آماد‌ه‌باش هسته ای مسکو

صبح نو/ متن پيش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست چند ماهي از لغو پيمان منع موشک‌هاي هسته‌اي ميانبرد از سوي دونالد ترامپ مي‌گذرد، اقدامي که شروع مسابقه‌اي تسليحاتي را نويد داد. بااين‌حال روز گذشته، چين و روسيه اين موضوع را به نشست شوراي امنيت کشاندند و پس از مطرح‌شدن اين شکايت و هشدارهاي لازم، ولاديمير پوتين در پاسخ به انجام اقدامات موشکي و خروج يکجانبه آمريکا، دستور «واکنش متقارن» را صادر کرد. بيش از سه دهه از پيمان منع موشک‌هاي هسته‌اي ميانبرد مي‌گذرد که رونالد ريگان و ميخائيل گورباچف، رؤساي ‌جمهوري وقت آمريکا و رهبر اتحاد جماهير شوروي سابق، در سال 1987 امضا کرده‌اند؛ پيماني که دونالد ترامپ رييس‌جمهوري وقت آمريکا چند ماهي است اعلام کرده از آن خارج مي‌شود و وزارت دفاع اين کشور اين را با آزمايش موفقيت‌آميز يک فروند موشک کروز در سواحل کاليفرنيا نشان داد. اين آزمايش واکنش روسيه و چين را برانگيخت و پس از واکنش‌هاي تند دربرابر آن و دستور روسيه مبني‌بر لغو اين قرارداد، اين دو کشور آمريکا را به آغاز رقابت تسليحاتي جديد متهم و آزمايش يک فروند موشک کروز ميانبردبه‌وسيله اين کشور پس از خروج از معاهده منع موشک‌هاي هسته‌اي ميان‌بُرد (INF) را در شوراي امنيت سازمان ملل مطرح کردند. ازاين‌رو، روز گذشته شوراي امنيت سازمان ملل متحد بنا به درخواست مسکو و پکن براي انجام مذاکرات درباره آزمايش موشکي ممنوعه آمريکا تشکيل جلسه داد. گويا قرار نيست ترامپ به هيچ معاهده و پيمان يا توافق‌نامه بين‌المللي‌اي پايبند بماند و يکي پس از ديگري در حال خروج يا نقض فاحش آن‌هاست؛ خروج‌هايي که نماد تک‌روي و يکجانبه‌گرايي آمريکاست و فرقي نمي‌کند اين توافقات با متحدان خود باشد يا رقبا و دشمنان. حال رييس‌جمهوري آمريکا در اقدامي از پيمان منع موشک‌هاي هسته‌اي ميانبردINF با روسيه خارج شده است. منطقي که ترامپ دراين‌زمينه دنبال مي‌کند، اين است که مي‌گويد اين توافقات در راستاي منافع ايالات متحده نيست و بايد بازتعريف شود. ترامپ خواهان پيوستن چين به اين توافق است؛ درخواستي که قطعا با مخالفت پکن مواجه شده و حتي يکي از کساني بود که شکايتش از اقدامات آمريکا در نشست روز گذشته شوراي امنيت عنوان شد. آمريکا نگران توسعه تسليحاتي چين است؛ بنابراين، با برهم‌زدن اين پيمان قصد دارد فعاليت‌هاي موشکي اين کشور را نيز محدود کند. نشست روز گذشته شوراي امنيت سازمان ملل با عنوان «صلح و امنيت بين‌المللي پس از آزمايش موشکي آمريکا» در حالي به درخواست چين و روسيه برگزار شد که طرفين به بيان چرايي شکايت خود از اقدام آمريکا پرداختند. در اين نشست، موضوع آزمايش موشکي اخير آمريکا بررسي شد که صحنه کنايه‌هاي تند روسيه و چين به آمريکا بود. آمريکا نيز در پاسخ، با يادآوري افزايش موشک‌هاي ميانبردهر دو کشور بر لزوم مديريت آن به‌وسيله ايالات متحده تأکيد کرد. بلندپروازي‌هاي آمريکا و مسابقه تسليحاتي پوليانسکي، معاون نماينده دائم روسيه در سازمان ملل متحد، در نشست شوراي امنيت با تأکيد بر اينکه آمريکا از مدت‌ها پيش معاهده منع موشک‌هاي هسته‌اي را نقض کرده است، گفت: جهان به‌دليل بلندپروازي‌هاي ژئوسياسي آمريکا، در يک‌قدمي مسابقه تسليحاتي کنترل‌نشده قرار گرفته است. افزون‌براين، شي ژونگ‌جون، نماينده دائم چين در سازمان ملل متحد، هم پيشنهاد ترامپ درباره امضاي معاهده تسليحاتي جديد را بهانه‌اي براي خروج از معاهده منع موشک‌هاي هسته‌اي ميان‌بُرد خوانده و آن را نپذيرفتني عنوان کرد. اکثر حاضران در اين نشست با اشاره به خروج آمريکا از پيمان منع توليد و گسترش موشک‌هاي ميانبردبا شوروي سابق، از تشديد رقابت‌هاي تسليحاتي در جهان ابراز نگراني کردند. کشاندن پاي آمريکا به شوراي امنيت درباره بحث موشکي بي‌سابقه بود. روسيه، چين و اکثر کشورهاي عضو سازمان ملل و برخي کشورهاي اروپايي، چون بلژيک اعلام کرده‌اند اقدامات آمريکا دنيا را در آستانه رقابت تسليحاتي قرار داده است. پاسخ جامع روسيه به آزمايش موشکي آمريکا روسيه فقط به شکايت‌کردن از آمريکا در نشست شوراي امنيت بسنده نکرد و دستوري مبني‌بر پاسخ جامع به آزمايش موشکي آمريکا صادر کرد. رييس‌جمهوري روسيه روز گذشته در نشست شوراي امنيت اين کشور به وزارت دفاع، وزارت امورخارجه و ديگر ارگان‌هاي مرتبط دستور داد سطح تهديدات ناشي از آزمايش موشک جديد کروز در آمريکا را ارزيابي کنند و اقدامات کاملي براي پاسخگويي متقارن به آن انجام دهند. روسيه معتقد است استقرار پرتابگرهايي نظير پرتابگر MK- 41 در روماني و احتمالا در لهستان در آينده‌اي نزديک، مستقيما نقض معاهده موشک‌هاي ميانبرداست. رييس‌جمهوري روسيه درادامه تأکيد کرد مسکو به‌دنبال مسابقه تسليحاتي نيست؛ اما در‌عين‌حال کارهاي لازم براي تأمين امنيتش را انجام خواهد داد. به‌عقيده کارشناسان، اظهارات عنوان‌شده در واشنگتن و مسکو درباره پيمان موشک‌هاي برد کوتاه و متوسط، خطر آغاز مسابقه‌اي تسليحاتي، به‌ويژه در اروپا و بازگشت به دوران جنگ سرد را نشان مي‌دهد که به ثبات راهبردي جهان آسيب جدي وارد خواهد کرد. گفتني است وزارت دفاع آمريکا (پنتاگون) 17آگوست از آزمايش موفقيت‌آميز يک فروند موشک کروز در سواحل کاليفرنيا خبر داد و اعلام کرد اين موشک پس از طي مسافتي 500‌کيلومتري به هدف موردنظر اصابت کرده است. آمريکا اول فوريه گذشته اعلام کرد از پيمان منع موشک‌هاي هسته‌اي ميانبردخارج مي‌شود. يک روز پس از آن نيز، رييس‌جمهوري روسيه دستور لغو اين پيمان را داد. اين پيمان شامل سامانه‌هاي موشکي کوتاه‌برد و ميانبردبا کلاهک اتمي مي‌شد و موشک‌هايي با برد بين 500 تا 5500‌ کيلومتر را دربر مي‌گرفت که روز اول آگوست رسما منقضي شد. آمريکا دليل اين اقدام را «نقض مکرر» پيمان مذکور از سوي روسيه اعلام کرد. نشست اعضاي شوراي امنيت ملي روسيه ديروز جمعه با حضور مقام‌هاي بلندپايه امنيتي اين کشور ازجمله سرگئي شويگو، وزير دفاع و سرگئي لاوروف، وزير خارجه، برگزار شده است. *روح الله فرقاني ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد