جهان منهای ۴ مخالف تحریم ایران
روزنامه جوان/ متن پيش رو در جوان منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست يک روز بعد از تصميم امريکا براي حذف کامل معافيتهاي تحريم نفت ايران، برايان هوک، نماينده ويژه امريکا در امور ايران به طرفهاي تجاري ايران هشدار داد که بين ايران و امريکا يکي را انتخاب کنند و گفت که امريکا خواهد کوشيد «يک اجماع جهاني» عليه ايران ايجاد کند. در حالي که موج مخالفتهاي علني و غيرعلني با تصميم امريکا تشديد شده، فقط عربستان، امارات، بحرين و اسرائيل از تشديد تحريم نفتي ايران حمايت کردهاند.
اتحاديه اروپا بعد از يک سکوت ۱۸ ساعته مقابل حذف معافيتهاي تحريم نفتي ايران، ديروز عصر از اين تصميم امريکا ابراز تأسف کرد و درباره به خطر افتادن برجام در اثر تصميم امريکا هشدار داد. به گزارش يورونيوز، مايا کوتسيانچيچ، سخنگوي فدريکا موگريني کميسيونر روابط خارجي و امنيتي اتحاديه اروپا گفته است: «اين حرکت امريکا ميتواند خطر تضعيف اجراي برجام را که مورد تأييد شوراي امنيت سازمان ملل است و نقشي حساس در امنيت منطقه و جهان دارد، به همراه داشته باشد.» وزارت خارجه فرانسه نيز بار ديگر ايران را به ساز و کار مالي اروپا حواله کرده و در بيانيهاي گفته است: «در خصوص فرايندي که راهاندازي شده، از حيث اتمام کار، پيشرفتهاي مثبتي صورت گرفته است. ايران هم بايستي از لحاظ ايجاد سازوکار متناظر پيشرفت کند.»
چين بعد از ابراز مخالفت روز دوشنبه، ديروز هشدار داد اين تصميم امريکا به تشديد نوسان قيمت نفت در بازارهاي انرژي خاورميانه و جهان منجر ميشود. وزارت خارجه چين يک گام هم جلوتر گذاشته و اعلام کرده دادخواستي را عليه تصميم اخير امريکا تنظيم کرده است. مولود چاووش اوغلو، وزير خارجه ترکيه هم که روز دو شنبه در توئيتر نوشته بود «ترکيه تحريمهاي يکجانبه و تحميل چگونگي روابط با همسايگان را نميپذيرد» ديروز هم در يک نشست خبري مشترک با وزير خارجه تاجيکستان در آنکارا گفت: «ما با اين تحريمها مخالف بودهايم و هستيم.»
وزير خارجه ترکيه افزود: «خريد نفت از کشوري ديگر، ساده نيست. بايد فناوري پالايشگاهها را تغيير داد، براي اين کار هم بايد پالايشگاهها را تعطيل کرد و اين کار هزينه سنگيني دارد. ايالات متحده تصميمي يکجانبه ميگيرد و به همه کشورها ميگويد به جاي خريد نفت از ايران، از کشوري ديگر نفت بخريد. آيا شما قرار است براي آن کشورها بازاريابي کنيد؟»
همچنين عادل عبدالمهدي، نخستوزير عراق که ديروز در بغداد ميزبان عبدالناصر همتي رئيس بانک مرکزي بود، گفت که کشورش جزئي از نظام تحريمهاي ضد ايراني امريکا نخواهد بود. «مثني امين» عضو کميته روابط خارجي پارلمان عراق درباره اثرات بيثباتکننده تمديد نشدن معافيتهاي نفتي هشدار داده و گفته است: «اگر امريکا بر مواضع خود در خصوص لغو معافيتها براي خريد نفت ايران اصرار کند، بحران بزرگي در منطقه ايجاد ميشود و ممکن است منطقه دچار جنگهاي نيابتي شود.»همچنين «عمار الحکيم» رئيس ائتلاف «الاصلاح و الاعمار» که ديروز ميزبان «جوي هود» کاردار امريکا در عراق بود، ضمن بيفايده خواندن سياست تحريم اقتصادي امريکا گفت: «سياست تحريمهاي اقتصادي و گرسنه نگه داشتن ملتها، سياست بيفايدهاي است.»
واکنش محتاط برخورداران
هند، کرهجنوبي و ژاپن که طي يک سال گذشته جزو معافشدگان تحريمهاي نفتي امريکا بودهاند، واکنشي منفي، ولي محتاطانه و البته متفاوت به تمديد نشدن معافيتهاي تحريمي نشان دادند. تمديد نشدن معافيتهاي نفتي امريکا، دولت کرهجنوبي را به شدت نگران کرده است. هرچند برخي منابع ميگويند که کرهجنوبي جايگزيني نفت فوقسبک امريکا، به جاي نفت ايران را آزمايش کرده، ولي ظاهراً کرهايها هنوز براي اين کار آماده نيستند. سئول تا عصر ديروز هيچ واکنش رسمي به تصميم واشنگتن نشان نداد، ولي خبرگزاري يونهاپ گزارش داد که هفته جاري يک هيئت سياسي اين کشور براي رايزني درباره تصميم جديد امريکا در زمينه عدم تمديد معافيتهاي واردات نفت از ايران عازم واشنگتن خواهد شد.
مقامهاي هند هم که دو شنبه شب در موضعگيري اوليه گفته بودند دولت اين کشور در موقع مناسب به تصميم امريکا واکنش نشان خواهد داد، ديروز در بيانيهاي کاملاً محتاطانه گفتند: «دولت به کار با کشورهاي شريک خود شامل ايالات متحده ادامه خواهد داد تا همه راههاي ممکن را به منظور حفاظت از منافع انرژي و اقتصادي مشروع پيدا کند.» «تايمز آف اينديا» از قول وزير نفت و گاز هند که کشورش دومين خريدار نفت ايران است، نقل کرد که هند در حال جستوجوي راههاي جديد دريافت نفت است. او گفته است: «پالايشگاههاي نفت هند براي تأمين مصرف بنزين و سوخت ديزل و ديگر محصولات نفتي آماده هستند.» با اين حال، تايمز آو اينديا مخالفت تلويحي دهلينو با تحريمهاي ايران را به اين صورت بيان کرده و نوشته است: «امريکا حقايق و فشارهايي را که با اين اقدام به هند تحميل ميکند در نظر نگرفته است و اگر دهلي را همپيمان راهبردي خود ميداند، بايد در قبال منافع هند، دلسوزي و همدردي بيشتري از خود نشان دهد.»دولت ژاپن در واکنشي محتاطانه گفته که پس از تصميم امريکا نيازي به استفاده از ذخاير داخلي نفت خود نميبيند. هيروشيگه سکو، وزير اقتصاد و تجارت ژاپن گفته که توکيو به دقت بازارهاي بينالمللي نفت را تحت نظر داشته و به تبادلنظر با شرکتهاي ژاپني فعال در زمينه واردات نفت ادامه ميدهد و در صورت لزوم اقدامات لازم را اتخاذ خواهيم کرد. يوشيهيده سوگا، دبير کابينه دولت ژاپن نيز روز سه شنبه گفت: ما اقدامات لازم را اتخاذ ميکنيم تا در عرضه انرژي به ژاپن اختلالي رخ ندهد.
درخواست مذاکره!
برايان هوک، نماينده ويژه امريکا در امور ايران در مصاحبهاي با شبکه تلويزيوني العربيه، گفته که امريکا سعي ميکند يک اجماع جهاني را عليه ايران احيا کند. هوک از طرفهاي تجاري ايران هم خواسته که تکليف خودشان را مشخص کنند: «شما يا ميتوانيد با امريکا کار کنيد، يا با ايران، اما نميتوانيد با هر دو طرف همزمان کار کنيد.»
هوک همچنين يک بار ديگر از ايران هم خواسته که به ميز مذاکره برگردد: «اگر آنها [حکومت ايران]ميخواهند به پاي ميز مذاکره بازگردند، خوب است، ما ميخواهيم به يک توافق جديد و بهتر براي جايگزيني با توافق هستهاي (برجام) برسيم، توافقي که برنامه هستهاي را در بر بگيرد، برنامه موشکي ايران را مهار کند و به بازداشت خودسرانه شهروندان از جمله شهروندان امريکايي پايان دهد.» در حالي که مخالفتهاي جهاني با تحريمهاي ايران در حال تشديد شدن است، بعد از ابراز رضايت نتانياهو از تصميم امريکا، «ابراهيم العساف» وزير خارجه سعودي نيز حمايت کامل رياض از تصميم امريکا را اعلام و آن را يک «گام ضروري» براي مقابله با ايران دانست. خالد الفالح، وزير انرژي عربستان در بيانيهاي اعلام کرد اين کشور پس از بيانيه اخير دولت امريکا راجع به لغو معافيتهاي تحريمي خريد نفت ايران وضعيت بازار را به طور کامل رصد ميکند. دو شنبه عصر، دونالد ترامپ، رئيسجمهور امريکا گفته بود عربستان و ديگر اعضاي اوپک قادرند کمبود نفت ايران در بازار را جبران کنند.
ترامپ از حمايت اماراتيها از تحريمهاي ايران خبر داده است. پادشاهي بحرين حمايت خود را از تصميم «دونالد ترامپ» مبني بر لغو معافيت تحريم نفتي اعلام کرد و آن را «اقدامي ضروري و مهم براي تقويت و حمايت از تلاشهاي مربوط به خشکاندن منابع تروريسم و مقابله با نقش خطرناک ايران در برهم زدن امنيت و ثبات (منطقه) و حمايت از گروههاي تروريستي» برشمرد.