موگريني، مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا همواره تاکيد کرده که برجام نتيجه بيش از يک دهه مذاکرات پيچيده و سخت و بنابراين بهترين نتيجه ممکن است. اتحاديه اروپا به ادامه اجراي موثر و کامل برجام تا زماني که ايران نيز به تمامي تعهدات مرتبط هستهاياش پايبند باشد، تاکيد دارد. بر همين اساس برخي بر اين باور هستند که اروپا و ايران پس از خروج يکجانبه آمريکا از برجام ائتلافي با يکديگر در برابر آمريکا تشکيل ميدهند؛ در درجه اول در اينباره بايد گفت که ايران و اروپا در بسياري از مسائل از جمله موضوعات حقوق بشري و نقش ايران در منطقه با يکديگر اختلافنظر دارند و تنها در يک موضوع خاص و محدود يعني برجام نظر و مواضع مشترک دارند. بنابراين هيچ کس انتظار ندارد که اروپا روابط بسيار عميق، استراتژيک، امنيتي و اقتصادي خود را با آمريکا کنار بگذارد و وارد ائتلاف با ايران شود. به عبارت ديگر حداکثر کاري که اتحاديه اروپا ميتواند انجام دهد، اين است که به وعدههاي خود مبني بر کاهش اثرات خروج آمريکا از برجام عمل کند. در اين ميان سياستمداران و دولتمردان اروپايي مواضع اميدوارکنندهاي اتخاذ کردند اما واقعيت اين است که اقدامات اروپاييها تاکنون نتوانسته در اينباره تضمينهاي لازم را ارائه کند. به دنبال سخنراني اخير پمپئو رعب و ترس بيشتري ميان شرکتهاي خصوصي اروپايي براي همکاري با ايران ايجاد شده، مبني بر اينکه هرگونه همکاري با ايران ميتواند عواقب وخيم مالي و تجاري براي آنها به همراه داشته باشد. بر همين اساس به شخصه بر اين باورم که باتوجه به شرايط جديد، اروپاييها توان ايستادگي با اين هجمه فشار از سوي آمريکاييها را ندارند و ميتوان انتظار داشت که در نهايت برجام بدون حضور آمريکا و بدون حضور موثر اروپا به شکل بلاتکليفي در هالهاي از ابهام قرار بگيرد. از سوي ديگر برخي از صاحبنظران داخلي و خارجي اعلام ميکنند که در حال حاضر اروپا بهدنبال حفظ حيثيت و آبروي خود در برابر آمريکا است زيرا اگر با خروج آمريکا از برجام، اين توافق لغو يا منفعل شود، جايگاه آنها در جامعه بينالملل زير سوال ميرود. اکنون اين سوال در ذهن بسياري در جهان ايجاد شده است که آيا آمريکا که بهدنبال محاصره اقتصادي ايران است، ميتواند به هدف نهايي خود دست يابد و خواستههاي خود را اجرايي کند؟ در پاسخ به اين سوال بايد گفت، بسيار دور از ذهن است که خواستههاي آمريکا اجرا شود، زيرا معمولا اينگونه خواستهها را کشوري ميپذيرد که در يک جنگ تمامعيار شکستخورده و تسليم شده باشد. هيچ نظام سياسي به درخواستهايي که آمريکاييها مطرح کرده، پاسخ مثبت نميدهد. از سوي ديگر در حال حاضر ما با يک موج طوفان مليگرايي در داخل آمريکا مواجه هستيم که با بسياري از معادلات و مناسبات و پيمانهاي دستهجمعي بينالمللي مشکل دارد و ميخواهد اين مناسبات را تغيير بدهد. قطعا اين رويکرد نهتنها در مساله برجام بلکه در موارد ديگر نيز براي اروپا تحقيرآميز است و باعث ناخرسندي مردم اين کشورها شده است. اما اين مساله براي حاميان اين رويکرد دغدغهاي نيست و تنها ممکن است نفرت و نارضايتي در ميان برخي از گروههاي سياسي و اجتماعي افزايش يابد. در ميان طرفداران مليگرايي، رضايت متحدين مطرح نيست بلکه تمکين متحدين مدنظر قرار دارد. از همين رو ترامپ خواهان افزايش بودجه نظامي اروپاييها در ناتو شده است. اما در گذشته چه در دوران باراک اوباما و حتي بوش پسر، هدف روسايجمهور پيشين آمريکا جريان مشارکتي و جلب رضايت متحدان و اقدامات دستهجمعي بود. همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: آخرين خبر در سروش http://sapp.ir/akharinkhabar آخرين خبر در ايتا https://eitaa.com/joinchat/88211456C878f9966e5 آخرين خبر در آي گپ https://igap.net/akharinkhabar آخرين خبر در ويسپي http://wispi.me/channel/akharinkhabar آخرين خبر در بله https://bale.ai/invite/#/join/MTIwZmMyZT آخرين خبر در گپ https://gap.im/akharinkhabar