حلبوسی چگونه به ریاست مجلس عراق رسید
ديپلماسي ايراني/ متن پيش رو در ديپلماسي ايراني منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست حلبوسي در نخستين مصاحبه تلويزيوني خود که با شبکه العراقيه انجام داد بر لزوم توسعه روابط با تمامي همسايگان عراق از جمله ايران تاکيد کرد و گفت که بايد به فکر تعريف روابطي پايدار مبتني بر حسن هم جواري با ايران باشيم. اما در عين حال در همين مصاحبه تاکيد کرد که بايد روابط بغداد با رياض گسترش يابد و بيش از روابط فعلي که به گفته او حسنه است، توسعه داده شود. سيد علي موسوي خلخالي| محمد الحلبوسي، 37 ساله، استاندار سابق الانبار بعد از پاکسازي آن از لوث داعش، هفته گذشته رئيس پارلمان عراق شد. نامزدي که کمتر کسي گمان مي کرد با وجود چهره هاي مطرحي همچون اسامه النجيفي، رئيس اسبق مجلس، صالح المطلک، معاون سابق نخست وزير، سليم الجبوري، رئيس سابق مجلس و خالد العبيدي، وزير سابق دفاع بتواند به کرسي رياست مجلس عراق برسد. انتخاب حلبوسي در ايران با استقبال مواجه شد. چهره اي کمتر شناخته شده براي ايراني ها که در مقابل گزينه هاي ديگري که روابط چندان خوبي با ايران ندارند و احيانا روابط ميان دو کشور را به تمايلات طايفه اي خود گره مي زنند، گزينه مطلوب تري محسوب مي شود. اما محمد الحلبوسي کيست و تا چه اندازه مي توان روي او به عنوان فردي که بتواند روابط تهران و بغداد را گرم تر کند، حساب کرد؟ البته از آن جا که وي جوان است و سابقه سياسي چندان طولاني اي ندارد نمي توان او را يکي از ياران ديرينه ايران دانست. حلبوسي در نخستين مصاحبه تلويزيوني خود که با شبکه العراقيه انجام داد بر لزوم توسعه روابط با تمامي همسايگان عراق از جمله ايران تاکيد کرد و گفت که بايد به فکر تعريف روابطي پايدار مبتني بر حسن هم جواري با ايران باشيم. اما در عين حال در همين مصاحبه تاکيد کرد که بايد روابط بغداد با رياض گسترش يابد و بيش از روابط فعلي که به گفته او حسنه است، توسعه داده شود. وي گفت روابط عراق با عربستان به عنوان يکي از کشورهاي مهم جهان عرب بسيار مهم است و بايد تا سطح يک رابطه برادرانه و اخوت برسد. حلبوسي در همين مصاحبه نزديک به سه دقيقه به انتقاد از حضور ايران در سوريه پرداخت و گفت که بايد عوامل همه کشورهاي خارجي از جمله ايران از سوريه خارج شوند. حلبوسي با حمايت خميس الخنجر، کارپرداز حزب بعث و شريک تجاري پسران صدام حسين، عدي و قصي، به رياست مجلس رسيد. خميس الخنجر از افراد مرموز عراقي است که با انجام داد و ستدهاي کلان از جمله قاچاق کلان سيگار در عراق از زمان صدام حسين تا کنون توانسته است ثروت کلاني به جيب بزند. وي از سوي ترکيه و به ويژه قطر به طور مستقيم پشتيباني مي شود و به اعتقاد بسياري از کارشناسان و ناظران امور عراق مهره آنکارا و دوحه و همچنين سازمان جهاني اخوان المسلمين که با آنها نيز روابط تنگاتنگي دارد، براي پيشبرد اهدافشان در عراق محسوب مي شود. خنجر همچنين متهم است که بعد از سقوط صدام حسين، ديکتاتور مخلوع عراق، نزديک به 700 ميليون دلار از پول هايي که از سوي خانواده صدام حسين براي پيشبرد کارهاي آنها به او به امانت گذاشته شده بود را به بانک الاتحاد در اردن که خود رياست آن را بر عهده داشت، منتقل کرد و هيچ گاه به خزانه باز نگردانده است. وي همچنين روابط بسيار نزديکي با خانواده هاي حاکم بر کشورهاي عربي از جمله اردن و قطر دارد که البته از سال 2014 و پس از اختلاسي کلان از اردن فرار کرده و تا کنون در اين کشور تحت پيگرد است. خنجر همچنين کسي بود که ورود داعش به موصل را ورود انقلابيون آزاديخواه توصيف کرده و از آنها حمايت کرده بود و ابوبکر بغدادي، سرکرده داعش را رهبر امت اسلامي توصيف کرده بود. وي با وجود اين که ورودش به عراق براي سال ها ممنوع بود اما نامزد انتخابات مجلس عراق شد اما بعد انصراف داد. خنجر بعد از انتخابات عراق ورود و خروج هاي مرموزي به عراق داشته و در کنار اسامه النجيفي، رئيس اسبق مجلس و اثيل النجيفي، استاندار اسبق موصل تاثيرات بسياري بر صف بندي هاي سياسي اهل تسنن عراق داشته است. خنجر از مدافعان سرسخت ايجاد اقليم براي اهل تسنن همانند کردها در عراق است. حلبوسي که در سال 2014 نيز نماينده مجلس بوده و اکنون دومين دوره نمايندگي خود را مي گذراند، با حمايت مستقيم اين فرد به مقام رياست مجلس عراق رسيده است. حلبوسي از خانواده متمول کربولي ها در استان الانبار است. کربولي ها از عشاير بزرگ عراقي هستند که شاخه اي از آنها در عربستان سعودي به سر مي برد و با يکديگر روابط تنگاتنگي دارند. به اعتقاد بسياري از کارشناسان حلبوسي دست پنهان عربستان سعودي در عراق است. ثامر السبهان، سفير سابق عربستان در عراق و وزير امور کشورهاي عربي شوراي همکاري خليج فارس که بر پرونده عراق نيز نظارت دارد، با حلبوسي ارتباط نزديک دارد. سبهان همان کسي است که وزارت امور خارجه عراق به دليل دخالت هاي طايفه گرانه او و تلاش براي ايجاد ناامني در عراق او را عنصر نامطلوب خواند و از رياض خواست که او را فرابخواند که همين طور هم شد، از بغداد رفت و ديگر به عنوان سفير بازنگشت. برخي منابع آگاه عراقي مي گويند که سبهان براي رسيدن حلبوسي به مقام رياست مجلس عراق بسيار تلاش کرده است. به گفته اين منابع به هنگام راي گيري براي انتخاب رئيس مجلس، سبهان با کردها تماس گرفت و به آنها گوشزد کرد که اگر خواهان حمايت عربستان سعودي از اقليم کردستان هستند بايد به حلبوسي راي دهند. براي همين هم انتخاب حلبوسي با راي مستقيم کردها صورت گرفت. در حالي که بسياري از نمايندگان شيعه مجلس از جمله ائتلاف سائرون، جريان حکمت و ائتلاف نصر از راي دادن به او خودداري کردند. شيوه انتخاب حلبوسي هم شگفت انگيز است. شبکه الشرقيه که توسط ثروتمند عراقي، سعد بزاز، رئيس تشريفات دوران صدام حسين، اداره مي شود در گزارشي ادعا کرد که حلبوسي دست کم 30 ميليون دلار براي رسيدن به سمت رياست مجلس صرف کرده است. الشرقيه در گزارش خود از معاملات عجيب و غريب حلبوسي و پول هايي که رد و بدل مي شد تا وي به اين سمت برسد پرده برداشت و گزارش داد که به طور بي سابقه اي در مجلس عراق پول براي خريد کرسي ها صرف شده است. الشرقيه از مزايده اي که نامزدهاي رياست مجلس از 15 ميليون دلار آغاز کردند تا در نهايت به پرداخت 30 ميليون دلاري حلبوسي ختم شد، پرده برداشت. خانم ماجده التميمي، نماينده مجلس عراق از استان بغداد از فهرست سائرون به رهبري مقتدي صدر که به کشف و افشاگري پرونده هاي فساد مالي شهرت دارد و در افکار عمومي صاحب اعتبار است در گفت وگو با راديو تايم اسکوئر بصره گفت: «به روشني مي ديدم که نمايندگان مجلس نزد احمد الجبوري (ابو مازن) نماينده معتمد حلبوسي مي رفتند و راي خود را به او مي فروختند و در مقابل از او رسيد پول دريافت مي کردند.» ايران از انتخاب حلبوسي استقبال کرده است. فارغ از اين که چه کسي با چه شيوه اي رياست مجلس يک کشور همسايه را بر عهده مي گيرد مساله کاملا داخلي آن کشور است که ايران به درستي لزومي براي حساسيت نسبت به آن نمي بيند. براي همين ايران بر اساس اصل حسن هم جواري انتخاب رئيس مجلس جديد عراق را به او و عراقي ها تبريک گفت. در روابط بين کشورها هر گونه مساله داخلي کشورها به آنها مربوط مي شود و به کشور همسايه ديگر ارتباطي ندارد. اما بايد به هوش باشيم و گمان نکنيم که افرادي از اين دست با اين سابقه مي توانند دوستان معتمد و نزديک ما باشند. البته واضح و روشن است که دست اندر کاران امور عراق به اين مساله واقف هستند و دوستان خود را با اين وسعت نظر انتخاب مي کنند./وقايع اتفاقيه