چه کسی آرشیو تلویزیون را فروخت
اعتماد/ متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
«گزارشهايي که به دست آمده نشان ميدهد به صورت موضوعي آرشيو صدا و سيما به جاهايي داده شده است که آنها به وسليه فرد ثالثي از کشور خارج شده است.»
اين اولين اظهارنظر رسمي درباره شايعات پيرامون فروش آرشيو صدا و سيما به تلويزيونها فارسي زبان خارج از کشور است که احسان قاضيزادههاشمي، عضو هيات نظارت بر سازمان صداوسيما آن را مطرح کرد. قاضيزادههاشمي روز گذشته درباره فروش آرشيو اين سازمان به يک شبکه فارسي زبان خارجي به ايلنا گفت:«گزارشهايي که به دست آمده، نشان ميدهد به صورت موضوعي آرشيو صدا و سيما به جاهايي داده شده که آنها به وسليه فرد ثالثي از کشور خارج شده است نه به صورت مستقيم. در هر حالت سوءاستفادههايي شده و اين موضوع را در شوراي نظارت بر صدا و سيما بررسي ميکنيم.» اين عضو هيات نظارت بر سازمان صدا و سيما تاکيد کرد:«هر چند که دقت ميشود اما در دورههاي مختلف به صورت موضوعي و محوري از آغاز به کار صدا و سيما اين اتفاق افتاده و بسيار بد است. مديران آرشيو صدا و سيما در طول دورانهاي مختلف بيايند و پاسخگو باشند. مراجع نظارتي و شوراي نظارت هم ورود خواهد کرد.»
چند سالي ميشود که بحث فروش آرشيو صدا و سيما به شبکههاي فارسي زبان خارجي مطرح ميشود. نکتهاي که هر از گاهي بر اساس برخي شواهد و ادعاهاي مسوولان به سوژه داغ روز تبديل شده و بعد از مدتي از تب و تاب ميافتاد و فراموش ميشد. پخش مستندهاي مختلفي از شبکههاي فارسيزبان خارجي مانند «من و تو» هميشه اين سوال را در ذهن مردم به وجود ميآورد که چگونه اين شبکههاي مستقر در خارج از کشور به اين فيلمهاي با کيفيت دسترسي دارند اما در برنامههاي منتشر شده از صدا و سيماي ملي خبري از آنها نيست. سوالي که بلافاصله اين شائبه را در ذهن ايجاد ميکند که آرشيو صدا و سيما به شبکههاي خارجي فروخته شده و در اختيار آنها قرار گرفته است. اما هيچگاه مسوولي درباره اين موضوع اظهارنظر مشخصي نکرده بود و به جز عزتالله ضرغامي که چند سال پيش خروج آرشيو از صدا و سيما را تکذيب کرده بود، خبر موثق ديگري درباره درستي يا نادرستي اين ادعا وجود نداشت بنابراين هيچوقت پرونده فروش آرشيو صدا و سيما بسته نشد. به همين دليل هم هفدهم بهمن ماه در آستانه چهلمين سالگرد انقلاب اسلامي، حسامالدين آشنا، مشاور رييسجمهور دوباره اين موضوع را باز کرد و در حساب توييترش نوشت:«اين روزها {روزهاي سالگرد انقلاب} يادي کنيم از عزتمنداني که آرشيو تلويزيون ملي ايران را با بودجهاي درخور ولي حفاظتي اندک ديجيتال کردند، اجنه هم آرشيو آماده را چون ورق زر ربودند و فروختند، نه به من و نه به تو بلکه به از ما برتراني که در تونل زمان اسطوره ساختند از عوامل دردهاي بيدرمان ملت ايران.» به نظر ميرسد حسامالدين آشنا که به توييتهاي پرکنايهاش معروف است در اين نوشتهاش هم به چند موضوع اشاره کرده است؛ اشاره آشنا به «بودجهاي درخور» به هزينه بالايي برميگردد که صدا و سيما براي تبديل سيستم آنالوگ به ديجيتال خرج کرد. مشاور رييسجمهور همچنين با اشاره به «عزتمندان» عزتالله ضرغامي را که در فاصله سالهاي 83 تا 93 به مدت 10 سال رياست صدا و سيما را بر عهده داشت مورد اشاره قرار داده است.
اين توييت آشنا با واکنش سريع عزتالله ضرغامي مواجه شد که گفت:«وزارت اطلاعات در جريان ماجرا هست.» اما اين اولين باري نيست که کسي ضرغامي را درباره موضوع فروش آرشيو صدا و سيما مسوول ميداند. ارديبهشت سال 95 در آخرين روزهاي رياست محمد سرافراز بر صدا و سيما بود امير تاجيک، مدير وقت شبکه مستند در نامهاي سرگشاده موضوع فروش آرشيو صدا و سيما را مطرح کرد. بهانه نامه سرگشاده تاجيک، انتقاد ضرغامي به حذف شبکههايي بود که در دوره مديريتش ساخته بود. تاجيک، مدير شبکه مستند در بخشي از اين نامه نوشت:«علاوه بر همه اينها، جنابعالي درخصوص آرشيو سازمان و پخش تصاوير محرمانه از شبکههاي معاند اظهارنظر کرده بوديد که هيچ تصويري از آرشيو خارج نشده است. سوال اينجاست که چرا مديرکل اسبق آرشيو تا سر حد بازداشت پيش رفت و تنها به دليل واسطهگري شما بازداشت نشد؟ و چرا دو نفر از کارشناسان زيرمجموعه ايشان بازداشت شده، در دادگاه حضور يافتند و محکوم به حبس شدند؟ اينکه اظهر منالشمس است که تصاوير تلويزيون در شبکههاي معاند و در قالب برنامههاي مختلف به نمايش درميآيد و شما تنها به تکذيب بسنده ميکنيد.» مديرکل اسبق آرشيوي که امير تاجيک در نامهاش به او اشاره ميکند، حجتالاسلام حسين محمديان است که مهر ماه سال 92 توسط عزتالله ضرغامي به سمت مديرکل آرشيوها و کتابخانههاي صدا و سيما منصوب شد. درست بعد از انتصاب محمديان بود که براي اولين بار موضوع فروش آرشيوهاي صدا و سيما به شبکههاي خارجي مطرح و البته از آرشيو صدا و سيما براي ساخت مستندهاي «من روحاني هستم» و «مصاف» عليه دولت و رييسجمهور وقت، حسن روحاني استفاده شد.
خرداد ماه 95 و چند ماهي بعد از نامه سرگشاده تاجيک، سردار سعيد قاسمي فعال سياسي و از فرماندهان دوران دفاع مقدس مساله نفوذ در صدا و سيما را مطرح کرد و گفت:«آنها قبلا يک مستند 3 قسمتي به نام انقلاب 57 کار کردند، فيلمهايي در اين مستند پخش شد که ما هم در آرشيو خودمان نداريم. من اين نکته را در صدا و سيما گفتم مبني بر اينکه يک نفر نفوذي در آرشيو اصلا اين موارد را به مموري تبديل نکرده است، يعني کسي که در آرشيو بود، کاستها را تبديل نميکرد و آنها را بايگاني کردند و بردند و صليالله علي سيدنا. من از شما خواهش ميکنم که از مسوولان قبلي صدا و سيما مطالبه کنيد.» مسوولان قبلي صدا و سيمايي که سردار قاسمي از آنها ياد ميکند در 10 سال گذشتهاش، عزتالله ضرغامي بوده است. مساله نفوذ به صدا و سيماي کشور که اين روزها مستندهاي زيادي درباره نفوذيها به کشور ميسازد، سالهاست که از طرف مسوولان مختلف مطرح ميشود. نفوذي که در تمام اين مدت به شکل شايعه و حدس و گمان مطرح ميشد و بالاخره ديروز مهر تاييدي بر آن زده شد. حالا وقت آن رسيده تا همان طور که قاضيزادههاشمي گفته، مديران آرشيو صدا و سيما در طول دورانهاي مختلف بيايند و پاسخگو باشند. البته شايد همان طور که از شواهد پيداست، نيازي به تحقيق گستردهاي درباره اين موضوع نباشد و از همين حالا بتوان به راحتي فهميد چه کسي آرشيو صدا و سيما را فروخته است.