تنگنای ترامپ درباره ایران
فرارو/ متن پيش رو در فرارو منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست يک کارشناس مسائل بين الملل درباره پيش بيني رفتار احتمالي آمريکا پس از حمله به آرامکو گفت: «به نظرم ايالات متحده وارد جنگ نظامي با ايران نميشود، مگر در رخدادهاي تصادفي، شبه عمدي و يا عمدي جان سربازان آمريکايي به خطر بيافتد. در آن صورت رييس جمهور آمريکا تحت فشار افکار عمومي مجبور ميشود دست به انتقامجويي بزند. تا قبل از ان اقداماتي که منجر به کشته شدن سربازان آمريکايي نشده باشد از نظر ترامپ بهانهاي براي ورود به جنگ نخواهد بود.»
در حاليکه ايالات متحده آمريکا در روزهاي اخير تهديد به واکنش عليه عامل حمله پهپادي به تاسيسات نفتي عربستان سعودي (آرامکو) کرده اما، دونالد ترامپ موضع تازهاي گرفته است. او ميگويد "براي پاسخ به حملات به تاسيسات نفتي عربستان عجلهاي نداريم."
دونالد ترامپ، رئيس جمهوري آمريکا روز دوشنبه ۲۵ شهريور گفت که به نظر ميرسد ايران مسئول حملات به تاسيسات نفتي عربستان سعودي باشد، اما بايد منتظر نتيجه قطعي تحقيقات در اين زمينه ماند و عجلهاي براي پاسخ دادن نيست.
ترامپ در پاسخ به اين پرسش خبرنگاران که آيا ايران مسئول حملات به تاسيسات عربستان بوده، گفت: «مطمئنا در حال حاضر اينطور به نظر ميرسد.»
رئيس جمهوري آمريکا اضافه کرد: "من به دنبال جنگ با کسي نيستم، اما ما بيش از هر کشور ديگري (براي جنگ) آمادهايم. ما قويترين ارتش جهان را داريم."
او گفت: «ما گزينههاي زيادي داريم، اما هنوز بررسي اين گزينهها را شروع نکردهايم.» دونالد ترامپ تصريح کرد که ايالات متحده ميخواهد بداند چه کسي مسئول اين حملات است و براي پاسخ عجلهاي ندارد.
رئيس جمهوري آمريکا اظهار داشت: «اين يک حمله بسيار بزرگ بود و ميتوانست با يک حمله با ابعاد بسيار و بارها بزرگتر از سوي کشور ما روبرو شود، اما ما ميخواهيم دريابيم که چه کسي به طور قطعي اين کار را انجام داده است.»
مارک اسپر، وزير دفاع آمريکا ساعاتي پيش اين سخنان گفته بود، تيمي از نهادهاي مختلف آمريکا در همکاري با کشورهاي متحد در حال کار براي چگونگي رويارويي با اين حمله بيسابقه و دفاع از نظم مبتني بر قوانين بينالملل که ايران در حال ضربه زدن به آن است هستند.
روز شنبه تاسيسات نفتي عربستان در بقيق و ميدان نفتي خريص، هدف حملات گسترده پهپادي قرار گرفت. اين حمله باعث شد توليد نفت عربستان نصف شود و درادامه قيمت نفت افزايش محسوسي يابد.
انصارالله يمن مسئوليت اين حمله را برعهده گرفته است، اما مقامهاي آمريکايي مدعي اند، اين حمله کار ايران است. حوثيها ميخواهند آن را به اسم خود تمام کنند، اما اين کار آنها نبوده است.
با موضع گيري جديد دونالد ترامپ به نظر ميرسد آمريکا نميخواهد واکنش تند و سريعي از خود نشان دهد. برخي ناظران معتقدند تهديد آمريکا عليه ايران تو خالي است و اين کشور در شرايط کنوني نميتواند واکنش تندي به ايران نشان دهد.
تنگناي ترامپ درباره ايران
اميرعلي ابوالفتح تحليلگر مسائل امريکا در اين باره به فرارو گفت: "ايالات متحده روي کاغذ قدرتمندترين ارتش جهان را داراست و ميتواند به هر کشوري روي زمين حمله کند و حتي آن را نابود کند. توان تهاجمي آمريکا بسيار بالاست و در طول تاريخ هيچ کشوري قدرتي در اين حد نداشته است. "
او افزود: «اما اين تصور که، چون رييس جمهور آمريکا به عنوان فرمانده نيروهاي مسلح اين کشور چنين امکاناتي را در دست دارد، حتما از آن استفاده ميکند، تصور دقيقي نيست. حتما دولت ايالات متحده آمريکا بر اساس ضوابط منطقي و منافع کشورش، اگر به اين نتيجه برسد که اقدام نظامي هزينه و تبعات کمي دارد، براي اقدام نظامي ترديدي به خود راه نميدهد. در طول چند دهه گذشته هم به کرات اين کار را انجام داده است، از حمله به يک کشور کوچک مانند پاناما گرفته تا کشورهاي ضعيف شده و از هم پاشيدهاي مثل عراق و يوگوسلاوي سابق و....»
اين کارشناس مسائل آمريکا گفت: "آمريکا به جنگ نظامي با کشورهايي که هزينههاي فراواني از هر جهت برايش دارند وارد نميشود. نمونه بارز اش هم ايران است. در ماههاي اخير دو اتفاق در خليج فارس رخ داد که در هر مقطع ديگري و از سوي هر کشور ديگري با واکنش تند آمريکا روبه رو ميشد. اولين آن سرنگوني پهپهاد آمريکايي توسط ايران بود. اين براي اولين بار در هفتاد سال گذشته بود که يک پرنده نظامي آمريکا در اثر آتش مستقيم نيروهاي دشمن سرنگون شد. همچنين آمريکا مدعي حمله ايران به نفتکشها و تاسيسات نفتي است، آخرين مورد آن حمله به آرامکو بود که برخي ميگفتند حتما جنگ خواهد شد، اما نشد.»
اين کارشناس مسائل سياست خارجي با بيان اينکه البته ما بايد مفهوم جنگ در قرن ۲۱ را در نظر بگيريم، گفت: «ما نبايد تصور کنيم که اگر موشکي شليک نميشود، بمباراني صورت نميگيرد به اين معني است که جنگي صورت نميگيرد. آمريکا در قرن بيست و يکم در زرادخانه خودش سلاحهاي جديدي مثل تحريم اقتصادي، جنگهاي نيابتي و حملات سايبري و ... دارد. تقابل کنوني ايران و آمريکا را مي توان اولين جنگ قرن بيست و يکمي آمريکا دانست. شاهد بمباران و خشونت نيستيم، اما ميزان تاثيرگذاري اش بر اقتصاد يک کشور ميتواند ويرانگر هم باشد.»
ابوالفتح در پاسخ به اين سوال که دولت آمريکا در روزهاي پيش ضمن متهم کردن ايران تاکيد کرده بود که به حملات اخير به ارامکو پاسخ خواهد داد، اما امروز ترامپ حرفهاي جديدي زده است و ميگويد عجلهاي براي پاسخ دادن ندارد، چرا دولت آمريکا کمي عقب نشيني کرده است؟، گفت: «اين ويژگي ترامپ است. او در همه موضوعها رفتار زيگزاگي و هيجاني دارد. او مسلح به سلاح توئيتر است و به سرعت افکار و نظراتش را منتشر ميکند که معايب و فوايد خودش را دارد. او خيلي سريع واکنش نشان ميدهد و برخي مواقع از مشاورانش هم کمک نميگيرد و حرفهايي ميزند که امکان تحقق ندارد.»
او افزود: «از طرف ديگر ممکن است که اين رفتار عامدانه باشد. يعني از طريق مبهم و مشوش کردن فضا با ارسال پيامهاي متناقض سعي ميکند شيوه تصميم گيري طرف مقابل به هم بزند. مانند بوکسوري که سعي ميکند حريفش را گيج کند تا در زمان مقرر ضربه نهايي را وارد کند. شايد تصور ميکنند ارسال پيغامهاي متفاوت ايران را دچار اشتباه محاسباتي ميکند.»
او همچنين به اين اشاره کرد که "ممکن است دولت امريکا از وضعيت آشفته منطقه خوشحال هم باشد، چرا که در اين شرايط دست به فروش "امنيت" به کشورهاي منطقه به خصوص عربستان مي دهد. از اين طريق پول زيادي از عربستان و ديگر کشورهاي منطقه مي گيرد."
اين کارشناس مسائل بين الملل درباره پيش بيني رفتار احتمالي آمريکا پس از حمله به آرامکو گفت: «به نظرم ايالات متحده وارد جنگ نظامي با ايران نميشود، مگر در رخدادهاي تصادفي، شبه عمدي و يا عمدي جان سربازان آمريکايي به خطر بيافتد. در آن صورت رييس جمهور آمريکا تحت فشار افکار عمومي مجبور ميشود دست به انتقامجويي بزند. تا قبل از ان اقداماتي که منجر به کشته شدن سربازان آمريکايي نشده باشد از نظر ترامپ بهانهاي براي ورود به جنگ نخواهد بود.»
او افزود: «با اين حال فشارهاي اقتصادي حفظ خواهد شد و از سوي ديگر ممکن است اقدامات ديگري از جمله حملات سايبري در دستور کار قرار گيرد. اخيرا برخي رسانهها مدعي شده اند که پس از سرنگوني پهپاد آمريکايي، اين کشور در اقدام تلافي جويانهاي متوسل به حملات سايبري به سيستم دفاعي ايران شده است.»
ابوالفتح در پاسخ به اين سوال که آيا پس از حمله به آرامکو و با توجه به اتفاقات پيشين آمريکا در تنگنا قرار گرفته است، گفت: «حتما تحت فشار است. ترامپ با اميد اينکه ايران به سرعت تن به مذاکرات مجدد در مورد مسائل هستهاي و غير هستهاي مي دهد، از برجام خارج شد و اميدوار بود که اقتصاد ايران فروپاشد و آشوبها و نااراميها به گونهاي پيش برود که جمهوري اسلامي به مذاکرات تن دهد. اين اتفاق رخ نداده و حتي ترامپ مورد سرزنش قرار گرفته که منطقه را ناامنتر کرده است. در واقع نوعي سرخوردگي و نارضايتي ميان حاميان ترامپ و متحدان آمريکا ايجاد شده است. آنها ميگويند پس چه شد آنهمه خط ونشان کشيدن.»
اين کارشناس مسائل آمريکا اظهار کرد: «ترامپ خيلي مايل است که با ايران به توافق برسد. ولي اين اتفاق رخ نميدهد، فشار حداکثري که او در پيش گرفته جواب نداده است. اين اتفاقات نشان داده که بازي برد و باخت حداقل در شرايط کنوني در مورد ايران جوان نميدهد؛ بنابراين به نظر ميرسد آمريکا چاره ندارد جز اين که در رفتارش تجديد نظر کند. برخي معتقدند عزل بولتون نشانه است، اينکه آمريکا به طرح مکرون چراغ سبز نشان داده يک نشانه است، اما به نظر ميرسد به اين سرعت اتفاق مثبتي رخ نميدهد. بايد اتفاق ديگري هم رخ دهد. مشخص شود که اقتصاد ايران فرو نميپاشد و ايران توان بازدارندگي بالايي دارد، شايد در آن صورت آمريکا به اين نتيجه برسد ادامه اين مسير به زيانش است، نشانهاي از نرمش از خود بروز دهد و امکان توافق و يا مصالحهاي وجود داشته باشد.»