زورآزمایی سیاسی فراکسیونها بعلاوه تبانی
اعتماد/ متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست يکشنبه اين هفته بود که پس از نزديک به يکماه تلاش و رايزني نمايندگان 3 فراکسيون سياسي مجلس و افت و خيز فراوان، بالاخره تکليف رياست کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس در اجلاسيه پاياني مشخص شد تا بر اين اساس، پس از يک سال رياست حشمتالله فلاحتپيشه، نمايندهاي با سابقه طولاني در حوزههاي تخصصي عرصه ديپلماسي و با گرايش اصولگرايي اعتدالي در اين کميسيون، نوبت به مجتبي ذوالنوري، نماينده اصولگراي قم و از جمله سرسختترين مخالفان و دلواپسان برجام برسد و اين نماينده نزديک به جبهه پايداري سکان هدايت اين سياسيترين کميسيون تخصصي مجلس را به دست بگيرد. موفقيتي که اگرچه به پشتوانه حمايت تام و تمام پايداريهاي عضو اين کميسيون رقم خورد اما چنانکه چندين عضو اصلاحطلب و اعتدالي کميسيون امنيت در اين مدت کوتاه گفتهاند، به نظر ميرسد نقش چند نماينده عضو فراکسيون مستقلين ولايي در اين پيروزي پايداريها، نقشي غيرقابلانکار داشتهاند. بهويژه وقتي به اين مهم توجه کنيم که پيروزي ذوالنوري بر فلاحتپيشه، در نهايت تنها با يک راي اختلاف حاصل شده و در نتيجه اگر تنها يکي از مستقليني که به نفع کانديداي پايداري راي دادند، به فلاحتپيشه راي ميدادند، حالا همچنان اين نماينده اصولگراي معتدل رييس کميسيون امنيت بود. مستقلين تکذيب ميکنند حالا تنها دو روز پس از اين تحولات بحثانگيز، در حالي که البته هنوز حواشي برگزاري انتخابات هيات رييسه کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي فروکش نکرده و همين ديروز مهرداد لاهوتيبائوج، سخنگوي فراکسيون مستقلين هر گونه «دخالت» اين فراکسيون در نتيجه انتخاب رييس جديد کميسيون امنيت را تکذيب کرده، ذوالنوري و همفکرانش دست به کار شده و در همين مدت کوتاه چندين و چند طرح را با محوريت برجام و ديگر مسائل سياستخارجي به جريان انداختهاند. چنانکه خبرگزاريها در يکي از خبرهاي مربوط به نشست علني ديروز مجلس، از اعلام وصول يکباره 10 طرح در اين رابطه از سوي هيات رييسه مجلس خبر دادند و همزمان ذوالنوري نيز در اظهارنظري مطبوعاتي از تشکيل جلسهاي بهمنظور بررسي تحريمهاي جديد ايالات متحده عليه ايران خبر داده است. در اين ميان اما هر چند چنانکه اشاره شد، مهرداد لاهوتيبائوج، سخنگوي فراکسيون مستقلين مجلس همچنان بر عدم دخالت فراکسيون متبوعش در انتخاب ذوالنوري تاکيد کرده، اما دقت در توضيحات تکميلي اين نماينده اعتدالي لزوما به معناي رد ادعاي برخي ديگر از نمايندگان در ارتباط با ائتلاف ميان اعضاي اين فراکسيون در کميسيون امنيت با پايداريهاي عضو اين کميسيون نيست. چنانکه لاهوتي گفته است: «اعضاي فراکسيون مستقلين در کميسيونهاي مختلف آتش به اختيار عمل کردند.» سخنگوي فراکسيون مستقلين ولايي همچنين در پاسخ به اين سوال ايسنا که آيا اين فراکسيون از رياست فلاحتپيشه حمايت کرده، گفته است: «از آنجا که قرار بود در انتخابات هيات رييسه کميسيونها ورود نکنيم، لذا هيچ دخالتي در اين زمينه نکرديم.» فلاحتپيشه روشنگري ميکند يک روز پيش از اين اظهارات سخنگوي فراکسيون مستقلين ولايي اما فلاحتپيشه در روايتي که از نحوه شکست خود در انتخابات هيات رييسه کميسيون امنيت ملي در اجلاسيه چهارم در اختيار «خبرآنلاين» قرار داده بود، از تداوم ائتلاف 2 فراکسيون مستقلين ولايي و نمايندگان ولايي در انتخابات هياترييسه کميسيون امنيت سخن گفته و تاکيد کرده بود:« از (اعضاي فراکسيون) مستقلين ولايي (در کميسيون امنيت) فقط آقاي دهقاني به من راي دادند و بقيه در قالب ائتلاف، به آقاي ذوالنوري راي دادند.» اظهارنظري صريح در تاييد حمايت مستقلين ولايي از رياست ذوالنوري، آن هم در شرايطي که با نگاهي به ترکيب اعضاي 3 فراکسيون سياسي مجلس در کميسيون امنيت به روشني درمييابيم که نهتنها تعداد اعضاي فراکسيون مستقلين ولايي در اين کميسيون بهمراتب بيش از آن يک نفري است که فلاحتپيشه به عنوان تنها رايدهنده به خود از جمع مستقلين نام برده، بلکه حتي برخي از متنفذترين و اثرگذارترين اعضاي فراکسيون مستقلين ولايي، ازجمله رييس اين فراکسيون نيز در کميسيون امنيت عضويت دارند. تلخي اين شکست براي «حاميان اميد و اعتدال» اما وقتي دوچندان خواهد بود که با نگاهي کارشناسي، خروجي رياست يکساله فلاحتپيشه اعتدالي را با عملکرد علاءالدين بروجردي، رييس اصولگراي کميسيون امنيت در 2 سال نخست مجلس دهم و البته 12 سال پيش از آن در مجالس هفتم، هشتم و نهم مقايسه کنيم. فلاحتپيشه که ظاهرا پس از اتفاقات روز يکشنبه کميسيون امنيت، به دليل آنچه بيتوجهي نمايندگان به مسائل تخصصي و ترجيح اولويتهاي جناحي بر رويکردهاي کارشناسي خوانده، بهويژه از نمايندگان نسبتا نزديک به خود در فراکسيون مستقلين ولايي دلخور به نظر ميرسد، گفته است: «من توفيق داشتم که در هيات رييسه (کميسيون امنيت) حضور داشته باشم و از اين به بعد هم اگر کاري از من بربيايد، به آنها کمک خواهم کرد.» او اما در عين حال تاکيد کرده است که در هيچ يک از دستهبنديهاي فراکسيوني مجلس قرار نميگيرد و بر اين اساس گفته است: «سال گذشته هم که راي آوردم، لطف همکاران عزيز در فراکسيون اميد بود. تنها جرياني که برنامه من را ديد و 2 سال از من حمايت کرد، اين فراکسيون بود و من هم قدردان زحماتشان هستم.» رييس پيشين کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي ادامه داد: «يکي از مشکلات مجلس اين است که بر اساس عملکرد افراد رايگيري نميشود. کسي از من نپرسيد عملکردت چه بوده است. براي من مهم بود که کميسيون امنيت در همه عرصهها حضور داشته باشد، ولي فراکسيونها بيشتر زورآزمايي سياسي دارند و نوعي تباني فراکسيوني در اين انتخابات صورت گرفت و اين اتفاق افتاد.» حمايت يکجانبه «اميد» از «اعتدال» فلاحتپيشه همچنين در اظهاراتي جنجالي گفته است: «تنها گلايه و دغدغهاي که دارم براي آينده است. من هيچ وقت ديگر به مجلس نخواهم آمد ولي نگران آينده هستم. مثلا پيش از من، هر 3 ماه يکبار يک وزير به کميسيون ميآمد ولي در دوره رياست من، هفتهاي 2 وزير در کميسيون حضور داشتند يا هيچ وقت در کميسيون مشکل عدد نداشتيم. در دوره من ۱۸ سفر استاني رفتيم. شايد از نظر برخي آقايان، نقطه ضعف من اين بود که سفرهاي خارج از کشور را به شدت محدود کرده بودم، نه اينکه مانع شوم؛ بلکه گزارش ميخواستم. گفتم هرکسي که به سفر خارجي ميرود، يک گزارش توجيهي ارايه دهد.» او همچنين در پاسخ به پرسشي در مورد حمايت رييس فراکسيون اميد و ديگر اعضاي اين فراکسيون از خود گفته است: «داخل و خارج مجلس خيليها تلاش کردند. آقاي عارف هم به من نظر داشت و تلاش کرد، به دوستان اميدي هم گفته بود که به من راي بدهند. در ميان سران 3 فراکسيون، تنها جريان اميد و آقاي عارف بودند که تمامقد براي من تلاش کردند. ولي درنهايت ولاييها و مستقلين با هم ائتلاف کردند.» با وجود اين توضيحات صريح و شفاف فلاحتپيشه اما مستقلين ولايي همچنان تاکيد دارند که آنها نقشي در رياست ذوالنوري نداشتهاند. اين در حالي است که به گفته فلاحتپيشه و برخي اصلاحطلبان کميسيون امنيت، آنچه عملا به ناکامي گزينه مورد حمايت فراکسيون اميد و پيروزي کانديداي پايداري انجاميد، ائتلاف نانوشته «مستقلين ولايي» و «نمايندگان ولايي» بوده است. ائتلافي که از زمان انتخابات هيات رييسه مجلس در صحن علني کليد خورد و در ابتداي راه، کرسي نمادين مطهري در مقام نايبرييسي مجلس را از «اميد» گرفت، در ادامه در نحوه تعيين روسا و اعضاي هيات رييسه کميسيونهاي تخصصي نمود يافت و حالا در آخرين گام، سرنوشت مطهري را براي فلاحتپيشه تکرار کرد. پرسش از مستقلين با اين همه اما پرسشي که شايد حتي خود «مستقلين ولايي» هم پاسخي براي آن ندارند، مربوط به فاصله بعيدي است که ميان خود و پايداريها احساس ميکنند. حال آنکه اين فاصله در نسبت به اميديها و اصلاحطلبان در مواردي چنين ناچيز بوده و هست که آنها را درکنار اصلاحطلبان در «ليست اميد» قرار داد و با يک تکرار سيدمحمد خاتمي راهي «بهارستان» کرد. در اين شرايط معلوم نيست، انگيزه اين گروه از نمايندگان از حمايت از ذوالنوري و حذف فلاحتپيشه چه بوده است. حالا البته فلاحتپيشه گفته که ديگر براي ورود به مجلس اعلام کانديداتوري نخواهد کرد. اظهارنظري شبيه به آنچه در هفتهها و ماههاي گذشته در چند نوبت، از کاظم جلالي، رييس فراکسيون مستقلين ولايي نيز شنيده بوديم. در اين ميان البته شايعاتي در مورد احتمال معرفي اين نماينده نزديک به علي لاريجاني به عنوان سفير جديد جمهوري اسلامي در روسيه نيز به گوش رسيد و خبرگزاري فارس از اين مهم خبر داد.