نیویورک تایمز: چرا «تور منطقه ای» برای ائتلاف سازی علیه ایران شکست خواهد خورد؟
تابناک/ متن پيش رو در تابناک منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست در يک هفته گذشته، مقامات آمريکايي تحرکات ضد ايراني گسترده اي براي شکل دهي به يک ائتلاف منطقه اي عليه تهران راه اندازي کردند؛ از سفر جان بولتون به اسرائيل و ترکيه تا سفر معاون وزير خارجه اين کشور به لبنان و مهم تر از همه، تور منطقه اي چند روزه مايک پامپئو، وزير خارجه آمريکا به هشت کشور عربي که توجهات زيادي را به خود جلب کرد. پامپئو در سفر چند روزه خود به منطقه، از اهميت و لزوم مهار ايران در خاورميانه سخن گفت و ديدارهاي زيادي را با مقامات سياسي هشت کشور عربي داشت؛ ديدارهايي که به گفته وزيرخارجه آمريکا، قرار است به شکل گيري يک ائتلاف همه جانبه عليه ايران مبدل شود. در همين زمينه، روزنامه آمريکايي «نيويوريک تايمز»، در تحليلي نوشته است: تلاش هاي آمريکا براي شکل دهي به يک بلوک و ائتلاف ضد ايراني در منطقه به دلايل چندي با شکست روبه رو خواهد شد. اين روزنامه آمريکايي به اين موانع اشاره کرده و نوشت: پامپئو وزير خارجه آمريکا در سفرش به هشت کشور منطقه غرب آسيا در يک هفته گذشته يک پيام را بارها به عنوان اهداف سفرهايش تکرار کرد: «لزوم مبارزه با ايران.» وزير خارجه آمريکا از هفته گذشته که سفرش آغاز شد از پايتخت کشوري به کشوري ديگر پرواز کرد و در ديدار با پادشاهها، شاهزادهها و رؤساي جمهور کشورهاي مختلف تلاش کرد کشورهاي عربي را به اتحاد عليه ايران، همياري براي کاستن از نفوذ تهران در منطقه و تلاش مشترک براي مقابله با نيروهاي همپيمان اين کشور فرا بخواند. بر اساس شواهد، روز دوشنبه همزمان با اتمام تور منطقهاي وزير خارجه آمريکا مشخص نبود که آيا پيشرفت چشمگيري در تحقق اهداف سفر او عليه ايران صورت گرفته است يا خير. مقامها و تحليلگران کشورهاي عربي ميگويند به خاطر پيچيدگي روابط ميان کشورها در منطقه، در عمل همکاري نزديک ميان اين کشورها در جهت اهداف ضدايراني دشوار خواهد بود. مطابق اين تحليل، نيروهاي همپيمان ايران در منطقه که پامپئو خواستار مقابله با آنهاست بسيار متنوعند و نميتوان براي همه آنها راهکاري يکسان ارائه کرد: حزبالله اکنون يک نيروي اصلي در دولت لبنان است، گروههاي فعال در سوريه جدا از يکديگر در مناطق جنگي حضور دارند و نيروهايي که در عراق هستند از نفوذ بالايي در جنوب نفتخيز اين کشور برخوردارند. روزنامه آمريکايي در ادامه با اشاره به تحريمهايي که دولت ترامپ آبانماه امسال، حدود شش ماه بعد از خروج از برجام عليه ايران بازگرداند، مينويسد: «مقامهاي آمريکايي در هماهنگ کردن سياستهاي ضدايراني خودشان و حرکت دادن آنها به فراسوي تحريمهاي اقتصادي با مشکل مواجه بودهاند.» از سوي ديگر، ترامپ با ارائه طرح خود براي خارج کردن نظاميان آمريکايي از سوريه اهرمهاي فشار واشنگتن براي محدود کردن حضور ادعايي ايران در خاک سوريه را رها کرده است. آقاي ترامپ ماه گذشته بر خلاف نظر و رأي تمامي مقامهاي رده بالاي امنيت ملي تصميم گرفت ۲۰۰۰ نظامي آمريکايي را از شرق سوريه خارج کند. اين اقدام موجب از دست رفتن تمام اهرم فشاري خواهد شد که آمريکاييها براي محدود کردن حضور نيروهاي ايران و شبهنظاميان تحت حمايت ايران در آنجا در اختيار داشتند. درخواست آقاي پامپئو از شرکاي عربي آمريکا اين بود که همين هدف را محقق کنند. پامپئو توضيحي درباره اينکه انتظار دارد کشورهاي ديگر چطور اين هدف را محقق کنند ارائه نکرد. او روز دوشنبه به پرسشي درباره اينکه ايالات متحده چطور ميخواهد با نيروهاي همپيمان ايران مقابله کند، پاسخ مشخصي نداد. نيويورکتايمز ميگويد، پيام پامپئو در کل از استقبال خوبي در ميان سران کشورهاي عربي برخوردار شد، زيرا آنها هم ايران را تهديد به شمار ميآورند. به عنوان مثال، «ايمن صفدي» وزير خارجه اردن در کنفرانس خبري چند روز پيش خود با پامپئو گفت: «همه ما با سياستهاي توسعهطلبانه ايران در منطقه مشکل داريم. همه کشورهاي عربي- و همينطور آمريکا- خواهان روابط سالم بر اساس اصل عدم مداخله در امور داخلي يکديگر و احترام به حاکميت ساير کشورها هستيم.» اما عليرغم اين، باز هم ايجاد ائتلافي متحد از کشورهاي عربي عليه ايران نيازمند حل شدن طيف گستردهاي از مسائل سياسي، اقتصادي و نظامي در ميان کشورهاي عربي است. «مروان معاشر»، معاون انديشکده کارنگي و وزير خارجه اسبق اردن ميگويد: «اگر صحبت از هماهنگي در برخي حيطههاي معين است که چنين اقدامي همين حالا هم انجام ميشود ولي اگر هدف، ايجاد يک ائتلاف نظامي يا ناتوي عربي است فکر ميکنم راه به جايي نميبرد.» او از چند عامل به عنوان موانع تشکيل چنين ائتلافي نام ميبرد: «مناقشات ميان کشورهايي مانند عربستان سعودي و قطر، عدم امکان يکپارچه کردن ارتشهاي عربي، نبود ساختار فرماندهي متحد و يکسان نبودن سطح تهديد ايران براي تمامي متحدان عربي آمريکا.» معاشر گفت: «ضمن اينکه من فکر نميکنم کشور کوچکي مانند اردن که منابع محدودي دارد بخواهد در يک ائتلاف نظامي مشارکت کند، بسياري از کشورهاي منطقه نگاه مثبتي به ايران ندارند، ولي اين با مشارکت در ائتلاف نظامي عليه آن کشور فرق دارد. فکر ميکنم اين ايدهاي است که با استقبال چنداني از سوي ساير کشورها، غير از عربستان سعودي مواجه نخواهد شد.» نيويورکتايمز در نهايت نوشت: بسياري از کشورها در منطقه ممکن است ايران را دشمن ببينند، اما برخي از آنها مانند مصر و اردن احساس از سوي ايران تهديد مستقيمي را احساس نميکنند و تمايلي نخواهند داشت که خطر درگيري با آن را به جان بخرند. کشورهاي کوچکتر حاشيه خليج فارس مانند کويت، بحرين و عمان با ايران روابط تجاري و ديپلماتيک دارند و بعيد است، با خصومتها عليه آن همراه شوند. عراق نيز علاوه بر کيلومترها مرز مشترک، پيوندهاي تاريخي، مذهبي و سياسي مشترکي با ايران دارد.