اعتماد/
متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
شهاب شهسواري| مذاکرات امريکا با گروه شبهنظامي طالبان، دستکم براي آينده نزديک «مرده است.» دونالد ترامپ، رييسجمهور امريکا، روز دوشنبه در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالي در مورد مذاکرات ميان دولت امريکا و گروه شبهنظامي طالبان در افغانستان براي خروج نظاميان امريکايي از اين کشور گفت: «مرده، مرده، تا جايي که به من مربوط است مذاکرات مرده است.» مذاکرات يکساله نمايندگان دولت امريکا با شبهنظاميان طالبان، با مديريت زلماي خليلزاد، فرستاده ويژه وزارت خارجه امريکا در امور افغانستان پيگيري ميشد. هفته پيش، خليلزاد اعلام کردهبود که بر اصول توافق با طالبان به يک تفاهم رسيده است و به زودي اين توافق توسط دونالد ترامپ رييسجمهور امريکا امضا خواهد شد. براساس جزيياتي که خليلزاد از اين توافق اعلام کردهبود، امريکاييها توافق کردهبودند تا 5 هزار نظامي امريکايي در طول 5 ماه آينده، از افغانستان خارج شوند و 5 پايگاه نظامي امريکا در مرکز افغانستان تعطيل شود، به ازاي اين گام، طالبان تعهد ميداد که رسما حمايت خود را از گروه القاعده کنار بگذارد و اجازه عمليات تروريستي فرامرزي به اين گروه ندهد. با وجود اعلام توافق ميان طرفين، طالبان در طول هفتههاي گذشته حملات خود را به پايتخت افغانستان افزايش داد؛ از جمله حمله به يک ايست بازرسي در مرکز کابل که باعث کشتهشدن 11 شهروند افغان و يک نظامي امريکايي شد. رييسجمهور امريکا اعلام کرده که اين حمله باعث شده است تا برنامه او براي امضاي توافق با طالبان لغو شود و مذاکرات با اين گروه را مرده اعلام کند. دونالد ترامپ، سرمايهگذاري زيادي براي پايان دادن به حضور نظامي امريکا در افغانستان بعد از 18 سال کردهبود. رسانههاي امريکايي مينويسند که با وجود مخالفت مشاوران ارشد و مقامهاي بلندپايه امريکايي، ترامپ شخصا علاقهمند بود تا پيش از انتخابات 2020 رياستجمهوري امريکا، با اعلام عقبنشيني از افغانستان، به عنوان يک دستاورد قابل اتکا براي انتخابات پيش رو، به جنگ 18 ساله امريکا در افغانستان به عنوان طولانيترين جنگ فرامرزي تاريخ ايالات متحده پايان دهد.
ترامپ پيش از حضور در جمع خبرنگاران و اعلام مرگ مذاکرات با طالبان، شنبه شب در حساب کاربري توييتر خود خبر داده بود که يک ديدار محرمانه برنامهريزي شده براي روز يکشنبه ميان خودش و رهبران گروه طالبان را لغو کرده است. به نوشته ترامپ قرار بود روز يکشنبه او به صورت جداگانه با رهبران ارشد گروه شبهنظامي طالبان و همچنين اشرف غني، رييسجمهور اين کشور در اقامتگاه کمپديويد ديدار و گفتوگو کند. رييسجمهور امريکا در توييت خود ضمن اشاره به حمله انتحاري طالبان که باعث کشتهشدن يک نظامي امريکايي شد، نوشت: «من بلافاصله [بعد از شنيدن خبر حمله انتحاري] اين ملاقات را لغو کردم. چه جور آدمهايي براي تقويت موضع خودشان در مذاکرات 12 آدم بيگناه را ميکشند؟ موقعيت آنها در مذاکرات بهتر نشد که بدتر هم شد. اگر نميتوانند با آتشبس درباره مذاکرات صلح به اين مهمي موافقت کنند و حتي 12 آدم بيگناه را ميکشند، لابد نميتوانند براي رسيدن به يک توافق معنيدار هم مذاکره کنند. چند دهه ديگر ميخواهند بجنگند؟» در واکنش به اظهارات ترامپ در مورد توقف مذاکرات با طالبان، سخنگوي اين گروه شبهنظامي گفته است که بيشترين ضرر از توقف مذاکرات متوجه امريکاييها خواهد شد و امريکاييهاي بيشتري جان خود را در افغانستان از دست خواهند داد.
بلافاصله بعد از اظهارنظر ترامپ در مورد توقف مذاکرات، ژنرال کنت مکنزي، فرمانده نيروهاي سنتکام امريکايي که براي سفري به افغانستان رفته است، اعلام کرد که شدت حملات امريکا در افغانستان بيشتر خواهد شد. اين ژنرال امريکايي، اظهار کرد: «طالبان دست خود را در مذاکرات بسيار بالا گرفتهاند، ما آرام نمينشينيم و شدت حملات خود را افزايش خواهيم داد.» اين ژنرال امريکايي، در واکنش به طالبان در مورد کشتن تعداد بيشتر نظاميان امريکايي گفته است که امريکاييها در افغانستان «بيدفاع» نخواهند ماند. اشرف غني، رييسجمهور افغانستان هم ضمن انتقاد تلويحي از مذاکرات امريکا با طالبان تاکيد کرد: «صلح واقعي بدون آنکه اول آتشبسي شکل بگيرد امکانپذير نخواهد بود.»
اختلاف در کاخ سفيد
در طول هفتههاي گذشته، گروهي از مقامهاي امريکايي به صورت علني يا خصوصي مخالفتشان را با توافق و روند مذاکرات زلماي خليلزاد با گروه طالبان اعلام کردهبودند. ليندسي گراهام، سناتور جمهوريخواه از جمله اصليترين مخالفان اين توافق بود که در طول هفتههاي گذشته بارها و بارها با حضور در شبکههاي تلويزيوني امريکايي خروج نظاميان کشورش از افغانستان را «زمينهساز 11 سپتامبر جديد» عنوان کردهبود. همزمان واشنگتن پست گزارش دادهبود که جان بولتون، مشاور امنيت ملي رييسجمهور بهشدت با اين مذاکرات مخالف است و به همين دليل از روند تصميمگيري در مورد آن کنار گذاشتهشده است. تازهترين ادعا در مورد مخالفان با اين مذاکرات، بعد از لغو ديدار کمپديويد منتشر شد. به نوشته سيانان، منابع آگاه از مخالفت مايک پنس، معاون رييسجمهور امريکا با برگزاري چنين ديداري در کمپديويد خبر دادهاند. هر چند دونالد ترامپ، دوشنبه شب با انتشار پيامي در حساب کاربري شبکه اجتماعي توييتر خود اين خبر را تکذيب کرده است و ادعا کرد «رسانههاي کذاب تلاش ميکنند تا تصويري پرهرج و مرج از کاخ سفيد نشان دهند، چنين چيزي وجود ندارد.»
سالگرد 11 سپتامبر
زمانبندي نشست محرمانه رييسجمهور امريکا با سران طالبان در آستانه هجدهمين سالگرد عمليات تروريستي 11 سپتامبر، با انتقادهاي تندي از سوي همحزبيهاي ترامپ مواجه شد. ليز چيني، نماينده کنگره امريکا با انتشار پيامي در توييتر نوشت: «کمپديويد جايي بود که رهبران امريکايي براي نقشه واکنشمان به القاعده که تحت حمايت طالبان 3000 امريکايي را در عمليات 11 سپتامبر کشت، گرد هم آمدند. هيچ عضوي از طالبان هرگز نبايد پايش را در اين مکان بگذارد.» آرون ديويد ميلر، مشاور پيشين وزارت خارجه امريکا در يواسايتودي مينويسد: «اين نشست قرار بود سه روز پيش از سالگرد حملات تروريستي 11 سپتامبر انجام شود. هرچند طالبان، القاعده نيست اما طالبان اين گروه تروريستي را ميزباني و حمايت کرده است و همچنين سالها از تسليم کردن طراح حمله 11 سپتامبر، اسامه بنلادن خودداري کرد. طالبان تا همين امروز به صورت دورهاي با گروههاي مختلف جهادي همکاري کرده است.»
احتمال از سرگيري مذاکرات
مايک پمپئو، وزير خارجه ايالات متحده امريکا تاکيد کرده است که مرگ مذاکرات با طالبان هميشگي نيست و اگر اين گروه به تعهدات خود عمل کند، احتمال از سرگيري مذاکرات ميان دو طرف وجود دارد. وي روز يکشنبه در گفتوگو با سيانان تاکيد کرد: «اگر طرف مقابل نخواهد به تعهداتش در توافق عمل کند، ما از توافق عقبنشيني ميکنيم. آنها يک امريکايي را کشتهاند و اصلا درست نيست که براي اين کار جايزه بگيرند.» وي گفته است در شرايط مناسب ممکن است مذاکرات از سر گرفته شوند. دونالد ترامپ هم در گفتوگو با خبرنگاران تاکيد کرد که همچنان به عقبنشيني از افغانستان علاقهمند است، اما اين کار را در موقعيت مناسب انجام خواهد داد. اين مقام امريکايي در گفتوگو با شبکه خبري ايبيسي امريکا به صورت تلويحي وجود اختلاف در دولت در مورد توافق با طالبان را تاييد کرد و گفت: «به هر حال گفتوگوهايي ميان مقامها در مورد بهترين نتيجهاي که ميتوان از مذاکرات گرفت وجود دارد.» وي در توجيه دعوت از سران طالبان براي حضور در کمپديويد گفت: «در کمپديويد گفتوگوهاي زيادي در مورد جنگ وجود داشت، اما در مورد صلح هم خيلي اتفاقها در اين اقامتگاه افتاده است. در طول تاريخ خيلي بازگيران بدي به اين مکان سفر کردهاند. آنجا يک مکان مهم تاريخي است.»
بازار