بازگشت شانس بیبی؟
دنياي اقتصاد/ متن پيش رو در دنياي اقتصاد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست بنيامين نتانياهو، نخستوزير اسرائيل و رقيبش «بنيگانتس» روز دوشنبه اول مهر مذاکرات بر سر دولت وحدت ملي در اسرائيل را آغاز کردند. يکي از سياستمداران گفت تمرکز بر اين است که چه کسي ابتدا طبق يک معامله رهبري چرخشي دولت را در دست خواهد گرفت. «دان ويليامز» در گزارش ۲۳ سپتامبر براي رويترز نوشت پس از شکست در تضمين يک پيروزي روشن در دور دوم انتخابات ظرف ۶ ماه، نتانياهو بهعنوان يکي از نخستوزيراني که رکورد حضور در قدرت را شکسته تنها در يک صورت ميتواند در قدرت بماند و آن هم تقسيم قدرت با گانتس است. به نوشته رويترز، نه گانتس و نه نتانياهو از حمايت لازم براي کسب اکثريت در پارلماني که داراي ۱۲۰ کرسي است برخوردار نشدند. «روون ريولين»، رئيسجمهور اسرائيل ميگويد نتانياهو و گانتس «گام قابلتوجهي» به سوي تشکيل دولت وحدت ملي برداشتهاند. اگرچه هيچگونه جزئياتي از گفتوگوهاي طرفين فاش نشده اما از فحواي يک بيانيه مشترک چنين بر ميآيد که مذاکرهکنندگان دو حزب اصلي ديروز سه شنبه ۲ مهرماه ديدار کردند. رايگيري هفته گذشته که دومين انتخابات عمومي سالجاري بود به بنبست انجاميد. رئيسرژيماسرائيل در تلاشي براي يافتن يک راهحل توصيه کرد که حکومت تازه متشکل از «حزب آبي و سفيد» (به رهبري گانتس که برنده ۳۳ کرسي پارلمان شده) و حزب «ليکود» به رهبري نتانياهو (که ۳۱ کرسي برده) باشد. ريولين گفت هرچه در توان دارد براي پرهيز از برگزاري انتخابات سوم در سالجاري انجام خواهد داد. با توجه به شواهدي که از تشکيل يک دولت وحدت ملي وجود دارد اما گزارشگر رويترز مينويسد گانتس نسبت به ايده اتحاد با نتانياهو و حزب او به دليل اتهامات مربوط به فساد سياسي وي همچنان مقاومت ميکرد اما در نهايت به ائتلاف تن داد. رئيسرژيم اسرائيل - که اکنون در ميان دو رقيب قرار گرفته و ميکوشد حد وسط را انتخاب کند و بهترين گزينه را براي تشکيل حکومت ائتلافي آينده برگزيند- در حمايت از وحدت سخن گفت و دو رقيب را به مذاکره پشت درهاي بسته فراخواند. با توجه به اينکه هيچيک از احزاب حاضر در پارلمان اسرائيل موفق به کسب اکثريت مطلق در اين انتخابات نشدند، دو گزينه وجود داشت: يا بايد احزاب تن به تشکيل يک دولت ائتلافي ميدادند يا بايد انتخابات پارلماني براي سومين بار برگزار ميشد. با اين حال، رئيسجمهور اسرائيل گزينه تجديد انتخابات پارلماني را رد کرده بود. با وجود مقاومت حزب «آبي و سفيد» براي ائتلاف با نتانياهو اما رهبران ليکود و «آبي و سفيد» غروب دوشنبه در ديدار با روون ريولين، رئيس رژيم بر سر امکان تشکيل يک حکومت ائتلافي در اسرائيل به توافق رسيدند. با توجه به تعداد کرسيهاي آبي و سفيد و ليکود و نفوذ آنها در بين احزاب کوچکتر اسرائيل زمينه براي تشکيل دولت ائتلاف بزرگ در اسرائيل فراهم خواهد شد. احزاب اسرائيل تا پايان ماه اکتبر فرصت دارند حکومت جديد اسرائيل را معرفي کنند. توافق بين دو حزب ياد شده به معناي آن است که نيروهاي محافظهکار اسرائيل در همراهي با ليست آبي و سفيد که در بر گيرنده نيروهاي راست ميانه است، با يکديگر همکاري خواهند کرد. قرار است بنيگانتس و بنيامين نتانياهو امروز (۲۵ سپتامبر ۳ مهرماه) درباره دولت ائتلافي جديد مجددا با يکديگر ديدار و گفتوگو کنند. پيشبيني ميشود ريولين، رئيسرژيم اسرائيل پس از آن فردي را براي تشکيل حکومت جديد معرفي کند. افزون بر آن گفته ميشود که نتايج انتخابات پارلماني اسرائيل قرار است روز چهارشنبه اعلام شود. ليست آبي و سفيد به رهبري بني گانتس موفق به کسب ۳۳ کرسي از پارلمان شده است. حزب ليکود نيز توانسته است ۳۱ کرسي را از آن خود کند. روز يکشنبه آويگدور ليبرمن، رهبر حزب ناسيوناليست «اسرائيل خانه ماست» اعلام کرده بود که در دولت ائتلافي جديد نه از بني گانتس حمايت و پشتيباني ميکند و نه از بنيامين نتانياهو. با اين حال، گزارشگر رويترز نوشت که گانتس با ليبرمن ديدار داشت زيرا وي حائز ۸ کرسي در پارلمان شده است. ليبرمن در فيسبوک خود نوشت: «خوشبختانه هر دو حزب بزرگ بر ضرورت تشکيل يک دولت وحدت ملي و يک نخستوزيري گردشي اتفاق نظر دارند.» ليبرمن نوشت: «کل بحث اکنون اين است که چه کسي اول نخستوزير خواهد شد و چه کسي دوم.» چنين گردشي در تاريخ اسرائيل سابقهدار است. در سالهاي ۱۹۸۸- ۱۹۸۴ دولت وحدت ملي چپگراي شيمون پرز و راستگراي اسحاق شامير بهصورت نوبتي نخستوزير شدند. اگر بر سر تقسيم قدرت معاملهاي شکل بگيرد، نتانياهو احتمالا (و براي فرار از پيگرد قضايي) نخستوزير اول خواهد شد. به نوشته «دان ويليامز»، گزارشگر رويترز، ماه آينده دادستان کل اسرائيل جلسه پيش از محاکمه را با هدف متهم ساختن نتانياهو به تقلب و رشوه در سه پرونده فساد برگزار خواهد کرد. نتانياهو ميتواند عليه اين حکم اقامه دعوي کند. اگر اتهامات رسمي عليه نتانياهو مطرح شود، براساس هيچ الزام قانوني نميتواند استعفا دهد. «ايزابل کرچنر» هم در گزارش ۲۳ سپتامبر براي نيويورکتايمز نوشت که نتانياهو و گانتس پس از بيش از دو ساعت مذاکره در دفتر رئيسرژيم اسرائيل با صدور بيانيه مشترکي اعلام کردند که «روشهايي براي پيشبرد وحدت اسرائيل را به بحث گذاشتند.» اين گزارشگر مينويسد موانع زياد و «جدي»اي هنوز وجود دارد که بحث نخستوزيري گردشي پيش آن کم اهميت مينمايد. رئيسرژيم اسرائيل روز دوشنبه در دفترش در بيت المقدس گفت: «ما... يک گام قابلتوجه به جلو برداشتيم.» او خطاب به نتانياهو و گانتس افزود: «حالا نوبت شماست. مسووليت تشکيل دولت بر دوش شماست و مردم انتظار دارند شما راهحلي بيابيد و مانع انتخابات تازه شويد، حتي اگر به بهاي شخصي و حتي عقيدتي براي شما تمام شود.» گزارشگر نيويورکتايمز ميافزايد: اگرچه نقش رئيسجمهور تشريفاتي است اما پس از انتخابات هفته گذشته او اکنون مسووليت مهمي دارد و بايد تعيين کند که چه کسي دولت را تشکيل داده و نخستوزير اول خواهد شد. «گيدون راهات»، استاد سياسي در موسسه دموکراسي اسرائيل و دانشگاه عبري اورشليم، ميگويد: «اين يکي از نمونهها و لحظات نادر است که رئيسجمهور از فرصت ايفاي نقشي فراتر از ماشين مهر و امضا بودن برخوردار شده است.» به نوشته گزارشگر نيويورکتايمز، «روون ريولين» که در فضاي سياسي فعلي اسرائيل «صدايي اتحادبخش و ميانهرو» بهنظر ميرسد ميگويد براساس نتايج انتخاباتي افکار عمومي قطبي شده در جامعه به يک دولت وحدت ملي راي دادند که شامل هر دو حزب باشد. به نوشته نيويورکتايمز، اگرچه گانتس و نتانياهو هر دو با ايده دولت وحدت موافقند اما در مسائل مختلفي اختلافنظر دارند. گانتس در ابتدا هرگونه ائتلاف با شخص نتانياهو را رد کرده اما مخالفتي با اتحاد با حزب ليکود نداشت. گانتس متعهد شده که ائتلافي وسيع و سکولار تشکيل خواهد داد که احزاب اولترا ارتدوکس در آن جايي ندارند. نتانياهو هم هفته پيشبه شرکاي ائتلافي دست راستي و مذهبي گفته بود که در مذاکره بر سر دولت ائتلافي آنها هم نقش خواهند داشت. اين گزارش به نقل از راهات ميافزايد که هر گونه ترتيباتي ميان نتانياهو و گانتس مستلزم ميزاني از اعتماد است که «ساخت اين اعتماد ميان آنها دشوار است». گزارش نيويورکتايمز معتقد است با وجود سخنان و مواضع اين دو براي تشکيل دولت ائتلافي اما چنين بهنظر ميرسد که اين ائتلاف هم شکننده خواهد بود. افزون بر اين، اينکه کدام يک نخستوزير اول شود و کدام يک دوم، مساله ديگري است که بر سر آن اختلاف وجود دارد. با اين حال، گانتس در نامهاي که به نتانياهو نوشت چنين گفت: «ما هيچ قصدي براي عقبنشيني از رهبريمان نداريم.» او گفت که من نخستوزير اول خواهم بود.