مذاکره با کدام توجیه؟
سياست روز/ متن پيش رو در سياست روز منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست. با توجه به سوابقي که از مذاکرات افراد و طيف هاي مختلف براي مذاکره در نظام جمهوري اسلامي ثبت شده است سخت نيست بفهميم، نه مذاکره کردن و عکس گرفتن افتخار دارد و نه بالابردن سطح آنهايي که دور يک ميز مي نشينند و مي خندند، منکر اين ماجرا نيستيم که نشاندن دشمن پاي يک ميز هنر مي خواهد اما بايد به قيمت و اهداف اين نشست هم توجه شود. مهم است که از نشستها و خنديدنها و عکس گرفتنهاي متوالي نتيجه اي در راستاي منافع عمومي کشورت حاصل شود. مهم است که چند سال که از عکسها و لبخندها و قدم زدنها گذشتيم بتوانيم به افکار عمومي خروجي هنر کشاندن رقيب پاي ميز مذاکره را نشان دهيم نه اينکه تازه شروع کنيم به گفتن اينکه فلان کشور دغل باز است و ...خب اگر قرار بود با دوست نشسته و همه چيز خوب باشد که اصلا کار به مذاکره نمي کشيد! اما انگار در کشور هستند افرادي که نفس مذاکره کردن برايشان هدف و غايت همه چيز است و تلاش دارند تا به هر قيمتي بر آلبوم عکسهاي خود در کنار شخصيتهاي دوست و دشمن بيفزايند. انگار برايشان مهم است که با وجود همه نارواهايي که در مذاکرات قبلي ديده اند و همه ناروهايي که خورده اند بگويند با همه در صلح و آشتي هستند حتي اگر به قيمت باج دادن به غير باشد!! متاسفيم که هنوز هم هستند افرادي که نمي دانند مذاکره کردن هنر نيست گرفتن حق مردم هدف است و افتخار دارد وگرنه اگر قرار بر اين باشد که چوب حراج به حقمان و منافع عمومي بزنيم هر دشمني با هر ميزان دلخوري براي گرفتن سهمش از سفره کشور حاضر است ساعتها صف بياستد، بايد حق گوي و باج ندادن و گرفتن مطالبات مردمي را تمرين کنيم نه به هر قيمتي نشستن پاي ميز مذاکره. البته بعد از برجام و رفتاري که اين کشور در قبال تعهد صورت گرفته داشت و به هيچ يک از وعده هايش چه در دوره اوباما و چه در دوره ترامپ وفا نکرد، خوشبختانه نوع ادبيات برخي ها تغيير يافته و متوجه هدف از مذاکره شده اند. در عين حال مقامات ارشد کشور بارها و بارها تاکيد کردند که با امريکا خصوصا امريکاي ترامپ مذاکره اي ندارند و قرار هم نيست که بخواهند با فشارهاي دشمن عقب نشيني کنند، اين مهم در سخنان رهبر معظم انقلاب و بنيانگذار جمهوري اسلامي از بدو پيروزي انقلاب جاري بود و بارها و بارها در سخنراني هايشان تاکيد شده است. در همين راستا رئيس جمهوري هم با تاکيد به اينکه مقابل زورگويي امريکا کوتاه نمي آئيم گفته است:«اگر دست از ظلم و عهد شکني بردارند، همواره اهل منطق و مذاکره ايم.» حجت الاسلام حسن روحاني با بيان اينکه مردم مقاوم و عزيز کشور هم امروز کاملاً به اين نظر رسيدهاند که در برابر زورگو نميتوان تسليم شد و بايد در برابر زورگويي ايستاد، تصريح کرد: «ما هميشه براي مذاکره آمادهايم، همين ساعت و همين لحظه شما از زورگويي و تحريم دست برداريد و پاي منطق و عقل برگرديد ما آمادهايم. ما اهل منطق و عقلانيت هستيم و به عهد خود وفاداريم، اما وقتي شما به عهد خود عمل نميکنيد، ما راه ديگري پيش روي خود نداريم و در اين مسير مردم عزيز با همه قدرت در حمايت از مسئولان خود پاي کار هستند و از ۱۸ ارديبهشت در مقابل فشار دشمنان از تصميم مسئولان خود حمايت کرده و بيشتر دولت را حمايت ميکنند.» و او هم به نوعي براي نشستن پاي ميز مذاکره حق ملت را طلب کرد تا به امريکا بفهماند که جمهوري اسلامي ايران بعد از سالها خويشتن داري و متعهد بودن حالا براي نشستن دور يک ميزانجام تعهد ملي از امريکا را مطالبه مي کند چرا که اين کشور و مسئولانش قابل اعتماد براي حرف زدن و امضاي توافق نيستند و اگر قبل از مذکره اقدام عملي اي را در جهت آزاد سازي حقوق ملت مان و رفع تحريمها انام ندهند بعد از امضاي قرارداد حتي اگر قرارداد جهاني ثبت شده در سازمان ملل هم باشد زير بار تعهداتشان نمي روند. اما با همه اينها واکنش پمپئو به پيش شرط ايران براي مذاکره با آمريکا هم خواندي است! وزير امور خارجه آمريکا به اظهارات رئيس جمهوري ايران در خصوص پيش شرط تهران براي مذاکره با آمريکا واکنش نشان داد.سي ان اي نوشت که «مايک پمپئو» وزير خارجه آمريکا با تاکيد بر اينکه دونالد ترامپ تصميم نهايي در مورد مذاکره با ايران را خواهد گرفت، عنوان داشت که سخنان اخير رئيسجمهوري ايران همان پيشنهادي است که او به جان کري و باراک اوباما ارائه کرده بود. وزير خارجه ايالات متحده، در مصاحبهاي تلفني با روزنامه واشنگتنپست گفته است: «رئيسجمهوري ترامپ است که در نهايت تصميم خواهد گرفت. اما اين همان مسير نازلي است که دولت پيشين رفته و به توافق اتمي با ايران منجر شد. در حالي که در اين دولت، هم رئيسجمهوري و هم من معتقد هستيم آن توافق فاجعهبار بود.» اين اظهارت پمپئو در حالي است که شخص دونالد ترامپ از آمادگي خود براي مذاکره بدون پيش شرط با ايران سخن گفته است البته سخني که در عمل نشان داده است امکان تحقق ان بسيار پايين است چرا که هر بار ترامپ از مذاکره بي قيد و شرط سخن مي گويد يک نفر از اعضاي کابينه دقايقي بعد شروط امريکا براي مذاکره را بيان مي کند. اما نبايد از اين امر چشم پوشي کرد که در روزهاي گذشته توقف غيرقانوني نفتکش حامل نفت ايران در جبلالطارق از سوي نيروي دريايي بريتانيا نگرانيها را بر متعهد نبودن غرب به توافقات افزايش داه است هر چند که سه کشور اروپايي امضاءکننده برجام به جاي تذکر به انگليس در بيانيهاي ضمن هشدار درباره بالا رفتن تنشها در خليج فارس و از بينرفتن برجام خواستار يافتن راههايي بر گفتوگو و کاهش تنشها شدند. در اين بيانيه که روز يکشنبه از سوي دفتر امانوئل ماکرون صادر شد، کشورهاي فرانسه، آلمان و بريتانيا گفتند که زمان آن رسيده است که طرفين مسئولانه عمل کنند، راهي براي جلوگيري از افزايش تنشها بيابند و به سمت گفتوگو پيش بروند. طي سه هفته گذشته امانوئل بون، مشاور ديپلماتيک رئيس جمهوري فرانسه دو بار به ايران سفر کرده است و احتمال دارد شخص امانوئل ماکرون نيز به تهران سفر کند. اقاي بون چهارشنبه، دهم ژوئيه با حضور در تهران، پيغام کتبي امانوئل ماکرون را تسليم حسن روحاني ايران کرد. رئيس جمهوري ايران نيز در اين ملاقات ضمن تاکيد بر اينکه کشورش کاملا راه ديپلماسي و مذاکره را باز نگهداشته است، گفت: «هدف اصلي جمهوري اسلامي ايران اين است که تعهدات قيد شده در برجام از سوي طرفين آن به طور کامل اجرا شود و چنانچه طرفين به تعهدات خود عمل کنند، ايران هم گامهاي جديدي در تکميل تعهدات خود بر خواهد داشت.» حال بايد منتظر ماند و ديد امريکا به برجام بر مي گردد، تحريمها را لغو مي کند و همه تعهدات قبلي را انجام مي دهد که بخواهيم با او مانند کشورهاي ديگر رفتار کنيم يا همچنان مي خواهد نظام سرمايه داري، استبدادي و ورگويي خود را حفظ کند و اروپا در اين مسير متعهد است يا همچنان مي خواهد سياست چماق و هويج را پي گيرد و کاري نکند. بي نتيجه بودن مذاکره با آمريکا زماني آشکارتر ميشود که وزراي خارجه کشورهاي عضو اتحاديه اروپا ديروز در بروکسل گردهم آمدند تا در جلسهاي با موضوع اصلي توافق هستهاي ايران، گامهاي بعدي خود براي واکنش نشان دادن به کاهش تعهدات برجامي تهران – که آنهم در پاسخ به خروج يکجانبه آمريکا از توافق و بازگرداندن تحريمهاي يکجانبه و ظالمانه بود – تعيين کنند. ديپلماتهاي عاليرتبه سه کشور اروپايي امضاکننده برجام (فرانسه، انگليس و آلمان) پيش از ورود به اين نشست در گفتوگو با خبرنگاران از لزوم پايبندي ايران به تمام تعهدات خود ذيل توافق هستهاي و عدم گزينش انتخابي اجراي بندهاي برجام صحبت کردند اما چيزي درباره اقدامات غيرقانوني واشنگتن و تنشزاييهاي اخير با تهران به زبان نياوردند. ايران نيز پس از يک سال صبوري و فرصت دادن به اروپا براي ايستادن مقابل آمريکا و عدم اجراي تحريمهاي يکجانبه واشنگتن عليه تهران، در تاريخ ۱۸ ارديبهشت ۱۳۹۸ از توقف برخي اقدامات ذيل برجام خبر داده و به کشورهاي باقيمانده در توافق هستهاي ۶۰ روز فرصت داد تا تعهدات خود را اجرا کنند. با پايان اين مهلت شصت روزه و تداوم انفعال اروپا در برابر آمريکا، ايران نيز در تاريخ ۱۶ تير اعلام کرد نه تنها از سقف ۳۰۰ کيلوگرمي ذخاير اورانيوم غنيشده عبور کرده بلکه سطح غنيسازي را از ۳.۶۷ درصد به ۴.۵ درصد افزايش داده است. رد يک شايعه معاون سياسي سپاه گفت: آمريکاييها صلاحيت مذاکره نداشته و به تعهداتشان پايبند نيستند. سردار سرتيپ پاسدار يدالله جواني معاون سياسي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، در واکنش به ادعاي يک فعال رسانه اي به نقل از دفتر سياسي سپاه مبني بر اينکه ايران مذاکره مستقيم با آمريکا را پذيرفته است، ضمن تکذيب اين شايعه، گفت: جمهوري اسلامي ايران هيچ مذاکرهاي با مقامات آمريکا نخواهد داشت. وي با بيان اينکه دشمن سعي دارد از طريق عمليات رواني و جنگ نرم بر افکار عمومي تاثير بگذارد، ادامه داد: دشمن مي خواهد بي اعتمادي را در لايههاي جامعه به وجود بياورد. معاون سياسي سپاه با تاکيد بر اينکه آمريکاييها صلاحيت مذاکره را نداشته و به تعهداتشان پايبند نيستند، اضافه کرد: امروز در دستگاههاي مختلف در موضوع عدم مذاکره اتفاق نظر وجود دارد. سردار جواني با بيان اينکه شايعات مطرح شده در شبکههاي اجتماعي اصالت، پايه و اساس ندارد، يادآور شد: مطالب مطرح شده در شبکه هاي اجتماعي جنبه عمليات رواني داشته و مطرح کنندگان اين مطالب سرخوردگان سياسي هستند.