«بروس لی» وارد میشود
دنياي اقتصاد/ متن پيش رو در دنياي اقتصاد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست. «اش لونگ» بهعنوان منشي در يک شرکت کشتيسازي در هنگکنگ کار ميکرد. شباهنگام، او ماسک بر صورت زده، کلاه مشکي بر سر گذاشته و لباسهاي محافظ بدن به تن کرده و بهخيابانها ميرود تا با پليس ضدشورش وارد درگيري شود. اين جوان ۲۵ ساله يکي از کساني است که از آغاز تظاهرات حضوري دائمي در آن داشت، گروهها را سازماندهي ميکرد و موانعي در خيابانها ميساخت و محله به محله از دست پليس ميگريخت و به تعبيري «بازي موش و گربه» با پليس به راه انداخته بود. «جيمز پومفرت»، «گرگ تورود»، «کلر جيم» و «آن ماري رونتره» در گزارشي اختصاصي براي رويترز مورخ ۱۶ اوت ۲۰۱۹ نوشتند، «لونگ» که خود را با نام مستعار معرفي ميکند نماينده گروهي از جوانان معترض هنگکنگي است که بر اين جنبش اعتراضي «مي دمد» بر خلاف اسلافش عمدتا نوک پيکان را به سوي پکن نشانه رفته است. اين جنبش اعتراضي که «هنگکنگيهاي جوان» نام گرفته، جنبشي «بدون سر» يا «بدون رهبر» و «ساختار» است و به همين دليل برخورد هدفمند با آن براي مقامها دشوار است؛ حتي براي خود معترضان هم مديريت خودشان يا مديريت اوضاع دشوارتر شده است. اگرچه اين جنبش از حمايت گروههاي حامي دموکراسي برخوردار است اما کنشگراني مانند «لونگ» بر آتش درگيريها همواره ميدمند؛ «هنگکنگيهاي جوان» يا بهطور مستقل دست به کنشگري ميزنند يا به گروههاي کوچکتر تقسيم شده و تاکتيکهاي خود را با شرايط سازگار ميکنند. «لونگ» ميگويد: «ما خيلي سازمانيافته نيستيم. تاکتيکهاي ما هر روز تغيير ميکند. ما روشهاي دولت و پليس را ميبينيم و سپس دست به اقدام ميزنيم. روياي من احياي هنگکنگ است. ميخواهيم انقلاب را در زمان خودمان محقق سازيم. امروز اين چيزي است که به زندگي من معنا ميدهد.» گزارشگران رويترز در مصاحبه با لونگ و دهها نفر مانند او توانستهاند قطعات پازل را کنار هم بچينند تا نشان دهند اين جنبش چگونه عمل ميکند و انديشهاي که آن را به حرکت درآورده چيست. تظاهراتي که بهعنوان يک حرکت صلحآميز و نفي اقدام دولت هنگکنگ در آوريل کليد خورد به يک چالش مستقيم براي حزب کمونيست تبديل شده که بر اين مستعمره سابق بريتانيا حکم ميراند. لونگ و همقطارانش با شعارهايي مثل «هنگکنگ را آزاد کنيد» يا «هنگکنگ، چين نيست» آشکار کردند که آنها آيندهاي که هنگکنگ در سرزمين اصلي ادغام شود و به يک شهر چيني ديگر تبديل شود را نميپذيرند. معترضان به عمد و به شکلي تحريکآميز اين تظاهرات را «عصر انقلاب» مينامند؛ مسالهاي که باعث خشم مقامهاي حزب کمونيست چين شده تا هرگونه «چالشي» در برابر «انحصار قدرت» خود بر اين دولت شهر را «تار و مار» کنند. صحنههايي که روزگاري در هنگکنگ غيرقابل تصور بود امروز به امري متداول تبديل شده است: فرودگاه بينالمللي اين شهر تعطيل شد؛ مقامهاي چيني اين تظاهرات را در قالب تروريسم مطرح کردند؛ قانونگذاران از سوي معترضان مورد ضرب و شتم، اهانت و اخراج قرار گرفتند؛ پليس بارها معترضان را با باتوم مورد حمله قرار داده و گاز اشکآور به سوي آنها پرتاب کرده و حتي در فروشگاهها هم معترضان مورد حمله پليس قرار گرفتند. سهشنبه هفته گذشته ۲۲ مردادماه معترضان هنگکنگي فردي را در فرودگاه هنگکنگ (که به تسخير معترضان درآمده بود) که گمان ميرفت از ماموران مخفي دولت چين باشد مورد حمله قرار دادند. بعدا روشن شد که او خبرنگار «گلوبالتايمز» بود که روزنامهاي دولتي است که از سوي مقامهاي دولتي پکن کنترل ميشود. اين روزنامه نشان ميداد که چگونه معترضان دولت چين را در سيبل حملات خود قرار دادهاند. اين روزنامه همچنين مساله ديگري را هم مورد توجه قرار ميدهد؛ ريسکهاي آغاز يک شورش بدون رهبر. معترضان بعدا بهخاطر اختلالي که در فرودگاه بهوجود آوردند عذرخواهي کردند. ظاهرا نگران اين بودند که تظاهراتشان ممکن است بخشهاي زيادي از مردم هنگکنگ که حامي آنها بودهاند را از تداوم حمايت بازدارد. «سامسون يوئن»، عالم سياسي در دانشگاه لينگنان در هنگکنگ که نظرسنجيهايي در مورد تظاهرات براي درک انگيزهها و پايگاه حمايتي معترضان انجام داده، ميگويد: «اين جنبش ميزان زيادي از خويشتنداري و انسجام را نشان داده است اما اين حجم از خويشتنداري منوط است به شرطها و شروطها.» او ميگويد: «اگر اقدام خاصي موجب شود اين تظاهرات از کنترل خارج شود، مثلا اگر کسي جان خود را از دست بدهد، اين ميتواند بازي را تغيير دهد.» براساس فرمول «يک کشور، دو سيستم» پکن قبول کرد که هنگکنگ خودمختاري خود را داشته باشد. برخلاف کساني که توافق با بريتانيا بر سر هنگکنگ را به بحث گذاشتند، نسل جديدي که پس از اين واگذاري به دنيا آمد چندان دلخوشي از پکن ندارد. اين نسل جديد تمايل ندارد که خود را بخشي از سرزمين اصلي چين که روشي اقتدارگرايانه دارد ببيند؛ چيني که تمايلي به حفظ آزاديها و حقوقي که هنگکنگيها از آن برخوردارند، ندارد. لونگ که در يک آپارتمان کوچک در محله «شام شيپو» صحبت ميکرد در حالي که براي تظاهرات شبهنگامي که به سرعت به تحولي خشونتبار تبديل شد آماده ميشد، گفت: «در سال ۲۰۴۷، اگر هنگکنگ به چين داده شود، هنگکنگيهاي واقعي اينجا را ترک و از هنگکنگ مهاجرت خواهند کرد.» او ميگويد: «در آن زمان ديگر هنگکنگي نخواهد بود بلکه شيانگگانگ وجود خواهد داشت.» اشاره او به نامي است که در سرزمين اصلي براي خطاب قرار دادن هنگکنگ بهکار ميرود. «کري لم»، رئيس اجرايي هنگکنگ، ميگويد درخواست معترضان براي انقلاب جهت «آزادي» هنگکنگ غيرقانوني است زيرا اقتدار دولت مرکزي در پکن را به چالش ميکشد. يکي از سخنگويان «لم» در پاسخ به سوال رويترز وعده ميدهد که با فروکش کردن تظاهرات مساله نابرابري درآمدي حل شود. منشور معترضان با عنوان «همچون آب باشيد» تجلي تاکتيکهاي اين جنبش است. اين عبارت از يکي از جملات «بروس لي» استخراج شده که از آن براي توصيف فلسفه کانگفوي خود استفاده ميکرد. اين عبارت به معناي انعطافپذيري و خلاقيت است يعني حرکت رو به جلو و گاهي، در صورت لزوم، عقبنشيني بهعنوان اقدامي استراتژيک. بر همين اساس، وقتي معترضان با افسران پليس در جايي درگير ميشدند، دست و پاي افسران را ميبستند و به نقطهاي ديگر ميرفتند و تظاهرات جديدي را شروع ميکردند. تاکتيکهاي سيال از سوي معترضان بهکار گرفته ميشود. آنها اغلب براي اينکه شناخته نشوند صورتهاي خود را پوشانده و پوشش سياه بر سر و صورت دارند. افسران خطمقدم ميگويند خسته شدهاند زيرا نميدانند کنشگران و معترضان «حمله» بعدي را از کجا شروع ميکنند. شايد همين مساله است که موجب عصبانيت نيروهاي پليس و برخورد خشونتبارتر با معترضان شده است. معترضان ميگويند جنبششان «بيرهبر» است. يکجورهايي اين مساله واکنشي است به تظاهرات سال ۲۰۱۴ که بسياري از رهبران معترضان دستگير و احکام طولانيمدت زندان گرفتند. بر خلاف تظاهرات سال ۲۰۱۴ که نام رهبراني مانند «جاشوا وونگ» جهاني شد، اما کنشگران فعلي مانند «اشلونگ» به عمد زير رادارها حرکت ميکنند و از نام مستعار استفاده ميکنند و در تظاهرات با چهره مبدل يا پوشاندهشده حضور مييابند. رسانههاي اجتماعي هم ماهيت اين جنبش «بيرهبر» را ميسرتر ساختهاند. معترضان «سرنخ»هاي خود را از بيش از ۱۰۰ گروه در پيامرسانهاي تلگرام، اينستاگرام و پيامرسانهاي ديگري مانند LIHKG دريافت ميکنند. اين گروهها هم اطلاعاتي در مورد تظاهرات (زمان و مکان و نحوه برخورد پليس با معترضان) پخش ميکنند؛ برخي به روشهاي خنثيکردن گازهاي اشکآور پرتابشده از سوي پليس اشاره ميکنند؛ برخي هم عوامل و نيروهاي دولتي و پليس مخفي را شناسايي کرده و به معترضان نشان ميدهند؛ برخي ديگر هم «کد»هاي دسترسي به ساختمانهايي در هنگکنگ را ميدهند تا معترضان بتوانند در آنجا پنهان شوند. يک دانشجوي هنگکنگي که در بريتانيا درس ميخواند و يک صفحه اينستاگرامي به نام antielabhk را اداره ميکند، ميگويد: «مساله اين نيست که اين جنبش بيرهبر است، بلکه در حقيقت به اين معناست که هرکسي خود يک رهبر است.»