بازگشت عربستان به لبنان از دروازه نخست وزیران پیشین
ايسنا/ متن پيش رو در ايسنا منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست در شرايطي که همه منتظر نتايج نشست نخست وزيران پيشين لبنان با سعد حريري بودند به خصوص که اين نشست در چارچوب همبستگي با حريري در سايه اختلافات درباره ارجاع پرونده حادثه قبرشمون به شوراي دادگستري بود که منجر به تعطيلي نشست کابينه شده است، نخست وزيران پيشين لبنان به رياض احضار شدند. سايت النشره گزارش داد، نجيب ميقاتي، نخست وزير اسبق لبنان پس از ديدار با سلمان بن عبدالعزيز، پادشاه عربستان اعلام کرد، رياض به لبنان کمک خواهد کرد و در آينده نزديک گامهايي را براي لبنان خواهد برداشت. وي پس از اين ديدار که فواد السنيوره و تمام سلام دو نخست وزير پيشين لبنان نيز حضور داشتند، گفت: "بن عبدالعزيز بر ضرورت حفظ لبنان تاکيد کرد". ميقاتي گفت: عربستان در آينده نزديک گامهايي را براي لبنان خواهد برداشت که با خواستههاي همه مردم لبنان همسو است. عربستان به لبنان کمک خواهد کرد و صرف اين سفر و ديدار با پادشاه عربستان بيانگر اين مساله است که لبنان و همه طوايف آن براي رياض اهميت دارد. وي ادامه داد: حدود ۲۰ توافقنامه ميان دو کشور در حال حاضر در حال تدوين است. السنيوره افزود: ما به ايجاد يک فاصله درست ميان دولت لبنان و حزبالله نياز داريم. سفر نخستوزيران پيشين اين کشور به عربستان براي بررسي وضعيت همه مردم لبنان است و ما تنها درباره يک گروه و طايفه خاص صحبت نميکنيم. وي در خصوص ديدار با پادشاه عربستان نيز گفت: با وي پيرامون ضرورت حمايت مجدد عربستان از لبنان و ثبات آن بحث و تبادل نظر کرديم و پادشاه عربستان را در جريان ماهيت وضعيت دشوار لبنان قرار داديم. السنيوره تاکيد کرد: لبنان بر سياست خويشتنداري تکيه دارد اما آن را اجرايي نکرده است. اظهارات حزبالله درباره سياست خويشتنداري تنها جوهري روي کاغذ باقي مانده است. ميقاتي نيز گفت: پادشاه عربستان در خصوص اهل سنت اظهارنظري نکرد و تنها گفت: "رئيس جمهوري لبنان ماروني بوده، رئيس پارلمان شيعي و نخست وزير آن از اهل تسنن است و ما بايد براي حفاظت از لبنان اين تعادل و برابري را حفظ کنيم. وي در خصوص همه اقشار لبنان صحبت کرد و به موضوع اهل سنت نپرداخت و از توجه بدون تبعيضش به همه اقشار لبنان سخن گفت". وي ادامه داد: ما به موضوع اهل سنت نپرداختيم بلکه از حفظ همه کشور لبنان صحبت کرديم؛ مسالهاي که در حال حاضر براي ما حائز اهميت است. ميقاتي افزود: در خصوص اختيارات نخستوزير لبنان نيز حرفي به ميان نيامد. ما به عنوان نخستوزيران پيشين لبنان بر حمايت خود از جايگاه و دولت سعد حريري، نخست وزير اين کشور تاکيد کرديم. زيرا در حال حاضر آنچه اهميت دارد، فعاليت براي نجات کشورمان است. همه ما از دشواريهاي سياسي، اقتصادي و اجتماعي که با آن روبرو هستيم، آگاهيم و در اين مرحله بر ضرورت پايداري کشور و تقويت آن تاکيد داريم و اين مساله نه تنها با لفاظيها بلکه با اتحاد محقق ميشود. سه نخست وزير پيشين لبنان در عين حال بيانيه مشترکي صادر و اعلام کردند: اظهار خوشبختي پادشاه عربستان در استقبال از هيئت نخستوزيران پيشين لبنان و بررسي وضعيت اين کشور و روابط آن با عربستان بسيار مناسبت خوبي بود. پادشاه سعودي بر اهميت تقويت روابط تاريخي ميان دو کشور و تلاشهاي دولت و نخستوزيران پيشين لبنان در کنار نخستوزير کنوني تاکيد کردند. همچنين پادشاه عربستان بر تمايل اين کشور بر حفظ استقلال و حاکميت لبنان، صيانت از توافقنامه "طائف"، همزيستي مشترک ميان مردم لبنان با همه طوايف آن بر اساس قانون اساسي و احترام به قوانين مشروع عربي و بينالمللي تاکيد کرده و گفت: رياض از هيچ تلاشي براي حفظ اتحاد، حاکميت ارضي و استقلال لبنان دريغ نميکند. طبق اين بيانيه، پادشاه سعودي بر اهميت اعاده حيثيت، احترام به کشور لبنان و تواناييهاي آن جهت کنترل کامل بر خاک خود و توانايي لبنان در بازپسگيري شکوه و هيبت خود جهت تقويت اتحاد مردم لبنان تاکيد کرد. سلمان بن عبدالعزيز بر تمايل خود جهت سفر به لبنان تاکيد کرد و گفت: اين اقدام را بهترين همايش در جهان عرب ميدانم. سه نخست وزير پيشين لبنان ضمن پذيرش دعوت ابراهيم العساف، وزير خارجه عربستان با وي در جده ديدار و اوضاع و تحولات لبنان و منطقه را بررسي کردند. همچنين العساف براي آنها ضيافت ناهاري برگزار کرد و سپس اين سه تن جده را به مقصد کشورشان ترک کردند. نخستوزيران پيشين لبنان براي ديدار با پادشاه عربستان وارد اين کشور شدند و حريري نيز پيامي را در راستاي تقويت روابط ميان دو کشور به آنها ارائه کرده بود. السنيوره پس از ورودش به عربستان گفته بود: ما روابط خوبي با عربستان داريم و اين سفر براي ابراز اهميت اين روابط است. ما بر اهميت اعاده حيثيت توافقنامه الطائف، قانون اساسي و گسترش کنترل دولت لبنان بر همه خاک آن تاکيد داريم. گفتني است سه نخست وزير پيشين لبنان پيش از سفرشان به عربستان با حريري ديدار کردند. آنها براي حمايت از حريري نشستهاي دورهاي برگزار ميکنند. در اين راستا منابع سياسي مطلع به النشره گفتند، دليل احضار اين مقامات سابق که نميدانستند در رياض با چه کساني قرار است ملاقات کنند بنابر گفته سنيوره به رغم اشاراتي که شده، حفظ ارتباط و پرداختن به اوضاع لبنان و منطقه و تاکيد بر تقويت روابط دو کشور بود. به گفته اين منابع، تاکيد نخست وزيران پيشين از رياض بر لزوم بازگشت به توافقنامه طائف شاخصهاي دال بر اين است که آنها تصور ميکنند از اين توافقنامه تعدي شده و در اينجا منظور تعدي "جريان آزاد ملي" و رئيسش جبران باسيل است به رغم اينکه او بارها تاکيد کرده وزيران فراکسيون "لبنان قوي" در هر جلسهاي که حريري دعوت کند، شرکت ميکنند. همين منابع گفتند، اين احضار احتمالا پيام منفي به نخست وزير از سوي عربستان است با توجه به اينکه حريري نماينده طايفه اهل سنت بوده و نخست وزيران پيشين هيچ تلاش رسمي در مرحله کنوني نميکنند در حاليکه بايد با حريري هماهنگ باشند تا او به سراغ افراد ديگري نرود. در حالي که اين منابع تاکيد ميکنند: بايد منتظر شد و ديد اين نخست وزيران چه پيامي از رياض دارند، آنها احتمالا با حريري ملاقات خواهند کرد. مساله اصلي اين است که رياض از روند سياسي لبنان ناراضي است و به تبع آن احتمالا از حريري نيز که به طور دائمي بر حل و فصل مشکلات با جريان آزاد ملي اصرار دارد، راضي نيست. در اين رابطه منابع سياسي ديگر به النشره گفتند، سفر نخست وزيران پيشين از قبل برنامهريزي شده بود و از قبل از آنها دعوت شده بود و همين موضوع نشان ميدهد که عربستان تمايل به بازگشت به فضاي سياسي لبنان دارد در حالي که در مرحله گذشته از آن فاصله گرفته بود خصوصا بعد از بحران ناشي از استعفاي تحت اجبار سعد حريري از رياض. اين منابع اشاره کردند، رياض بارها به اين بازگشت اشاره کرده و پيشبيني ميشود بعد از نخست وزيران پيشين شخصيتهاي ديگر براي ديدار با مقامات سعودي دعوت شوند، نظير اتفاقي که قبل از انتخابات اخير پارلماني لبنان شاهد بوديم. زماني که از برخي همپيمانانش در لبنان دعوت کرد. اما در اينجا سوالاتي درباره دلايل اين بازگشت مطرح ميشود به نظر مقصود از آن دادن پيام به حريري نيست زيرا نخست وزيران پيشين قبل از ترک لبنان با او ديدار داشتند و بر حمايت هميشگي خود از حريري تاکيد کردند. نهايت اينکه رياض امروز مصلحت را در بازگشت به صحنه سياسي لبنان ميداند و ميخواهد از دروازه حفظ توافقنامه طائف و اختيارات نخست وزير وارد شود اما برخي از همپيمانانش سوالاتي را مطرح ميکنند مبني بر اينکه آيا اين بازگشت بسيار ديرهنگام نيست؟ *رويا معصومي