اتحاد علیه ملیگرایی
شرق/ متن پيش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست مراسم صدمين سال پايان جنگ جهاني اول روز گذشته با حضور رهبران و سران 70 کشور جهان در پاريس برگزار شد. امانوئل مکرون، رئيسجمهور فرانسه ميزباني اين مراسم را برعهده داشت و در کنار آن هم رهبران حاضر در پاريس در اجلاس صلحي که به ابتکار مکرون تشکيل شده بود، حضور يافتند. در جريان اين اجلاس رهبران کشورهاي جهان و سازمانهاي بينالمللي به همراه انديشکدهها و سازمانهاي غيرانتفاعي درباره چالشهاي مهمي ازجمله امنيت، تروريسم، آبوهوا و انرژي سبز، حاکميت جهاني و تهديدهاي سايبري به بحث پرداختند. فرانسه قصد دارد اين اجلاس صلح را به کنفرانس صلح سالانه تبديل کند. صدمين سالگرد پايان جنگ جهاني اول و اجلاس صلح در شرايطي برگزار ميشود که چالشهاي بيشماري پيشروي جهان قرار دارد و ظهور مليگرايي در نقاط مختلف جهان نگرانيها را نسبت به افزايش تنشها و درگيريها در جهان شدت بخشيده است. دونالد ترامپ، رئيسجمهور ايالات متحده، نماد اين مليگرايي افراطي محسوب ميشود و تحليلگران اروپايي همزمان با صدمين سال پايان جنگ جهاني اول هشدار ميدهند که قدرتگرفتن ترامپ و رهبراني همفکر او در کشورهاي مختلف نشاندهنده اين است که دنياي امروز از تجربه يک قرن اخير خود درس نگرفته است. امانوئل مکرون نيز با اشاره به همين چالشها در سخنراني خود از رهبران کشورها خواست تا متحد شوند و براي استقرار صلح در جهان مبارزه کنند. او گفت: «بياييد بهجاي بهرهبرداري از هراس يکديگر، سازنده اميد باشيم». روابط سرد و پرتنش تعدادي از رهبران حاضر در اين مراسم رابطهاي سرد و پرتنش با هم دارند و بهويژه حضور ترامپ و حاشيههايي که ايجاد کرد، بر مراسم سايه افکنده بود. پيشازاين اعلام شده بود که دونالد ترامپ و ولاديمير پوتين، رئيسجمهوري روسيه در حاشيه مراسم سالگرد پايان جنگ جهاني اول ديدار و گفتوگو خواهند کرد اما شنبه واشنگتن برگزاري اين ديدار را منتفي دانست و رهبران آمريکا و روسيه صرفا با هم دست دادند و مکالمهاي بسيار کوتاه بين آنها برقرار شد. ترامپ در داخل آمريکا از سوي هر دو حزب ازجمله حزب دموکرات بر سر پرونده مداخله احتمالي روسيه در انتخابات آمريکا تحت فشار قرار دارد. ديدار اخير اين دو رهبر در هلسينکي و تمجيد ترامپ از پوتين اعتراضهايي را در داخل آمريکا برانگيخت. آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان هم در مراسمي ديگر که در شرق فرانسه و در محل امضاي آتشبس ميان آلمان و فرانسه برگزار شد، گفت: «اين روز نبايد فقط مختص به بهيادآوردن گذشته باشد بلکه بايد درباره اقدام امروز هم باشد». مرکل روز گذشته سخنراني افتتاحيه کنفرانسي را با نام «نشست صلح پاريس» برعهده داشت و آنتونيو گوترش، دبيرکل سازمان ملل متحد نيز در اين نشست سخنراني کرد. مرکل را به دليل سياستهاي چندجانبهگرايانهاش تنها رهبر جهان آزاد ميدانند اما او نيز با قدرتگرفتن جريانهاي راستگراي افراطي در داخل آلمان مجبور به تجديدنظر در برخي از سياستهاي خود شد. در سال 2015 با حمايت مرکل حدود يک ميليون مهاجر از خاورميانه و شمال آفريقا وارد آلمان شدند که اين موضوع اعتراض گسترده راستگرايان افراطي آلمان را در پي داشت. در سالهاي اخير اين جريانها در کشورهاي مختلف اروپايي ازجمله مجارستان و اتريش، قدرت را در دست گرفتهاند و اين بزرگترين تهديد براي نظم ليبرال به شمار ميآيد که پس از پايان جنگ جهاني دوم در غرب پايهگذاري شد. دونالد ترامپ پس از روي کار آمدن در آمريکا بارها عليه برخي از مهمترين سازمانهاي بينالمللي موضعگيري کرده و اطرافيانش نيز نقدهايي تند عليه همکاريهاي بينالمللي بيان کردهاند. او تاکنون از تعدادي از معاهدههاي منطقهاي و بينالمللي نيز خارج شده يا تهديد به خروج کرده است. ترامپ که با مواضع مليگرايانه و اظهاراتش عليه اتحاديه اروپا و ناتو، بارها خبرساز شده است، از ابتداي ورود به فرانسه براي شرکت در مراسم يادبود جنگ جهاني اول نيز انتقادهايي عليه همتايان اروپايي خود بيان کرد. او در بدو ورود به پاريس اظهارات امانوئل مکرون درباره لزوم تشکيل يک «ارتش اروپايي» را توهينآميز توصيف کرد. مکرون در مصاحبهاي که در آستانه ورود رئيسجمهوري آمريکا منتشر شد، درباره دلايل نياز به يک «ارتش اروپايي»، به تهديدها اشاره کرد و نام آمريکا را در کنار چين و روسيه بهعنوان يکي از تهديدهاي احتمالي بيان کرد. ترامپ نيز در توييتي در واکنش به اين اظهارات، آن را توهينآميز دانست و با اشاره به تأمين بخش زيادي از بودجه ناتو از سوي آمريکا گفت «کشورهاي اروپايي بهتر است بهجاي برنامهريزي براي تشکيل ارتش، به تعهدات مالي خود در ناتو عمل کنند». دونالد ترامپ در حاشيه مراسم پاريس با رجب طيب اردوغان٬ رئيسجمهوري ترکيه نيز ديدار کرد. اين نخستين ديدار رهبران ترکيه و آمريکا پس از قتل جمال خاشقجي، روزنامهنگار منتقد عربستان در کنسولگري عربستان در استانبول بود. در پي اين قتل، اردوغان تلاش کرد با بهبود رابطه با واشنگتن، از اهرم آمريکا براي فشار بر عربستان استفاده کند. لغو حضور ترامپ در مراسم يادبود حضورنداشتن دونالد ترامپ در مراسم يادبود سربازان آمريکايي کشتهشده در جنگ بازتاب گستردهاي در رسانهها داشت. ترامپ اين برنامه را به دليل بارش باران لغو کرد. اين مراسم قرار بود در قبرستان سربازان آمريکايي در فرانسه برگزار شود. براساس اعلام رسمي کاخ سفيد «مشکلات حملونقل و شرايط جوي» باعث شد رئيسجمهور ايالات متحده در اين مراسم شرکت نکند. اما جان کلي، رئيس دفتر ترامپ بهجاي او در مراسم حاضر شد. حضور نيافتن ترامپ، انتقادهايي را در ميان منتقدان او برانگيخت. تصميم رئيسجمهور آمريکا براي شرکتنکردن در اين مراسم به دليل بارش باران، انتقادهايي را به دنبال داشت. ديويد فروم، يکي از مشاوران جورج بوش، رئيسجمهور سابق آمريکا در توييتي نوشت: «از پاريس تا محل يادبود کمتر از صد کيلومتر فاصله است. اگر هوا به حدي باراني بود که بالگرد رياستجمهوري نميتوانست آنجا بنشيند، خودروهاي رئيسجمهور ميتوانستند يکساعته اين مسير را طي کنند. واقعا تعجبآور است که يک رئيسجمهوري به فرانسه برود تا در سالگردي به اين مهمي شرکت کند و بعد در هتل بماند و بهجاي اداي احترام به آمريکاييهايي که صد سال پيش در چنين روزي جانشان را براي پيروزي در فرانسه از دست دادند، تلويزيون تماشا کند». جان کري، وزير خارجه سابق آمريکا هم اقدام ترامپ را توهينآميز دانست و گفت: «براي ترامپ اهميتي ندارد به سربازاني احترام بگذارد که در شرايطي بدتر از باد و باراني که تيم رئيسجمهوري اکنون در فرانسه با آن روبهرو شدند، قرار داشتند. آن سربازان در بدترين شرايط جنگيدند».مراسم صدمين سال پايان جنگ جهاني اول روز گذشته با حضور رهبران و سران 70 کشور جهان در پاريس برگزار شد. امانوئل مکرون، رئيسجمهور فرانسه ميزباني اين مراسم را برعهده داشت و در کنار آن هم رهبران حاضر در پاريس در اجلاس صلحي که به ابتکار مکرون تشکيل شده بود، حضور يافتند. در جريان اين اجلاس رهبران کشورهاي جهان و سازمانهاي بينالمللي به همراه انديشکدهها و سازمانهاي غيرانتفاعي درباره چالشهاي مهمي ازجمله امنيت، تروريسم، آبوهوا و انرژي سبز، حاکميت جهاني و تهديدهاي سايبري به بحث پرداختند. فرانسه قصد دارد اين اجلاس صلح را به کنفرانس صلح سالانه تبديل کند. صدمين سالگرد پايان جنگ جهاني اول و اجلاس صلح در شرايطي برگزار ميشود که چالشهاي بيشماري پيشروي جهان قرار دارد و ظهور مليگرايي در نقاط مختلف جهان نگرانيها را نسبت به افزايش تنشها و درگيريها در جهان شدت بخشيده است. دونالد ترامپ، رئيسجمهور ايالات متحده، نماد اين مليگرايي افراطي محسوب ميشود و تحليلگران اروپايي همزمان با صدمين سال پايان جنگ جهاني اول هشدار ميدهند که قدرتگرفتن ترامپ و رهبراني همفکر او در کشورهاي مختلف نشاندهنده اين است که دنياي امروز از تجربه يک قرن اخير خود درس نگرفته است. امانوئل مکرون نيز با اشاره به همين چالشها در سخنراني خود از رهبران کشورها خواست تا متحد شوند و براي استقرار صلح در جهان مبارزه کنند. او گفت: «بياييد بهجاي بهرهبرداري از هراس يکديگر، سازنده اميد باشيم».