کیهان: کشتیهای انگلیسی از ترس توقیف به تنگه هرمز نزدیک نمیشوند
کيهان/ متن پيش رو در کيهان منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست. نيروي دريايي انگليس بامداد روز پنجشنبه، ۱۳ تير ۹۸، به نفتکش «گرِيس ۱» که حامل نفت ايران بود و قصد عبور از تنگه جبلالطارق را داشت حمله و اين کشتي را توقيف کرد. انگليسيها در توجيه و بهانهتراشي براي اين اقدام خود ، مدعي شدند که مقصدگريس۱ سوريه بوده و توقيف اين نفتکش به خاطر تخطي ايران از تحريمهاي اتحاديه اروپا عليه دمشق صورت گرفته است. ادعايي که البته از سوي معاون سياسي وزارت امور خارجه کشورمان تکذيب شد. عباس عراقچي پاسخ ادعاي انگليسها را اينگونه داد: «نفتکش حامل نفت ايران يک سوپرتانکر با دو ميليون بشکه ظرفيت بوده است که به خاطر ظرفيت بالا امکان عبورش از کانال سوئز نبوده و لذا از جبلالطارق به مقصد خود عازم شده است. برخلاف ادعاي انگليس مقصد آن سوريه نبوده، کما اينکه بندري که از سوريه نام بردند اصولا ظرفيت پذيرش چنين سوپرتانکري را ندارد، هدف جاي ديگري بوده و از آبراه بينالمللي در جبلالطارق عبور ميکرده و هيچ قانوني به دولت انگليس اين اجازه را نميدهد که اين نفتکش را متوقف کند و از نظر ما اين راهزني دريايي است و خواستار آزادسازي سريع اين نفتکش هستيم.» وبسايت «تانکر ترکرز» نيز که رفتوآمد نفتکشها را رهگيري ميکند، تأييد کرده است که برخلاف ادعاي مقامات غربي، مقصد گريس۱ بندر «بانياس» در سوريه نبوده است، چرا که آبهاي اطراف اين بندر کمعمق هستند و ابَرنفتکشي مانندگريس ۱ که تخمين زده ميشود ۲ ميليون بشکه از يک مايع بسيار سنگين (سنگينتر از نفت خام) را حمل ميکند، اصلاً نميتوانسته در اين بندر پهلو بگيرد. دردسرهاي يک اقدام احمقانه از سوي ديگر حمله به نفتکش ايراني که در تاريکي نيمه شب به وقوع پيوست ، واکنش شديد مقامات کشورمان را در پي داشت و بسياري از مقامات رسمي سياسي و نظامي جمهوري اسلامي لندن را به راهزني دريايي متهم کردند و برخي ديگر حتي لندن را به اقدام متقابل عليه نفتکشهاي انگليسي تهديد کردند . محسن رضايي، دبير مجمع تشخيص مصلحت نظام جمهوري اسلامي ايران از جمله مقامات کشورمان بود که در ساعات اوليه اعلام توقيف نفتکش ايراني توسط دولت بريتانيا، به آن واکنش نشان داد و در توئيتر خود نوشت: «انقلاب اسلامي در طول تاريخ چهل ساله خود، در هيچ معرکهاي آغازگر تنش نبوده، اما در پاسخ به زورگويان و گردنکشان، تعلل نکرده و ترديد به دل راه نداده است. انگليس اگر نفتکش ايراني را رفع توقيف نکند، وظيفه دستگاههاي مسئول، اقدام متقابل و توقيف يک نفتکش انگليسي است.» مجيد تختروانچي نماينده ايران در سازمان ملل نيز در مصاحبه با شبکه بيبيسي به انگليس هشدار داد که بهتر است هرچه زودتر کشتي توقيفشده در «جبلالطارق» را آزاد کند؛ در غير اين صورت لندن با تبعاتي مواجه ميشود. بعد از تهديدهاي تلويحي و صريح تهران مبني بر اينکه دزدي دريايي انگليسيها بيپاسخ نخواهد ماند، تازه دردسرهاي اين «اقدام احمقانه » (به بيان روحاني، رئيسجمهور ) براي انگليسيها شروع شد. چنانکه مقامات ايراني هم هشدار داده بودند، اقدام لندن امنيت عبور و مرور دريايي را به خطر انداخته و برخي گزارشها حکايت از آن دارد که ناامني دريانوردي زودتر از آنچه که انگليس تصور ميکرد، دامنگير خود اين کشور شده است. وحشت کشتيهاي انگليسي از احتمال اقدام متقابل تهديدهاي لفظي تهران کافي بود تا اوايل روز بعد، يعني شنبه، ۱۵ تير ۹۸، توقف غيرمنتظره نفتکش انگليسي «پاسفيک وُيِجِر» بين مرزهاي آبي ايران و امارات موجب نگرانيهاي شديد و ترس از اين شود که نکند نيروي دريايي سپاه پاسداران اين نفتکش را توقيف کرده باشد. اگرچه اين نگراني بياساس بود و به سرعت هم تأييد شد که پاسيفيک ويجر توقيف نشده، اما نهايتاً نيروي دريايي انگليس وادار شد تا ناوچه «اچاماس مونتروز» را که در بحرين مستقر بود همراه با يک فروند کشتي مينروب براي اسکورت اين نفتکش اعزام کند. چيزي نگذشت که نفتکش «بريتيش هريتيج» متعلق به کمپاني «بيپي» نيز که به مقصد بصره عراق در حرکت بود، از ترس توقيف توسط ايران وادار به دور زدن شود و در يکي از بنادر سعودي «پناه بگيرد.» از سوي ديگر شبکه خبري بلومرگ آمريکا نيز تاييد کرد نفتکشهاي انگليسي در خليج فارس متوقف شده و از ورود به تنگه هرمز خودداري ميکنند. به گزارش مشرق روز پنجشنبه نيز برخي گزارشها ادعا کردند که بريتيش هريتيج هنگام خروج از تنگه هرمز توسط پنج شناور مسلح سپاه پاسداران محاصره شده است و اين شناورها به نفتکش انگليسي دستور دادهاند تا در آبهاي ايران متوقف شود. گرچه روابط عمومي منطقه پنجم نيروي دريايي سپاه ادعاي تلاش شناورهاي نيروي دريايي سپاه براي توقيف نفتکش انگليسي در خليج فارس را تکذيب کرد اما سيانان به نقل از دو مقام گمنام آمريکايي مدعي شد که ناوچه مونتروز که بريتيش هريتيج را اسکورت ميکرده سلاحهايش را به سوي قايقهاي سپاه هدف گرفته و آنها را از نفتکش دور کرده است. سيانان حتي مدعي شد وزارت دفاع آمريکا توسط يکي از پرندههاي خود (احتمالاً يک هليکوپتر) فيلم اين اتفاق را هم ضبط کرده، اما هنوز اين فيلم را منتشر نکرده است. بازي تبليغاتي لندن ؛ عيان شدن هراس انگليس از سپاه البته شواهد نشان ميدهد اين گزارش رسانهاي صرفاً يک بازي تبليغاتي براي متهم کردن ايران به تنشآفريني بود. خبرگزاري اسپوتنيک روز پنجشنبه در گزارشي با اشاره به ادعاي برخي رسانههاي غربي مبني بر تلاش 5 شناور سپاه پاسداران براي توقيف نفتکش بريتانيايي، درپي راهزني دريايي اين کشور در حمله به نفتکش ايراني در تنگه جبلالطارق، به نقل از يک کارشناس مسائل راهبردي نوشت: اگر نيروي دريايي ايران قصد داشت يک نفتکش بريتانيايي متعلق به «بريتيش پتروليوم» را توقيف کند، از مبدا اين امکان را داشت که اين نفتکش توقيف شود، چرا که اين نفتکش در بصره بارگيري کرده و هنگامي که ميخواست از اين بندر جدا شود، نهايتا ميبايست از دهانه اروند رود عبور کند و بايد از نقطه «آر» در خليج فارس عبور کند. وي افزود: نقطه «آر» نقطهاي در خليج فارس است که در دهانه اروند رود و در حوزه سرزميني و تسلط ايران قرار دارد. آن نفتکش قاعدتا از آنجا عبور کرده است و براي نيروي دريايي ايران و سپاه پاسداران، اگر ميخواست آن نفتکش را توقيف کند بسيار راحتتر بود که با حجم نيرويي که داشت نفتکش را در آنجا توقيف کند. ضمن اينکه اساسا توقيف يک نفتکش غولپيکر با 3-4 قايق گشتزني امکانپذير نيست. اين روزنامه همچنين در گزارشي به افزايش سطح امنيتي کشتيهاي انگليسي در پي انتشار اين خبر ساختگي اشاره و به عيان شدن وحشت انگليسيها از احتمال اقدام متقابل جمهوري اسلامي ايران در پي توقيف نفتکش ايراني در تنگه جبلالطارق تاکيد کرد. به هر حال، نيروي دريايي انگليس با راهزني دريايي و توقيفگريس ۱ در درياي مديترانه بازي خطرناکي را آغاز کرد که اکنون امنيت دريانوردي در خليج فارس و تنگه هرمز را تهديد ميکند. نخستوزير سابق سوئد: اقدام انگليس غيرقانوني است اگرچه نيروي دريايي انگليس همچنان در حالت آمادهباش به سر ميبرد و لندن و واشينگتن در حال رايزني براي افزايش حفاظت از نفتکشها در مقابل تهديد احتمالي ايران هستند، اما واکنشهاي تهران به توقيف نفتکش گريس ۱ به موضوع امنيت دريانوردي محدود نبوده است. دولت پس از دزدي دريايي انگليس چندين بار سفير اين کشور در تهران را فراخواند تا مراتب اعتراض خود را به او ابلاغ کند. در نتيجه اين کنش و واکنش، تنشهاي ديپلماتيک ميان تهران و لندن بالا گرفت و حتي انگليس به تلاش براي تضعيف برجام نيز متهم شد. بهانه انگليسيها براي توقيف نفتکش نقض تحريمهاي اتحاديه اروپا بود، در حالي که حتي «کارل بيلدت» نخستوزير و وزير خارجه سابق سوئد و از مديران انديشکده اروپايي «شوراي روابط خارجي اروپا» نيز مبناي قانوني اقدام انگليس را زير سؤال برد و يادآور شد که نه تنها ايران يک کشور اروپايي نيست که ملزم به رعايت تحريمهاي اتحاديه اروپا عليه سوريه باشد، بلکه اقدام اتحاديه اروپا در اِعمال تحريمهايش خارج از مرزهاي اين اتحاديه، دقيقاً همان ايرادي است که اروپاييها به تحريمهاي ثانويه و فرامرزي آمريکا ميگيرند. به هرحال بايد گفت، اقدام خصمانه و غيرقانوني انگليس امروز کمانه کرده و براي کشتيهاي عبوري آنها از خليج فارس دردسرساز شده است.