آیا زیر پای عبدالمهدی خالی میشود؟
اعتماد/ متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست. 8 ماه بعد از انتخاب عادل عبدالمهدي به مقام نخستوزيري، گروههاي عراقي که پايهگذار تشکيل دولت او بودند، يک به يک به منتقدان جدي او تبديل ميشوند. جريان سائرون به رهبري مقتدا صدر اعلام کرده است که دولت را به پارلمان ميکشاند تا در برابر نمايندگان مجلس پاسخگو باشد. جريان حکمت به رهبري عمار حکيم اعلام کرده است که به گروه اپوزيسيون دولت در پارلمان تبديل ميشود. عبدالمهدي که روزگاري با ائتلاف 3 جريان سائرون، حکمت و ائتلاف وطنيه به عنوان نامزد نخستوزيري معرفي شد. اين 3 گروه به شدت با نامزدي مجدد حيدر العبادي، نخستوزير پيشين مخالف و همچنين معتقد بودند که جنبش فتح نزديک به حشد الشعبي هم نبايد در رأس دولت قرار گيرد. اما حالا از 3 گروه اصلي که معمار دولت عادل عبدالمهدي بودند، دو گروه سائرون و حکيم رسما به جمع منتقدان او پيوستهاند تا گسل سياسي در بغداد، ثبات دولت حاکم را در معرض زلزلهاي مخرب قرار دهد. بهانهاي که اين دو جريان سياسي دستمايه تضعيف دولت مرکزي کردهاند، انتقادهاي کلي است که آيتالله سيستاني مرجع شيعيان عراق از مجموعه حاکميت سياسي اين کشور در پنجمين سالگرد صدور فتواي وجوب کفايي دفاع و تشکيل حشدالشعبي انجام داده است. در شرايطي که آيتالله سيستاني از ناتواني کليت دستگاه سياسي بغداد در اجماع براي تکميل کابينه و اثر رقابتهاي سياسي و اختلاف آشکار و پنهان اظهار نگراني کرده است، موضعگيري تازه جناحهاي قدرتمند پارلمان نشان از اين دارد که در روزهاي پيش رو نه تنها اجماع بيشتري در ميان نمايندگان مجلس براي بهبود شرايط عراق ايجاد نميشود بلکه بايد منتظر شکافها و اختلافهاي تازهاي بود که موجوديت دولت عادل عبدالمهدي را تحتالشعاع قرار ميدهد. عادل عبدالمهدي 8 ماه بعد از رأي اعتماد پارلمان براي تشکيل دولت همچنان از انتصاب 4 وزير کابينه خود به دليل اختلاف نظرها و رقابتهاي دروني فراکسيونهاي پارلمان ناتوان مانده است. وزارتخانههاي دفاع، کشور، آموزش و دادگستري عراق به دليل رقابتهاي احزاب همچنان بدون وزير اداره ميشوند، همزمان افزايش فشارهاي امريکا به دولت عراق در آستانه فصل گرما براي کاهش خريد گاز و برق از ايران هم باعث شده تا نگرانيها نسبت به از سرگيري اعتراضات در جنوب عراق به دليل کمبود برق از سر گرفته شود. دولت امريکا از زمان از سرگيري تحريمهاي ضدايراني، فشار شديدي به دولت عراق براي کاهش تجارت با ايران وارد ميکند. سال گذشته قطع موقت صدور برق ايران به عراق باعث بروز شورشهاي گستردهاي در منطقه بصره و استانهاي مجاور آن شد. عراق بزرگترين شريک تجاري ايران در يک سال گذشته بود و فشارهاي امريکا و تهديدهاي امنيتي که نيروهاي وابسته به امريکا براي متهم کردن ايران در اين کشور ايجاد ميکنند به يکي از مشکلات عمده عراق تبديل شده است. در چنين شرايطي عادل عبدالمهدي، نخستوزير عراق که تلاش کرده است با اتخاذ رويکردي متعادل در رويارويي امريکا عليه ايران، منافع مردم عراق را تامين کند حالا بايد در برابر سهمخواهيهاي گروههاي سياسي اين کشور هم مقاومت کند. انتقادهاي مرجعيت شيعه عراق ظهر جمعه سيداحمد صافي، خطيب نماز جمعه کربلا، خطبه دوم خود را به قرائت پيام آيتالله سيستاني «به مناسبت سالروز صدور فتواي دفاع کفايي» اختصاص داد، فتوايي که 5 سال پيش پس از تسلط داعش بر سرزمينهاي عراق، همه عراقيهايي که قادر به حمل سلاح بودند به دفاع از مقدسات و مردم فراخوانده شده بودند. در اين بيانيه مرجع شيعيان از دولت حاکم در بغداد به دليل ناتواني در انتصاب وزراي کليدي دفاع و کشور، مبارزه با فساد و بهبود خدمات عمومي انتقاد کرده بود. آيتالله سيستاني هشدار داده است:«تداوم منازعه بر سر غنيمتها، دستاوردها، تحريک مشکلات امنيتي و قبيلهاي و فرقهاي در گوشه و کنار کشور با هدف دستيابي به اهداف مشخص و عدم تسريع در حل و فصل مشکلات مناطقي که از جنگ عليه تروريسم آسيب ديدهاند به بقاياي داعش فرصت مناسب را براي به خطر انداختن امنيت و ثبات کشور ميدهد.» با وجود هشدار آيتالله سيستاني در مورد بالا گرفتن «اختلافات آشکار و پنهان» در «صفوف احزابي که زمام امور را در دست داشتند»، «درگيري ميان نيروهايي که خواهان حفظ موقعيت سابق خود بودند» و «نيروهايي که در طول جنگ عليه داعش سر برآوردند و براي تثبيت حضور و دستيابي به دستاوردهاي مشخص تلاش ميکردند» به نظر ميرسد، تعدادي از گروههاي صاحب نفوذ در پارلمان عراق به دنبال تشديد اختلاف و شکافها هستند. مشخص نيست در شرايطي که عراق تحت فشار شديد ايالات متحده امريکا و مشکلات عديده اقتصادي و سياسي قرار دارد، اعلام نظر تازه جريان حکمت و فهرست سائرون تا چه اندازه بتواند به کاهش تنشها کمک کند. اپوزيسيون بازي در بغداد جريان حکمت به رهبري عمار حکيم يکشنبه شب با صدور بيانيهاي خبر داد با توجه به «شرايط سياسي موجود» تصميم گرفته است که در تمام سطوح به «اپوزيسيون» دولت حاکم تبديل شود. به گزارش خبرگزاري فارس در اين راستا علي البديري عضو اين جريان سياسي دوشنبه به پايگاه خبري المعلومه گفت که اين تصميم به يک باره گرفته نشده و پيش از اين نيز شخص عمار حکيم در خطبههاي نماز عيد فطر از آن خبر داده بود، همچنين هدف جريان «الحکمه» تلاش در راستاي سقوط دولت نيست. حسن عاقولي، سخنگوي فهرست جريان سائرون وابسته به مقتدا صدر در پارلمان عراق به خبرنگاران گفته است:«ما خود را موظف ميدانيم که نخستوزير و کابينه او را براي توضيح در مقابل مجلس بياوريم تا توضيح بدهند چه اندازه در پيشرفت برنامه اعلامي تشکيل دولت موفق بوده است و موانع پيش روي خود براي اجراي برنامه مصوب پارلمان را توضيح دهد.» عاقولي از «نااميدي» مردم عراق در زمينه پيشرفت در اهداف دولت سخن گفته است و خواستار ارايه شواهد مستدل و عدد و رقم در مورد پيشرفتهاي دولت عبدالمهدي در مورد مبارزه با فساد شده است. عاقولي که فراکسيون متبوعش در انتخابات ارديبهشت ماه سال گذشته به عنوان بزرگترين فراکسيون پارلمان عراق انتخاب شده بود و به عنوان مامور تشکيل دولت بعد از 6 ماه کش و قوس موفق شد همراهي فراکسيونهاي ديگر براي تشکيل دولتي به رياست عادل عبدالمهدي را کسب کند، عملکرد نخستوزير و کابينهاش را «ضعيفتر از سطح مطلوب» توصيف کرده است. همزمان مقتدا صدر، رهبر جريان صدر و فراکسيون سائرون در پارلمان عراق هم در واکنش به وضعيت برق اين کشور با انتقاد از وزير برق و مسوولان دولتي اظهار کرد:«از ناتواني دولت براي اصلاح يا بهبود اوضاع برق کشور مطمئن شدهايم لذا پيشنهاد ميکنيم، دست شبه نظاميان و احزابي که کنترل وزارت برق و نيروگاههاي توليد آن را در دست دارند، قطع شود.» وي همچنين خواستار قطع کردن برق تمامي مسوولان شد تا بدينترتيب رنج مردم را درک و احساس کنند.