حذف خاتمی برای بقا به سبک حجاریان
الف/ متن پيش رو در الف منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست.
حجاريان از اصليترين و مهمترين تدوينکنندگان راهبردهاي نظري اصلاحطلبان بهتازگي از تازهترين کليدواژه خود با نام «هسته سخت اصلاحات» رونمايي کرده است که به نظر ميرسد مبناي راهبرد و تحرک آتي اصلاحطلبان را تشکيل ميدهد به همين دليل نبايد از کنار آن بهسادگي گذشت.
واکاوي و درک چيستي اين کليدواژه و چرايي طرح آن در اين برهه زماني را بايد در سرخوردگي طيف تندور اصلاحطلب به ساخت قدرت و نيز ترس آنها از واريز ناکارآمديهاي دولت روحاني بهحساب اصلاحطلبان ارزيابي کرد. اين اظهارات زماني شفافتر ميشود که بدانيم طيف همسو با حجاريان، طراح پروژه فشار از پايين چانهزني از بالا و صاحب جمله معروف «اصلاحات خون ميخواهد» اصولاً استمرار، پيشبرد اهداف و اصولاً زيست خود را مديون فضاي راديکال و بحران هستند.
علي شکوري راد دبير کل حزب اتحاد ملت: «ما با آسيب سرمايه اجتماعي اصلاحطلبان مواجه هستيم. ايده آقاي حجاريان نميخواهد فقط اصلاحطلبان را منسجم کند، بلکه ميخواهد اعتماد مردم را به اصلاحطلبان بازگرداند و سرمايه اجتماعي را احيا کند. از اين نظر ايده خوبي است امروز نقش هسته سخت اصلاحات را عملاً شخص آقاي خاتمي به عهده دارد.»
اصلاحطلبان در تمام سالهاي گذشته سعي کردهاند با مصادره مطالبات اجتماعي و ارائه تفسيري يکدست و واحد، آراء رأيدهندگان را تماماً بهحساب گفتمان رفورميستي خويش واريز و آن را ابزاري براي پيشبرد گفتمان رفورميستي خويش قرار دهند؛ درحاليکه علت آراء يکسان نيست و با يک مبناي واحد با يکديگر جمع نميشوند.
درعينحال به نظر ميرسد اصلاحطلبان راهکار جلوگيري از ريزش بيشتر پايگاه ثابت و گفتماني خود را در ايده حجاريان جستجو ميکنند. حلقه حجاريان بهخوبي دريافتهاند به دليل گره خوردن زلف اصلاحات با شخص خاتمي از يکسو و مشي مواجهه کج دار و مريز خاتمي با حاکميت هيچگاه نخواهند توانست در موعد نياز! انتظار التزام کامل به لوازم استراتژي فوقالذکر را از وي داشته باشند.
در نظر اين طيف از اصلاحطلبان پروژه مزبور همچنان واجد ظرفيتهاي بالقوهاي ست که به دليل روحيه محافظهکارانه خاتمي تاکنون نتوانسته تمام ظرفيتهاي خود را آزاد و به فعليت برسد. ظرفيتهاي مدنظر اين طيف تندرو در بطن خود حامل خشونتهاي پنهاني است که بيشتر از اينکه ناظر به مقام کلام باشد معطوف به ساحت خشونتهاي کف خياباني است. به همين دليل بايد طي فرايندي بهظاهر دموکراتيک اما باطناً کودتا محور، خاتمي بهعنوان يک فرد را به نفع اين «هسته سخت» حذف کرد تا در وقت حاجت و در صورت تشخيص حجاريان و دوستان بتوانند با رها شدن از قيدوبندي به نام «خاتمي» و با بسيج کردن پيادهنظام به ذات اصلاحطلبي سال 76 بازگشت و فضا را به سمت راديکاليسمي بيانتها پيش بردند.
راديکاليسمي که مرز آن با طرحهاي براندازي بسيار محو و کمرنگ است، زيرا در نظر اين طيف تندرو تنها راه اجبار حاکميت به پذيرش خواستههاي اين گروه است. اين هسته سخت درواقع قرار است با اعتبار زدايي از نقش و جايگاه فردي خاتمي بهعنوان رهبر اصلاحات اين وظيفه را به طيفي متشکل از تندورهاي اصلاحطلب محول کند که به تعبير حجاريان براي اصلاحات هزينه دادهاند.
علي شکوري راد ميافزايد: «بهعبارتديگر هسته سخت اصلاحات متجلي در شخص آقاي خاتمي است. نيروها هرچه به لحاظ معيار و نهفقط رابطه، به ايشان نزديکتر باشند، نيروهاي خالص اصلاحطلبي هستند. حرف آقاي حجاريان اين است که فرد بايد در نهاد ادغام شود تا آن نهاد که پايايي بيشتري ميتواند داشته باشد، تقويت شود»
در واقع اين هسته در انتخابات آتي نقشي مشابه شوراي نگهبان براي تائيد نهايي ليستهاي انتخاباتي را بازي خواهد کرد که ورود هر شخص يا گروهي به نام اصلاحات به ساختارهاي قدرت منوط به التزام و تن دادن به اغراض راديکالي اين هسته بنمايد.
اتخاذ چنين رويهاي هرچند در ذات خود نمايانگر اين تناقض است که چگونه اصلاحطلبان سالها خود را مخالف نظارت استصوابي معرفي ميکردند، اينک در پي تأسيس ساختاري متصلب و محفلي براي حذف و کنترل جريانات غيرهمسو هستند، اما از سوي ديگر بايد آن را به فال نيک گرفت چون طرح چنين گزارههايي حتي اگر به مرحله عمل هم نرسد اما حداقل پرده از ذات ديکتاتوري پنهان و چندلايهاي که در بطن انديشههاي ليبرالي و حاملان آن نهان است، برميدارد.
آيا اين بار فرياد اعتراضآميز خاتمي خطاب به همراهان نيمهراه مبني بر اينکه «طلبکارم از گروههاي سياسي که با طرح مکرر پروژه عبور و مرور ترافيک را سنگين کردند» بهجاي ساختمان پاستور از ساختمان بنياد باران بر خواهد خاست؟
*محمدرضا حبيبي
همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد:
آخرين خبر در سروش
http://sapp.ir/akharinkhabar
آخرين خبر در ايتا
https://eitaa.com/joinchat/88211456C878f9966e5
آخرين خبر در بله
https://bale.ai/invite/#/join/MTIwZmMyZT
آخرين خبر در گپ
https://gap.im/akharinkhabar