گزارش غلط به مراجع ندهید!
آرمان امروز
بروزرسانی
آرمان امروز/ متن پيش رو در آرمان منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
با حضور تعداد محدودي از زنان در ورزشگاه آزادي براي تماشاي مسابقه تيم ملي فوتبال، ماجراي حضور زنان در ورزشگاه‌ها وارد فاز جديدي شده است. به‌نظر مي‌رسد مسئولان به‌دنبال اين هستند که حضور زنان در ورزشگاه‌ها به‌صورت تدريجي و با فراهم کردن زيرساخت‌هاي سخت‌افزاري و نرم‌افزاري صورت بگيرد. با اين وجود هنوز موانع جدي براي اين اتفاق وجود دارد و برخي اين ظرفيت را در جامعه مشاهده نمي‌کنند که زنان بتوانند به‌راحتي و بدون مشکل در کنار مردان به تماشاي مسابقات ورزشي بروند. نمونه بارز اين افراد دادستان کل کشور است که به‌تازگي عنوان کرده حضور زنان در ورزشگاه‌ها براي تماشاي مسابقات ورزشي مشکل شرعي دارد و جايز نيست که چنين اتفاقي رخ بدهد. سخنان دادستان کل کشور البته با واکنش چهره‌هاي سياسي و اجتماعي مواجه شده و برخي سخنان وي را در اين زمينه حجت نمي‌دانند. از سوي ديگر مساله تاييد يا عدم تاييد مراجع نيز براي حضور زنان در ورزشگاه‌ها وجود دارد. اين در حالي است که برخي از مراجع و علما به‌صورت ضمني با اين مساله موافقت کرده‌اند و در مقابل برخي نيز مخالف اين قضيه هستند. به همين دليل و براي تحليل و بررسي اين موضوع و همچنين موضوع اشرافيت مذهبي در برخي مراسم‌هاي مذهبي و تاثير فضاي مجازي بر خانواده‌ها «آرمان» با آيت‌ا...سيد محمد موسوي بجنوردي گفت‌وگو کرده که در ادامه مي‌خوانيد.
در ابتداي انقلاب هنگامي که درباره مسائلي مانند عدم ورود زنان به ورزشگاه‌ها تصميم‌گيري مي‌شد آيا اين تصور وجود داشت که ممکن است نسل‌هاي بعدي دغدغه‌هاي جديدي در اين زمينه پيدا کنند و خواستار حضور در ورزشگاه‌ها شوند؟
عدم اجازه به زنان براي حضور در ورزشگاه‌ها قانون نيست. هنگامي که مجلس شوراي اسلامي به اين نتيجه رسيده باشد که بايد قانوني را تصويب کند که زنان نبايد به ورزشگاه بروند، مي‌توان عنوان کرد که عدم حضور زنان در ورزشگاه‌ها به يک قانون عمومي و لازم‌الاجرا تبديل شده است. براساس اصل«اصاله‌الاباحه» در اسلام همه چيز مباح است، مگر اينکه شرع مقدس آن را به مصلحت ندانسته و آن را حرام اعلام کرده است. قانونگذار اسلام نيز يا پيامبر(ص) يا ائمه اطهار هستند که حکم خدا را اجرا مي‌کنند. در نتيجه حضور زنان در ورزشگاه‌ها اگر با حجاب و شئونات اسلامي صورت بگيرد حلال و مباح است و هيچ مشکلي ندارد. با اين وجود اين حضور نبايد با مسائل غيرشرعي و غيراخلاقي همراه شود. بدون شک اگر اين حضور به مسائل غيراخلاقي و غيرشرعي همراه شود، جايز نيست.تماشاي مسابقات فوتبال براي زنان في النفسه هيچ اشکالي ندارد و اگر کسي با اين مساله مخالف است بايد دليل ديني و شرعي براي اين مساله بياورد که در شرع هيچ دليلي براي اين مساله وجود ندارد.در اسلام آمده:«کل شيء لک حلال حتّي تعرف الحرام بعينه». براساس اين روايت اسلام همه چيز را حلال و مباح اعلام کرده مگر اينکه قانونگذار اسلامي که حکم خدا را اجرا مي‌کند آن را به‌صلاح جامعه اسلامي تشخيص ندهد و حرام اعلام کند.در نتيجه نفس حضور زنان در ورزشگاه اشکال شرعي ندارد.
مخالفان حضور زنان در ورزشگاه عنوان مي‌کنند که اگر زنان و مردان در فضاي هيجاني ورزشگاه درکنار هم قرار بگيرد کنترل جمعيت از بين مي‌رود و ممکن است اتفاقاتي رخ بدهد که مناسب جامعه اسلامي نيست. ديدگاه شما در اين زمينه چيست؟
هيچ دليلي براي اين مساله نيست. اگر زنان در جايگاه مخصوص خود و در مقابل مردان نيز در جايگاه خود قرار داشته باشند و هر دو مسابقه را تماشا کنند هيچ اتفاقي رخ نخواهد داد. پس اگر وضعيت به اين شکل باشد بايد عنوان کرد که زنان به بازار هم نبايد بروند. نبايد فرض را بر اين بگيريم که هر فردي در حال گناه کردن است. ما بايد با ديد مثبت و سازنده به ملت ايران نگاه کنيم. ملت ايران يک ملت مسلمان و متعهد به اسلام است. همين مردم بودند که انقلاب کردند و پس از آن هشت سال با دشمن جنگ کردند و در نهايت نيز به پيروزي رسيدند. نبايد ملت ايران را کوچک در نظر بگيريم. در شرايط کنوني ايران متعهد‌ترين کشور به قوانين اسلامي است. اين در حالي است که کشورهاي ديگر قوانين اسلامي را به خوبي اجرا نمي‌کنند.
يکي از دغدغه‌هاي مخالفان حضور زنان در ورزشگاه‌ها اين است که مراجع و علما با اين اقدام موافق نيستند. آيا چنين چيزي صحت دارد؟
کساني که چنين مسائلي را مطرح مي‌کنند حتما به مراجع گزارش اشتباه داده‌اند. مراجع افرادي عادل و باتقوا هستند و به احکام اسلامي آشنايي کامل دارند. به احتمال زياد برخي اين مساله را به شکلي با مراجع مطرح کرده‌اند که اگر چنين اجازه‌اي صادر شود بين زنان و مردان اختلاط و التقاط صورت مي‌گيرد و مسائل اخلاقي از بين مي‌رود. اين در حالي است که اگر صورت مساله به‌صورت حقيقي براي مراجع مطرح شود و عنوان شود که جايگاه زنان ومردان در ورزشگاه‌ها از هم فاصله دارد و هيچ‌مساله غيراخلاقي صورت نمي‌گيرد مراجع نيز با اين مساله مخالفت نخواهند کرد و اجازه اين کار را خواهند داد. کسي که به ورزشگاه مي‌رود قصد دارد يک مسابقه ورزشي را تماشا کند و از آن لذت ببرد. پس از پايان مسابقه نيز در مسيري که براي وي تعيين شده حرکت مي‌کند و ورزشگاه را ترک مي‌کند. در نتيجه کسي با نيت غيراخلاقي و غيرشرعي به ورزشگاه نمي‌رود. به همين دليل نيز نمي‌توان قبل از اينکه اتفاقي رخ بدهد، قضاوت کرد.کساني که حضور زنان در ورزشگاه‌ها را حرام اعلام مي‌کنند و اجازه چنين کاري را نمي‌دهد اگر در واقعيت اسلام چنين مساله‌اي وجود نداشته باشد در آخرت بايد پاسخگو باشند که چرا با اين مساله مخالفت کرده‌اند.
مخالفان حضور زنان در ورزشگاه‌ها عنوان کرده‌اند که حضور زنان در ورزشگاه مشکل شرعي دارد. آيا از ديدگاه شما اين مساله مشکل شرعي دارد؟
نفس حضور زنان در ورزشگاه مشکل شرعي ندارد. با اين وجود اين حضور نبايد با مفسده و مسائل غيراخلاقي همراه باشد. اگر اين حضور با مسائل غيراخلاقي همراه شود مشکل شرعي دارد. در نتيجه کسي نمي‌تواند عنوان کند که حضور زنان با رعايت مسائل شرعي و اخلاقي مشکل شرعي دارد و حرام است. تعيين حلال و حرام‌بودن مسائل دست افراد نيست و متعلق به خداوند متعال است که در دين مبين اسلام ذکر شده است.
آيا اين ظرفيت و آگاهي در جامعه ما به وجود آمده که زنان نيز در کنار همديگر به ورزشگاه‌ها رفته و مسابقات ورزشي را از نزديک تماشا کنند؟
در شرايط کنوني اين آگاهي در جامعه به وجود آمده است. دليل علاقه زنان براي حضور در ورزشگاه‌ها تماشاي مسابقات ورزشي از نزديک است و کسي به‌دنبال هدف ديگري نيست. در نتيجه زناني که تصميم مي‌گيرند براي تماشاي مسابقه ورزشي از نزديک به ورزشگاه بروند همه مسائل اخلاقي و شرعي را رعايت خواهند کرد. پس از پايان مسابقه نيز با حفظ شئونات اسلامي ورزشگاه را ترک خواهند کرد. در حين تماشاي مسابقه ورزشي نيز زنان نبايد رفتاري از خود نشان بدهند که سبب تحريک ديگران شود. در نتيجه ما بايد بين نفس حضور و حضوري که منجر به معصيت مي‌شود، تفکيک قائل شويم.
حضور زنان در ورزشگاه در ايران چه تفاوت‌هايي با جوامع ديگر که در اين زمينه محدوديتي در نظر نگرفته‌اند دارد؟آيا بايد بين اين حضور تفکيک قائل شد؟
نفس حضور زنان در ورزشگاه هيچ تفاوتي با کشورهاي ديگر ندارد. به شرطي که هيچ‌مفسده و رفتار غيراخلاقي از مردان و زنان در ورزشگاه سر نزند. اگر قرار باشد حضور زنان در ورزشگاه در جامعه اسلامي سبب مفسده و مسائل غيرشرعي شود نمي‌توان از کنار اين مساله به سادگي گذشت. اين وضعيت تنها در ورزشگاه‌ها مصداق ندارد و ممکن است در هر جاي ديگري صورت بگيرد. در نتيجه نفس حضور نمي‌تواند تعيين‌کننده باشد، بلکه کيفيت حضور و پيامدهاي اخلاقي و شرعي که به‌همراه دارد حائز اهميت است.اگر اين حضور همراه با رعايت شئونات اسلامي باشد هيچ اشکالي ندارد و اسلام چنين مساله‌اي را مجاز مي‌داند.اسلام هيچ منافاتي با عدالت و آسايش مردم ندارد و همواره با محبت با مردم رفتار مي‌کند. اسلام به عفت و نجابت زن اهميت مي‌دهد و قصد دارد از معصيت جلوگيري کند. اسلام با شادي مردم مخالف نيست و قصد ندارد جلوي شادي مردم را بگيرد. اسلام با جلسه معصيت و حضور زنان و مردان در چنين جلساتي مخالف است.
چه توصيه‌اي به مسئولان در اين زمينه داريد؟آيا مسئولان بايد شرايط حضور زنان را در ورزشگاه‌ها فراهم کنند؟
بنده در مقامي نيستم که به مسئولان در اين زمينه توصيه کنم. با اين وجود چون شما در اين زمينه از من پرسيديد من هم به‌عنوان يک طلبه ديدگاه خود را بيان کردم. برگزاري مسابقه ورزشي و تماشاي آن نه‌تنها اشکالي ندارد، بلکه براي شادي و ايجاد نشاط در جامعه لازم است. با اين وجود تماشاي مسابقات ورزشي نبايد به جلسات معصيت و گناه تبديل شود و زنان و مردان بايد با اخلاق اسلامي در اين اماکن حضور داشته باشند. در جلسات روضه و حسينيه‌ها نيز زنان و مردان در کنار هم و بدون اينکه شئونات اسلامي خدشه‌دار شود به عزاداري يا مولودي خواني مي‌پردازند. اين وضعيت بايد در ورزشگاه‌ها نيز وجود داشته باشد و زنان و مردم با حفظ شرعيات مسابقات ورزشي را تماشا کنند. بدون شک در اين زمينه حفظ حجاب اسلامي توسط زنان مي‌تواند به انگيزه بيشتر مسئولان براي دادن چنين مجوزي کمک کند. اگر زنان براي حضور در ورزشگاه حجاب خود را به خوبي رعايت کنند بسياري از مسائل حل مي‌شود و در نتيجه شرايط براي حضور آنان در ورزشگاه مهيا خواهد شد.
در برخي از مراسم‌هاي مذهبي ريخت و پاش به چشم مي‌خورد. براي جلوگيري از ريخت و پاش‌ها در مراسم‌هاي مذهبي چه بايد کرد؟
مراسم‌هاي مذهبي و به خصوص مراسم‌هاي عزاداري سيد الشهدا(ع) براي بقا و تعالي اسلام لازم و ضروري است. بدون شک بقاي دين اسلام به خون سيد الشهدا و محرم است. در نتيجه هر جا عزاداري براي امام حسين(ع) صورت مي‌گيرد براي بقاي اسلام و تشيع است. پيامبر اسلام فرمودند:«حسين مني و انا من الحسين». اين سخن به معناي اين است که اسلام بر قيام و خون امام حسين(ع) بنا شده است. در نتيجه تا زماني که نام امام حسين(ع) در ايران وجود داشته باشد پرچم اسلام نيز برافراشته خواهد بود.به همين دليل نيز هر کسي که قصد داشت بساط اسلام را در ايران برچيند اولين کاري که کردند عزاداري امام حسين(ع) را متوقف يا محدود کرد.رضا شاه اولين کاري که براي مقابله با اسلام کرد اين بود که اجازه نداد عزاداري براي امام حسين(ع) برگزار شود. اين وضعيت در عراق و در زماني که بنده در نجف حضور داشتم نيز وجود داشت. زماني بنده در نجف حضور داشتم صدام عزاداري براي امام حسين(ع) را ممنوع کرد و اجازه نداد که شيعيان و مسلمانان جهان براي امام حسين(ع) عزاداري کنند. با اين وجود در برخي مراسم‌ها به عزاداران غذا يا چيزهاي ديگر داده مي‌شود که به‌دليل اينکه به نام امام حسين(ع) است قابل احترام است. هر مجلسي که به نام امام حسين(ع) برگزار شود براي بقاي اسلام است و در نتيجه قابل احترام است.اين مجالس قطعا مورد تاييد امام زمان(عج) است و بنده احتمال مي‌دهم که ايشان در برخي از اين مجالس حضور داشته باشد.
چرا گرايش جوانان جامعه به سمت فضاي مجازي بيشتر شده است؟ آيا برخي محدوديت‌هاي اجتماعي سبب اين گرايش نشده است؟چه آسيب‌هايي در حضور جوانان در فضاي مجازي مشاهده مي‌کنيد؟
حضور جوانان و افراد جامعه در فضاي مجازي بايد همراه با آگاهي و علم به ماهيت آن باشد. نکته ديگر اينکه خانواده‌هاي ايراني بايد اين مساله را در نظر داشته باشند که به همان شکل که در فضاي واقعي اجازه نمي‌دهند محرم با نامحرم ارتباط داشته باشد اين وضعيت در فضاي مجازي نيز وجود دارد و نبايد اجازه بدهند روابط محرم و نامحرم در فضاي مجازي به‌صورت آزادانه برقرار شود. ما نبايد به‌صورت خشک و سلبي با مردم برخورد کنيم ، بلکه بايد در اين زمينه با مردم و جوانان جامعه ديالوگ برقرار کنيم. نکته ديگر اينکه برخي از فضاي مجازي براي رفتار غيراسلامي مانند کشف حجاب زنان استفاده مي‌کنند. بدون شک هدف کساني که فضاي مجازي را به اين شکل تبليغ مي‌کنند و در اختيار جوانان قرار مي‌دهند مقابله با اسلام است تا حجاب و اخلاق اسلامي در فضاي مجازي وجود داشته باشد استفاده از فضاي مجازي اشکال ندارد اما زماني که کشف حجاب صورت مي‌گيرد بايد با اين مساله برخورد شود. مساله مهم ديگر اينکه فضاي مجازي روي خانواده‌ها تاثيرگذار بوده و ما مشاهده مي‌کنيم که محبت بين همسر و والدين و فرزندان در محيط خانواده به‌دليل استفاده از فضاي مجازي کمرنگ‌تر از گذشته شده است. زن و مرد بايد در محيط منزل عاشق و معشوق باشند و به اندازه‌اي به هم علاقه داشته باشند که هيچ‌چيز نتواند جاي آنها را براي يکديگر پرکند. توصيه اسلام به خانواده‌ها و به‌خصوص به زن و مرد اين است که احترام و علاقه به يکديگر را با هيچ‌چيز معاضه نکنند. بدون شک خانواده‌اي که در آن عشق و محبت بين زن و مرد و والدين و فرزندان وجود داشته باشد از هر آسيبي در امان خواهد بود.
