سرمقاله جمهوری اسلامی/ تحلیل سیاسی هفته
جمهوري اسلامي/ « تحليل سياسي هفته » عنوان سرمقاله روزنامه جمهوري اسلامي است که ميتوانيد آن را در ادامه بخوانيد: بسمالله الرحمن الرحيم اين روزها آسمان ايران «طوسي»تر از هميشه است و قلبهاي مردم اين سرزمين نيز به شوق زيارت «خورشيد خراسان» و آستان مقدسش پرحرارتتر ميتپد؛ آستاني که پناه درماندگان و روسياهان است و از ضريح پاکش همواره شميم رحمت الهي به مشام ميرسد. امامي که شمسالشموس است و خورشيد هر روز به گاه طلوع و هنگام غروب بر گنبد طلايياش بوسهاي به رسم خضوع نثار ميکند. امام همامي که در سايه لطف او آرامش يافتهايم و بلاهاي بسياري به عنايت او از اين سرزمين و ساکنانش دفع شده است. روز يکشنبه هفته جاري و در پي انقضاي مهلت 60 روزه اروپا براي عمل به تعهدات برجامي خود، مقامات دولت و وزارتخارجه کشورمان اعلام کردند به دليل عدم تحقق تعهدات طرف مقابل، گام دوم را برميدارند و طي نامهاي به خانم موگريني اعلام کردند که غنيسازي را افزايش خواهيم داد. در عين حال آقاي ظريف تصريح کرد «ما هرگز فرصت را براي گفتوگو و ديپلماسي نميبنديم و در صورت انجام تعهدات اروپائيها، امکان بازگشت به وضعيت سابق وجود خواهد داشت.» ازسوي ديگر سخنگوي سازمان انرژي اتمي تاکيد کرد «انفعال اروپائيها ما را به اين نتيجه رسانده که راه خودمان را در پيش بگيريم و اگر دولتهاي اروپايي از اين فرصت استفاده نکنند، بايد منتظر اجراي گام سوم و حرکت به سمت غنيسازي بيشتر ايران تا 20 درصد باشند.» واقعيت اينست که جمهوري اسلامي ايران تاکنون با سياست «صبر راهبردي» تلاش کرده بود از همه ظرفيتهاي ديپلماسي دوجانبه و چندجانبه در قالب تداوم گفتوگوهاي دوجانبه با همه طرفهاي برجامي و ديپلماسي چندجانبه در چارچوب برگزاري کميسيون مشترک، منافع ملي خود را پيگيري کند، اما متاسفانه پيگيري چنين سياستي که آن را ميتوان سياست «مقاومتگرايي فعال» خواند، ازسوي آمريکا و اروپا به عنوان «سياست مماشات» تلقي شد و با وجود تلاشهاي سياسي اتحاديه اروپا براي ايجاد ساز و کار ويژه تجارت با ايران موسوم به «اينستکس»، اما گامهاي عملي اروپا در قبال تعهدات اجرايي خود به مرحله اجرايي درنيامد. در اين ميان «امانوئل مکرون» رئيسجمهوري فرانسه در تماس تلفني شنبهشب با آقاي روحاني تصريح کرد؛ «ميپذيريم که اقدامهاي اروپا براي جبران تحريمهاي آمريکا موفق و کارآمد نبوده است اما همه تلاش خود را براي جبران اين موضوع بکار ميگيريم.» رئيسجمهوري ايران نيز با اشاره به پيشنهاد همتاي فرانسوي خود، گفت که توقف تمامي تحريمها ميتواند آغازي براي يک حرکت بين ايران و 1 + 5 باشد. مکرون از آقاي روحاني تا 24 تيرماه فرصت گرفته تا با ديگر متحدان اروپايي فرانسه براي بررسي شرايط ازسرگيري مذاکرات برجامي گفتوگو کند؛ پيشنهادي که موافقت رئيسجمهوري ايران را به همراه داشت. مقامهاي فرانسوي متعاقب آن «امانوئل بُن» مشاور ارشد مکرون را به تهران فرستادند تا با مسئولان ايراني ديدار کند. اين دومين سفر «امانوئل بن» به تهران در هفتههاي اخير است. مشاور ديپلماتيک دولت فرانسه که همچنين سابقه فعاليت در سفارت اين کشور در تهران را هم دارد و به خوبي با سياست خارجي ايران آشنا است، 29 خرداد نيز براي انجام گفتوگوهايي به تهران سفر کرده بود. ازسوي ديگر ديروز شوراي حکام آژانس بينالمللي انرژي اتمي به درخواست غيرقانوني آمريکا براي بررسي ميزان پايبندي ايران به برجام تشکيل جلسه داد. اين خواسته مضحک و گستاخانه آمريکا از اين جهت غيرقانوني است که ترامپ در عين خروج از برجام و عدم پايبندي به تعهداتش خواستار پايبندي ايران به برجام است و اين درحاليست که تاکنون آژانس 14 بار بر پايبندي ايران به برجام تاکيد کرده است. آنچه که مقامات آژانس بيش از هر کس ديگر بر آن اشراف دارند اينست که تصميمات اخير ايران براي افزايش سطح غنيسازي دقيقاً منطبق بر ماده 26 و 36 برجام است که با هدف ايجاد تعادل در عملکرد طرفهاي برجام صورت ميگيرد و جاي تعجب است که چرا مقامات آژانس بينالمللي انرژي اتمي عليرغم اطلاع از همه اين موارد، باز هم حاضر شدند زير بار اين درخواست غيرقانوني آمريکا بروند. در اين هفته توقيف يک نفتکش حامل محموله نفت ايران در آبراه بينالمللي جبل الطارق توسط نيروي دريايي انگليس، علاوه بر اينکه مغاير با اصول حقوقي ناظر بر روابط بين الملل بود، نشانههايي از دنبالهروي بيچون و چراي مقامات اين کشور از آمريکا را به همراه داشت. هفته جاري در ميانه خبرهاي مربوط به برجام و عملياتي شدن ساز وکار ويژه مالي موسوم به «اينستکس» و لفاظيهاي دولت ترامپ، خبري بيش از همه در اخبار رسانههاي داخلي و بينالمللي نمود داشت و آن خبر توقيف يک کشتي ايراني در تنگه جبل الطارق توسط نيروي دريايي انگليس بود. دولت محلي جبل الطارق اعلام کرد که مقامات اين منطقه و نيروي دريايي انگليس يک نفتکش 300هزار تُني با نام «گريس يک» را توقيف کرده است. انگليس ادعا کرده که اين نفتکش عازم پالايشگاه شهر «بانياس» در شمال غرب سوريه بوده است. سرپرست وزارت خارجه اسپانيا در اين زمينه اعلام کرد که انگليس به درخواست آمريکا اين کشتي را توقيف کرده است. ازسوي ديگر، انگليسيها گفتهاند که اطلاعات مرتبط بااين نفتکش را ازدولت محلي جبل الطارق گرفتهاند؛ آن هم براساس اطلاعاتي که واشنگتن ارائه کرده بود. اين خبر شايد در وضعيت و روند متفاوتتر از وضعيت کنوني بين المللي، به عنوان يک وضعيت حقوقي تلقي ميشد اما در ميانه افزايش تنشها ميان ايران و آمريکا و موضوع خروج دولت ترامپ از توافق بينالمللي برجام، توقيف اين نفتکش ايراني ميتواند يک موضوع کاملاً سياسي محسوب شود. ناظران سياسي بر اين باورند که در فضاي جنگ سياسي و اقتصادي ترامپ با ملت ايران، اين اقدام انگليس که با شادي مقامهاي آمريکايي ازجمله «جان بولتون» مشاور امنيت ملي آمريکا همراه شده، اساساً بخشي از سياست فشار حداکثري آمريکا با همراهي متحد اصلي اروپايي خود است. بررسي رويدادهاي خارجي هفته را با تازهترين تحولات در جنگ يمن و قصد امارات براي خارج ساختن نيروهايش از يمن آغاز ميکنيم. پس از طرح خروج نيروهاي اماراتي از يمن در سطح رسانههاي منطقه، سرانجام دوشنبه اين هفته يک مقام ارشد اماراتي اعلام کرد اين کشور نيروهايش را از يمن خارج ميکند. به گفته اين مقام، امارات برنامه خود را در يمن از راهبرد نظامي به سياسي تغيير ميدهد. موضعگيري تازه امارات به مفهوم اعتراف صريح به شکست ائتلاف عربي به سرکردگي عربستان در تجاوز عليه يمن محسوب ميشود و اين موضوع نگراني رياض در جنگ يمن را که حالا به باتلاقي براي سردمداران عربستان تبديل شده است دوچندان ميکند. در واکنش به اين تحول، انصارالله يمن اعلام کرد بهترين گزينه براي متجاوزان، عقبنشيني از يمن است زيرا ملت يمن ثابت کرده مصمم به پايداري در برابر متجاوزان است و تسليم نخواهد شد. ارتش عربستان با همدست ساختن امارات و با حمايتهاي آمريکا از فروردين سال 1394 حملات گسترده عليه يمن، بهعنوان فقيرترين کشور عربي را آغاز کرد و براثر اين تجاوز وحشيانه تاکنون بيش از يکصد هزار يمني کشته شده و اندک زيرساختهاي اين کشور نيز نابود گرديده است. با اينحال پس از گذشت 4 سال اکنون ميداندار اصلي نبرد، يمنيها هستند و حکام رياض در انديشه خروج آبرومندانه از اين جنگ ميباشند. تصميم جنگ عليه يمن را سعوديها بهتنهايي نگرفتند بلکه آمريکا و رژيم صهيونيستي در آن دخيل بودند و اين جنگ، گرچه به بهانه بازگرداندن دولت «عبدربه منصور هادي» به قدرت بود ولي هدف اصلي از آن، حفظ نفوذ رياض و آمريکا در يمن و مقابله با نفوذ جمهوري اسلامي ايران بود که نشانههاي شکست اين نقشه شوم روزبهروز آشکارتر ميشود. اين هفته صحنه سياسي عراق نيز شاهد تحولات جديدي بود. در پي فاش شدن جاسوسي يک فرمانده عراقي و نقش سفارت آمريکا در اين توطئه، اقشار مردم و گروههاي سياسي عراقي خواستار بسته شدن سفارت آمريکا در بغداد و اخراج سفير آن کشور شدند. چندي قبل منابع عراقي گزارش دادند که فرمانده عمليات استان الانبار با يک عامل «سيا» ارتباط برقرار کرده است. سپهبد محمود الفلاحي متهم است اطلاعات کاملي از نيروهاي امنيتي، حشدالشعبي و گروههاي مقاومت را در اختيار آمريکاييها قرار داده است. گروههاي سياسي به خصوص جريان مقاومت خواستار بررسي جدي اين مسئله شدهاند. تصميم عادل عبدالمهدي نخستوزير عراق براي ادغام نيروهاي حشدالشعبي در ارتش، اين هفته نيز بازتاب يافت و در اين باره «حزبالله عراق» در مخالفت با اين تصميم، اعلام کرد چگونگي الحاق حشدالشعبي به ارتش مبهم است. سخنگوي اين حزب افزود: درحالي که از يکسو طمعورزيهاي آمريکا و تلاش براي سلطه بر عراق قطع نشده است و ازسوي ديگر تهديدات گروه داعش کاملاً از بين نرفته است، ادامه فعاليت حشدالشعبي موردنياز است. برخي منابع عراقي معتقدند تصميم اخير دولت با فشار آمريکا بوده است. اين هفته، تلآويو و چند شهر ديگر در فلسطين اشغالي شاهد تظاهرات گسترده يهوديان آفريقاييتبار عليه سياستهاي سرکوبگرانه، تبعيض آميز و نژادپرستانه رژيم صهيونيستي بود. اين تظاهرات درپي کشته شدن يک جوان اتيوپيايي به راه افتاد. به گفته شاهدان عيني، پليس رژيم صهيونيستي يک جوان غيرمسلح اتيوپيايي را با شليک گلوله در شهر حيفا از پاي درآورد. تظاهراتکنندگان آفريقاييتبار، رژيم صهيونيستي را متهم کردهاند که با يهوديان آفريقايي رفتاري نژادپرستانه دارد. يهوديان اتيوپيايي که به «فالاشه» موسوم هستند مهاجراني فقير هستند که رژيم صهيونيستي طي دو دهه گذشته آنها را براي ازدياد جمعيت و با وعدههاي مالي به فلسطين اشغالي منتقل کرد ولي اکثر اين مهاجران اکنون بهدليل تبعات سياستهاي رژيم صهيونيستي به شدت در تنگنا قرار گرفته و از مهاجرت خود پشيمان هستند.