لینک کوتاه در کلیبرد کپی شد!http://akhr.ir/5462159
۷.۳K
۵
دنياي اقتصاد/ متن پيش رو در دنياي اقتصاد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
ديروز «دلار بازار آزاد» با خروج از کانال ۱۲ هزار توماني، «دلار نيمايي» را ملاقات کرد. روز سهشنبه، در خيابان فردوسي بيشتر معاملهگران فروشنده بودند تا قيمت دلار با ۴۵۰ تومان افت به بهاي ۱۱ هزار و ۷۵۰ تومان برسد؛ قيمتي که از اواسط بهمنماه تجربه نشده بود. با توجه به اينکه قيمت اين ارز در سامانه نيما در ماههاي اخير بهواسطه سياستهاي بانک مرکزي ۳۰ درصد تعديل شده و به حدود ۱۱ هزار و ۷۰۰ تومان رسيده بود، ميتوان ديروز را روز وصال دلار فردوسي و نيمايي دانست. ۶ عامل در کاهشي شدن دلار در بازار آزاد نقش داشتند. «خروج بازيگران بزرگ از بازار»، «فروشنده شدن بازيگران خرد»، «رفتارهاي موثر بازارساز»، «انبساط عرضه و انقباض تقاضا»، «توافقاتي براي تامين کالاهاي اساسي» و «افزايش چراغ خاموش سود بانکي» از عوامل اثرگذار بر افت حدود ۷/ ۳ درصدي ديروز دلار بودند. ترکشهاي افت کانالي دلار به بازار سکه نيز اصابت کرد و اين فلز گرانبها پس از ۶ ماه به زير ۴ ميليون تومان رفت. روز سهشنبه سکه ۲۹۰ هزار تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهاي ۳ ميليون و ۹۷۰ هزار تومان رسيد. اين بيشترين ميزان افت قيمت سکه در ۱۰ ماه گذشته بود تا ارزش اين فلز گرانبها به کمترين مقدار از اواخر ديماه برسد.
در چهارمين روز هفته، دلار نتوانست کانال ۱۲ هزار توماني را حفظ کند و سکه پس از ۶ ماه به زير ۴ ميليون تومان رفت. ديروز دلار ۴۵۰ تومان از ارزش خود را از دست داد و ساعت ۴ بعدازظهر روي عدد ۱۱ هزار و ۷۵۰ تومان قرار گرفت. با توجه به اينکه «قيمت دلار در سامانه نيما» ۱۱ هزار و ۶۷۰ تومان بود ميتوان گفت ديروز «قيمت دلار بازار فردوسي» تقريبا به قيمت اين سامانه رسيد. همزمان با نزول دلار، روز سهشنبه سکه تمام بهار آزادي نيز ريزش زيادي را ثبت کرد و با ۲۹۰ هزار تومان کاهش به بهاي ۳ ميليون و ۹۷۰ هزار تومان رسيد. اين بيشترين ميزان افت روزانه سکه از اواسط مهرماه بود و موجب شد که اين فلز گرانبها در سطح قيمتياي قرار بگيرد که از ۲۹ ديماه سابقه نداشت. دلار نيز ديروز براي اولين بار از اواسط بهمنماه بود که کانال ۱۱ هزار توماني را تجربه ميکرد.
۵ عامل نزول شاخص بازار ارز
اول- رفتار بازيگران بزرگ
اکثر فعالان باور دارند، بازيگران بزرگ بازار در هفتههاي اخير مداخله چنداني در معاملات نداشتهاند و از بازار آزاد کوچ کردهاند. يکي از عللي که از نگاه آنها منجر به خروج بازيگران بزرگ شده، ريسکهايي است که اين گروه براي معامله در بازار ارز احساس ميکنند. برخي ديگر از فعالان باور دارند، ممکن است معاملهگران بزرگ انتظاراتي نسبت به وقايع آينده داشته باشند که بهواسطه آنها، حداقل در شرايط فعلي در بازار مداخلهاي نکنند. اين انتظارات ممکن است تحتتاثير اطلاع از اخباري باشد که افراد عادي از آنها آگاهي ندارند. البته عدهاي نيز ضررهاي سنگين بازيگران بزرگ در ۲ ماه اخير را عاملي دانستهاند که منجر به خروج آنها از بازار شده است؛ در واقع دلارهاي بالاخريد روي دست آنها باقي مانده است و ريال کافي براي مداخله در بازار ندارند. معاملهگران بزرگ بهنظر ميرسد تمايلي به خريد ندارند، ولي در شرايط فعلي کمتر نيز فروشنده هستند. عدهاي هم اعتقاد دارند معاملهگران بزرگ به بازارهاي ديگري چون بازار و سهام کوچ کردهاند و برخلاف بازار ارز، از نوسانات آن بازارها کسب سود کردهاند و همين عامل موجب شده است که در آن بازارها باقي بمانند و به بازار ارز بازنگردند. در حالي که بيشتر فعالان خروج معاملهگران بزرگ از بازار را عامل مهمي در روند کاهشي روزهاي اخير دانستهاند، گروه ديگري عنوان ميکنند آمارهاي معاملاتي کانالهاي دلالان نشان ميدهد ميزان خريد و فروشها به هم نزديک شده است. اگر اين اطلاعات صحيح باشد، بايد علت کاهش قيمت را در جاهاي ديگر جست و جو کرد.
دوم- رفتار بازيگران خرد
در کنار خروج بازيگران بزرگ از بازار، بازيگران خرد نيز در روزهاي اخير به منظور خريد وارد معاملات نشدهاند. آنها نه تنها خريدار بازار نيستند، بلکه در ۲روز گذشته بيشتر در موقعيت فروش قرار گرفتهاند و بهنظر ميرسد يکي از عوامل مهمي که در نزول کانالي ديروز دلار نقش داشت، فروش همين بازيگران خرد بود. براساس مشاهدات ميداني ديروز در مقابل شماري از صرافيهاي بانکي، افراد عادي جمع شده بودند که صحبت با آنها نشان ميداد، قصد فروش دلار و يوروي خود را دارند. روند کاهشي روزهاي اخير و هراس از کاهش بيشتر يکي از دلايلي بود که اين گروه را در موقعيت فروش قرار داده بود.
سوم- رفتار بازارساز در سامانه نيما و قيمتگذاري صرافيهاي بانکي
رفتار بازارساز در ماهها و روزهاي اخير در افت قيمتي دلار نقشي تعيينکننده داشته است. ريشههاي رفتار موثر بازارساز به ماه دوم سال بازميگردد که شيب قيمتي در سامانه نيما تند ميشود. ارديبهشتماه، قيمت دلار در سامانه نيما، حدود ۶/ ۱۸ درصد افزايش و دو کانال قيمتي رشد پيدا ميکند. دلار سامانه نيما که ۳۱ فروردين ماه روي عدد ۹ هزار و ۲۸۴ تومان قرار داشت، در تاريخ ۳۱ ارديبهشت، به عدد ۱۱ هزار و ۱۰ تومان ميرسد. بخش زيادي از رشد دلار در سامانه نيما در اين ماه در بازه ۲۸ تا ۳۱ ارديبهشت صورت ميپذيرد که قيمت از اوايل کانال ۱۰ هزار توماني به کانال ۱۱ هزار توماني ميرود؛ سهمي ۸ درصدي در رشد ارديبهشت ماهي دلار نيمايي.
نکته جالب اين است که در ماههاي بعدي روند بهاي دلار در سامانه نيما مثبت حفظ ميشود، ولي روند دلار در بازار آزاد تغيير ميکند و منفي ميشود تا جايي که در نهايت در تاريخ ۲۵ تيرماه هر دو نرخ تقريبا در يک سطح قيمتي قرار ميگيرند. البته با توجه به هزينههاي جانبي خريد دلار نيمايي ميتوان گفت هم اکنون قيمت دلار در بازار آزاد ارزانتر از سامانه نيماست.
دلار در سامانه نيما در خردادماه ۵/ ۱ درصد گران ميشود، حال آنکه در بازار شاهد افت ۵ درصدي دلار هستيم؛ در تيرماه روند افزايشي دلار نيمايي تندتر ميشود و همزمان شيب کاهشي بازار آزاد تندتر. از ابتداي تيرماه تا ۲۵ تيرماه، دلار نيمايي حدود ۴/ ۴ درصد گران ميشود و به نزديکي سطح ۱۱ هزار و ۷۰۰ توماني ميرسد. حال آنکه در بازار آزاد اين ارز بالاي ۱۲ درصد از ارزش خود را از دست ميدهد و از محدوده ۱۳ هزار و ۴۰۰ توماني تا سطح ۱۱ هزار و ۷۰۰ توماني عقبگرد ميکند.
وقتي روند بهاي دلار نيمايي و دلار بازار آزاد را در سال ۹۸ بررسي ميکنيم، حرکت معکوس دلار در سامانه نيما و بازار آزاد آشکارتر ميشود. دلار در سامانه نيما از ابتداي سال حدود ۳۰ درصد گران شده است و از قيمت ۹ هزار توماني به محدوده ۱۱ هزار و ۷۰۰ توماني جهش کرده است. در بازار آزاد نيز قيمت دلار از ۱۳ هزار و ۱۵۰ تومان عقب نشسته و به کانال ۱۱ هزار توماني رفته است که کاهش حدود ۱۰ درصدي را بهصورت نقطهاي نشان ميدهد.
يکي ديگر از سياستهاي صحيحي که بازارساز در سال جاري و بهخصوص با جسارت بيشتري در روزهاي اخير در پيش گرفته است، کمکردن فاصله دلار صرافيهاي بانکي با بازار آزاد و از بين بردن آربيتراژ بين اين دو بوده است. حتي در روزهاي اخير بازارساز سعي کرده است با جذاب کردن قيمت خريد صرافيهاي بانکي نسبت به قيمتهاي دلالان، ارز خانگي را جذب کند، امري که در آينده ميتواند به مديريت بازار ارز کمک کند.
چهارم- تقويت سمت عرضه و انقباض سمت تقاضا
به باور تحليلگران، يکي از مهمترين عواملي که در ۴ ماه اخير در روند قيمتي بازار آزاد اثر داشته است، تقويت سمت عرضه و انقباض سمت تقاضا بوده است. تقويت سمت عرضه از طريق نشانههايي مانند افزايش صادرات نفتي، افت نرخ حواله درهم و افزايش اسکناس در کف بازار قابل ردگيري است؛ انقباض سمت تفاضا را نيز ميتوان در محدود شدن تراکنشهاي بانکي و دستگاههاي پوز و محدود شدن واردات مشاهده کرد. فارغ از آنکه اين انقباض تقاضا چه آثاري به همراه خواهد داشت، در شرايط اخير بهعنوان يک عامل کاهنده در بازار عمل کرده است.
پنجم- توافق براي کالاهاي اساسي
گفته ميشود براي برخي کالاهاي اساسي توافقاتي بين ايران و برخي کشورهاي اروپايي حاصل شده است. براساس گزارشها، ايران توانسته است بخشي از نيازهاي خود را در حجم محدود و البته بدون پرداخت ارز تامين کند. در واقع در شعاع محدود و در حجمي محدود، آزمايش اينستکس توانسته برخي از نيازهاي جاري ايران را برطرف کند. درست است که اين اتفاق در حجم بزرگي صورت نگرفته است، ولي در هر صورت از فشار به سمت عرضه کاسته است و ادامه آن ميتواند در مديريت نوسانات بازار اثرگذار باشد. همچنين، رئيسکل بانک مرکزي نيز چندي پيش عنوان کرد، در نبرد اقتصادي ورق به سمت ما برگشته است. اين سخن ميتواند، بيان کند که اتفاقات مثبتي در حال وقوع است.
ششم- افزايش چراغ خاموش سود بانکي
برخي از اخبار حاکي از آن است که طي يک ماه گذشته، برخي از بانکها نرخ سود خود را چراغ خاموش به بالاي ۲۰ درصد بردهاند. شماري از فعالان باور داشتند، شايد اين موضوع در جذب نقدينگي تا حدي موثر عمل کرده باشد و با توجه به کاهش نوسانات، افراد ترجيح داده باشند ريال خود را به بانکها روانه کنند.
ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد