شکاف در اردوگاه تندروهای واشنگتن

فرارو/ متن پيش رو در فرارو منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست دولت آمريکا پس از خروج از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، کارزار فشار حداکثري بر ايران را به راه انداخت. اما اخيرا ميان حاميان اين کارزار درخصوص نحوه اعمال فشار بر جمهوري اسلامي اختلاف بروز کرده است. طبق برجام، ايران مي‌تواند در چند تاسيسات هسته‌اي، مانند فردو، اراک و بوشهر، برخي فعاليت‌هاي هسته‌اي صلح‌آميز داشته باشد. در پنجم نوامبر ۲۰۱۸، همزمان با اجراي دور دوم تحريم‌هاي آمريکا عليه ايران، وزارت خارجه آمريکا، با صدور بيانيه‌اي به استمرار همکاري‌هاي بين المللي هسته‌اي در اين سه تاسيسات يادشده مجوز‌هايي داد که تا به امروز ادامه دارند. در روز‌هاي اخير، اين مجوزها، خصوصا مجوز فردو و اراک، در کانون جدال‌هاي تندرو‌هاي واشنگتن قرار گرفته است. محافل مخالف جمهوري اسلامي در واشنگتن مي‌گويند اين مجوز‌ها و نيز معافيت‌هاي فروش نفت، که چند هفته ديگر منقضي مي‌شوند، نبايد تمديد شوند. استمرار صدور معافيت‌هاي هسته‌اي و نفتي به ايران، موجب شده است که تندرو‌ها در کنگره و خارج از آن، وزارت خارجه آمريکا را به عدم جديت در سختگيري بر جمهوري اسلامي و حتي کارشکني در کارزار فشار حداکثري بر ايران متهم کنند. امري که با واکنش خشم‌آلود مايک پومپئو، وزير خارجه آمريکا، مواجه شده است. گفتني است که دقيقا همزمان با صدور مجوز‌ها يا معافيت‌هاي هسته‌اي مزبور، دولت آمريکا به هشت مشتري نفت ايران به مدت شش ماه معافيت تحريمي داد که حدود سه هفته ديگر به پايان مي‌رسند. با نزديک شدن موعد انقضاي اين معافيت‌ها، بحث و جدل در واشنگتن درمورد تمديد يا عدم تمديد اين معافيت‌ها داغ شده است. گروهي از ديپلمات‌هاي کهنه‌کار وزارت خارجه از تمديد معافيت‌ها حمايت مي‌کنند. براساس برخي گزارش‌هاي رسانه‌اي آمريکايي، هدف اين ديپلمات‌ها از تمديد معافيت‌ها، حفظ برجام است. چرا که آن‌ها معتقدند صفر کردن صادرات نفت ايران ممکن است خروج ايران از برجام را تسريع کند. علاوه بر اين، آن‌ها نگران‌اند که با حذف نفت ايران، تعادل بازار نفت به هم بخورد. اما در مقابل اين ديدگاه، جان بولتون، مشاور امنيت ملي، و لار کودلا، مشاور اقتصادي کاخ سفيد از قطع کامل صادرات نفت ايران حمايت و ادعا مي‌کنند چنين امري تعادل بازار‌هاي نفت را به هم نخواهد زد. در جلسه استماع چند روز پيش مجلس سنا، که با حضور پومپئو، برگزار شد، سناتور تد کروز از وزير خارجه درخواست کرد که معافيت‌هاي هسته‌اي و نفتي ايران متوقف شوند. کروز در اين جلسه از پومپئو پرسيد که آيا آمريکا دوباره معافيت‌هاي هسته‌اي را تمديد خواهد کرد. اما پومپئو از ارائه يک پاسخ صريح به اين پرسش خودداري کرد و فقط بر سختگيري دولت آمريکا بر ايران تاکيد کرد. پومپئو در پاسخ به پرسش کروز گفت: «معتقدم که به چالش کشيدن اين حقيقت که ما در زمينه تحريم‌ها عليه ايران سختگير بوده‌ايم، دشوار است. در رابطه با معافيت‌هاي خاص - هر دو معافيت‌هاي نفتي و هسته‌اي- امروز اعلاميه خاصي ندارم.» پومپئو در ادامه، به کروز گفت که مايل است در يک جلسه محرمانه درباره معافيت‌هاي هسته‌اي گفتگو کند. چرا که اين امر به گفته پومپئو، «پيچيده» است. در رابطه با معافيت‌هاي نفتي هم کروز به پومپئو فشار آورد که اين معافيت‌ها ديگر تمديد نشود. وزير خارجه در اين خصوص اعلام کرد: «معتقدم که ما در هدف‌مان مبني بر صفر کردن صادرات نفت ايران در سريع‌ترين زمان ممکن، واضح بوده‌ايم. ما اين را ادامه مي‌دهيم.» اما به ظاهرا کروز اظهارات پومپئو را به اندازي کافي واضح و قوي ندانست. در نتيجه به او گفت: «اجازه بدهيد صريحا شما و وزارت خارجه را ترغيب کنم که معافيت‌هاي هسته‌اي و نفتي را تمديد نکنيد. فکر مي‌کنم فشار حداکثري بايد به معناي فشار حداکثري باشد.» به نظر مي‌رسد که سناتور‌ها از احتمال صدور معافيت‌ها توسط وزارت خارجه نگران هستند. در نتيجه تصميم گرفتند مستقيما به دونالد ترامپ، رئيس‌جمهور آمريکا، نامه بنويسند. در نهم آوريل، شش سناتور، از جمله تام کاتن، تد کروز و مارکو روبيو، در نامه‌اي به ترامپ، از او خواسته‌اند که مايک پومپئو، معافيت‌هاي هسته‌اي را تمديد نکند. اين معافيت‌ها و معافيت‌هاي نفتي در اوايل ماه مي آينده منقضي خواهد شد و تمديد يا عدم تمديد آن‌ها در حوزه اختيارات مايک پومپئو است. برخي گزارش‌ها حاکي از آن است که وزارت خارجه آمريکا مايل است معافيت‌هاي هسته‌اي ايران را تمديد کند. دو منبع آگاه آمريکايي به خبرگزاري بلومبرگ گفته‌اند آن‌ها پيش‌بيني مي‌کنند که معافيت‌هاي هسته‌اي تمديد شوند. يکي از اين دو منبع گفته است سناتور‌هاي جمهوريخواه در حال بررسي راه‌هاي مقابله با تمديد احتمالي اين معافيت‌ها هستند. يکي از گزينه‌هاي سناتور‌ها براي لغو معافيت‌ها، معطل کردن انتصاب برخي مقامات دولتي است. بيلي گريبين، سخنگوي کروز اين گزينه را رد نکرد. گريبين گفت: «دولت ترامپ بايد هرگونه اجراي توافق (هسته‌اي) را، از جمله معافيت‌‎هاي نفتي و هسته‌اي که وزارت خارجه صادر مي‌کرد، پايان دهد. سناتور کروز براي ترغيب دولت به انجام اين کار از همه گزينه‌هاي موجود استفاده خواهد کرد.» يک روز پس از جلسه تنش‌آلود سنا، پومپئو تصريح کرد نمايندگان آمريکايي که خواستار اعمال تحريم‌هاي شديدتري بر ايران هستند، دنبال خودنمايي هستند. پومپئو گفته است اتهاماتي نظير اينکه وزارت خارجه فشار حداکثري بر ايران را کمتر مي‌کند، «مضحک» است. چنين اتهاماتي، معمولا از سوي گروه‌هاي محافظه‌کار مطرح مي‌شود. پومپئو، در مسير پرواز به سمت کشور پاراگوئه به خبرنگاران همراه خود، در مورد انتقادات سناتور‌ها از وزارت خارجه، گفت: «مردم مي‌خواهند داستان‌‎سرايي کنند. مردم مي‌خواهند روزنامه بفروشند. فهميدم. نمايندگان کنگره خودنمايي خواهند کرد. اين را هم فهميده‌ام. وزارت خارجه کار درست را انجام خواهد داد.» اختلافات فعلي در واشنگتن، نشان داد که گروه‌هاي تندرو بر سر افزايش فشار بر ايران با يکديگر رقابت مي‌کنند. رقابتي که هنوز ترامپ وارد آن نشده و تا حالا هيچ تصميمي درباره معافيت‌هاي هسته‌اي و نفتي نگرفته است؛ بنابراين بايد ديد که نهايتا ترامپ ديدگاه کدام گروه را قبول مي‌کند. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد