8 تماس بیپاسخ ترامپ برای گفتوگو با روحانی
شرق/ متن پيش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست.
دقيقا 10 ماه بعد از اتفاق، به رسانهها درز پيدا کرد؛ هشتبار تلاش تيم دونالد ترامپ براي تماس با رئيسجمهوري ايران. دو ماه مانده به دور جديد اجلاس مجمع عمومي سازمان ملل، رئيس دفتر رئيسجمهوري صلاح ديدند تا به رسانهها و افکار عمومي خبر بدهند که در حاشيه دور قبلي مجمع، ترامپ هشتبار تلاش کرده تا با روحاني صحبت کند، اما پاسخ حسن روحاني منفي بوده است. حسن روحاني در نخستين تجربه حضورش در نيويورک در کسوت رئيس دولت يازدهم، يک تماس تلفني 15 دقيقهاي با باراک اوباما داشت که منجر به آغاز گفتوگوهاي وزراي خارجه آمريکا و بعد از آن مذاکرات هستهاي در سطح وزراي خارجه 1+5 شد. اما به گفته واعظي در سفري که سال گذشته رئيسجمهوري براي شرکت در مجمع عمومي سازمان ملل به نيويورک رفتند، ترامپ هشتبار براي ملاقات با رئيسجمهوري ايران تماس گرفت.
البته محمود واعظي، رئيس دفتر رئيسجمهوري نگفته که آقاي روحاني در پاسخ به اين تماسها چه گفته و اصلا تماسي برقرار شده است يا خير؟
چند بار تماس و پيغام
اما يک مقام آگاه در تيم همراه رئيسجمهوري در نيويورک به خبرنگار «شرق» توضيح داد که «چند نوبت تماس تلفني از سوي تيم دونالد ترامپ براي ملاقات با آقاي روحاني برقرار شد و حتي پيغامي ارسال شد». اين منبع خبري توضيح داد که «اين تماس و پيغام دقيقا بعد از سخنراني دونالد ترامپ انجام شده بود که حسن روحاني در مواجهه با اين درخواست گفته صحبتهاي ترامپ در سخنراني مجمع عمومي هيچ تناسبي با اين درخواست ملاقات ندارد. روحاني با اين تحليل که اين روش مناسبي براي تقاضاي ملاقات دادن نيست که در سخنراني به آن کشور هجمه شود و بعد انتظار ملاقات داشته باشند». طبق عرف مجمع عمومي سازمان ملل اولين سخنران نماينده برزيل است و دومين سخنران رئيسجمهوري ايالات متحده بهعنوان ميزبان است. طبق گفته مقام آگاه «شرق»، تلاش تيم ترامپ براي تماس و ملاقات با روحاني در همان روز اول مجمع عمومي سال گذشته و بعد از سخنراني رئيسجمهوري آمريکا انجام شده است. روز گذشته ماجرا از آنجا بازگشوده شد که خبرنگاري از محمود واعظي، در حاشيه جلسه دولت درباره حرفهاي اخير ترامپ پرسيد. ترامپ در حاشيه اجلاس ناتو در ميانه سؤال خبرنگار بيبيسي که داشت درباره تنش رو به فزوني رابطه ايران و ايالاتمتحده ميپرسيد، پريد و گفت: «ميدانم آنها با مشکلات فراواني مواجهاند و اقتصادشان در شرف سقوط است، اما من اين را به شما ميگويم که روزي به من تلفن خواهند زد و خواهند گفت که بياييد توافق کنيم». ترامپ در حالي مدعي انتظار براي تقاضاي مذاکره ايران با خود شده که ارديبهشتماه با هدف واردکردن فشار به ايران براي مذاکره با خود، از برجام خارج شده و قرار است که تحريمها عليه ايران را بازگرداند.
اظهارات سخنگو
اما اين ادعاي ترامپ در ايران بيپاسخ نماند. بهرام قاسمي، سخنگوي وزارت امور خارجه ايران، روز دوشنبه در نشست خبري خود در پاسخ به پرسشي درباره جمله ترامپ مبني بر اينکه گفته بود: «ايرانيها براي مذاکره با ما خواهند آمد»، گفت: «نميدانم آيا او شوخي کرده يا جدي گفته است، اما اينکه او به تهران زنگ بزند و تقاضاي مذاکره کند، محتملتر است و علائمي هم در گذشته وجود داشته است. مهم اين است که با چه کسي تماس بگيرد». واعظي اما در توضيحات روز گذشتهاش، گره اين نيمجمله مبهم سخنگوي وزارت خارجه را که «علائمي هم در گذشته وجود داشته» باز کرده و گفته: «درباره اين موضوع که ترامپ گفته است ايرانيها تماس ميگيرند، تاکنون که برعکس بوده است؛ در سفري که سال گذشته رئيسجمهوري براي شرکت در مجمع عمومي سازمان ملل به نيويورک رفتند، ترامپ هشتبار براي ملاقات با رئيسجمهوري ايران تماس گرفت. اين واقعيت با حرفهاي که زده ميشود، خيلي فرق دارد. در هر صورت ما سياست بسيار شفافي داريم و موضعمان با آمريکا کاملا مشخص است. ويژگي مردم و نظام اين است که زير بار اين فشارها نميروند، ترامپ بايد بداند مردم ايران با مردم کرهشمالي متفاوتاند». اما به ماجراي تلاش ترامپ براي تماس با حسن روحاني پيشتر هم ناخنکي زده شده بود: بهرام قاسمي، سخنگوي وزارت امور خارجه، هفتم آبان 96 در مورد انتشار برخي اخبار درباره ابراز تمايل رئيسجمهور آمريکا براي ملاقات با رئيسجمهوري کشورمان در حاشيه نشست اخير مجمع عمومي سازمان ملل متحد گفت: «چنين تمايلي از سوي طرف آمريکايي مطرح شد که آقاي دکتر روحاني با آن موافقت نکرد».
آن زمان يادداشتي در يکي از خبرگزاريها منتشر شده بود که از ابراز تمايل رئيسجمهوري ايالات متحده آمريکا براي ملاقات با رئيسجمهوري اسلامي ايران در حاشيه نشست مجمع عمومي سازمان ملل متحد، خبر ميداد.
اتمسفر دگرگون 10 ماه اخير
حالا دوماه مانده به دور جديد مجمع عمومي سازمان ملل، بار ديگر خبر تلاش تيم دونالد ترامپ براي تماس با حسن روحاني بازنشر شده است. حالا اما اتمسفر رابطه دو کشور کاملا دگرگون شده است؛ نه تنها باراک اوباماي دموکراتي که ميتوان يک نوبت با او تماس تلفني داشت، روي کار نيست که دونالد ترامپ جمهوريخواهي روي کار است که از ابتداي کارزار انتخاباتي درصدد خروج از برجام بوده است. همراستا با اين تفکر، ماجراي تغيير رژيم نيز از سوي برخي نزديکان کابينه ترامپ مطرح شد. اما عليرغم همه اين ماجراها، دونالد ترامپ زماني تقاضاي ملاقات با روحاني را داشت که چند نوبت پايبندي ايران به تعهداتش در برجام را تأييد کرده و تعليق تحريمها عليه ايران را نيز تمديد کرده بود. اما او در همه موعدهاي تعليق تحريمها، ايران را از تمديدنکردن دوباره هراسانده بود. همين مسير منتهي به اين شد که او در ارديبهشتماه اعلام کند از برجام خارج ميشود و حالا تمام معادلات بين ايران و آمريکا به سه دهه خصومت پيشين بازگشته است.
چرا نپذيرفت
حسن روحاني در حالي در حاشيه مجمع عمومي تقاضاي تماس با ترامپ را رد کرده است که سخنراني ترامپ در مجمع عمومي مالامال از اتهامزني به ايران و همسنگدانستن آن با کرهشمالي بود. او از نابودي کامل کرهشمالي براي دفاع از آمريکا و متحدانش سخن گفت. انتقادات ترامپ اما فقط به کرهشمالي محدود نشد و او در ادامه سخنان خود به ايران، سوريه، ونزوئلا و کوبا نيز حمله کرد. او با تکرار حرفهاي خود درباره برجام، اين توافق را يکي از بدترين توافقهاي آمريکا و مايه شرمساري براي کشورش دانست. رئيسجمهور آمريکا همچنين کوشيد ايران را بهعنوان يک کشور حامي تروريسم معرفي کند و در ادامه تهديد کرد که ممکن است به همين دليل از برجام به صورت يکطرفه خارج شود. رئيسجمهور آمريکا اعلام کرد اگر توافق هستهاي ايران پوششي براي توسعه برنامه هستهاي باشد، آن را نخواهد پذيرفت. فارغ از اينکه سخنراني ترامپ کاملا عليه ايران تنظيم شده بود، شايد موانع داخلي نيز حسن روحاني را از پاسخ مثبتدادن به اين تماس برحذر ميداشت. نگراني از هجمههاي مجدد به روحاني و دولتش براي تمايل به مذاکره با آمريکا، حتما يکي از نگرانيهاي رئيسجمهوري در اين تصميم بود. روحاني در پنج سال گذشته هنوز چوب جملهاي را ميخورد که همان اوايل دولتش گفته بود: بايد با کدخدا توافق کرد.
*زينب اسماعيلي
همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد:
آخرين خبر در سروش
http://sapp.ir/akharinkhabar
آخرين خبر در ايتا
https://eitaa.com/joinchat/88211456C878f9966e5
آخرين خبر در بله
https://bale.ai/invite/#/join/MTIwZmMyZT
آخرين خبر در گپ
https://gap.im/akharinkhabar