روز شورش و میهنپرستی
دنياي اقتصاد/ متن پيش رو در دنياي اقتصاد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست ارتش چين روز سهشنبه ۹ مهرماه به مناسبت هفتادمين سالگرد تاسيس دولت جمهوري خلق چين يک رژه نظامي در پکن برگزار کرد که در آن جديدترين تسليحات نظامي خود را هم به نمايش درآورد. «مايکل مارتينا» در گزارش اول اکتبر در رويترز نوشت که اول اکتبر به مناسبت تاسيس جمهوري خلق چين موشکهاي مافوق صوتي به نمايش درآمد که به گفته متخصصان، مواجهه آمريکا با اين موشکها دشوار است.
«شيجينپينگ»، رئيسجمهور چين در سخنراني خود اعلام کرد که کشورش به مسير «توسعه صلحآميز» ادامه ميدهد اما ارتش بيترديد تقويت خواهد شد زيرا مدافع امنيت و حاکميت کشور است. ۷۰ سال پيش، روز اول اکتبر، مائو تسهتونگ، رهبر حزب کمونيست، تاسيس جمهوري خلق چين را اعلام کرد. اول اکتبر سالجاري برابر با سهشنبه ۹ مهرماه ۷۰ سال از تاسيس جمهوري خلق چين گذشت. چين بر آن است تا در يکصدمين سالگرد تاسيس کشور خود، سال ۲۰۴۹، به موازات آمريکا تبديل به يک ابرقدرت نظامي جهان شود. اکنون شيجينپينگ، رهبر حزب کمونيست و رئيسجمهور اين کشور بر آن است تا اين کشور را از منظر نظامي نيز به يک ابرقدرت تبديل کند. رئيسجمهور چين در سالروز تاسيس کشورش با برگزاري يک رژه نظامي گسترده اعلام کرد که هدف از اين رژه نمايش قدرت نظامي چين است. شيجينپينگ، رهبر چين به ايجاد يک «ارتش قدرتمند» بهعنوان يکي از ارکان اصلي تحول اين کشور مينگرد. براساس اطلاعاتي که منتشر شده، بودجه نظامي چين ظرف ۱۰ سال گذشته افزايشي بالغ بر ۸۰ درصد داشته است. هيچ رهبر ديگري در چين همچون شيجينپينگ در راستاي تقويت ارتش اين کشور اقدام نکرده است. از زمان قدرتگيري شيجينپينگ، بودجه نظامي افزايش يافته و ارتش اين کشور مدرن شده است. به باور رهبران چين، سرنوشت جهان در سال ۲۰۴۹ در اختيار دو ابرقدرت و چند قدرت کوچکتر خواهد بود. براساس اين سياست، چين و آمريکا اين دو ابرقدرت خواهند بود.
به نوشته گزارشگر رويترز، چين اعلام کرد که در اين رژه بهعنوان مهمترين رويداد سياسي سالجاري ۱۵ هزار سرباز ميدان تيانآنمن رژه رفته و جنگندهها هم به پرواز درآمدند. چين روزگاري يک کشور واردکننده تسليحات بود اما اکنون تبديل به يک قدرت نظامي شده است. نه تنها اين کشور نيازي به وارد کردن تسليحات ندارد، بلکه تبديل به يکي از صادرکنندگان اصلي سلاح و جنگ افزار در جهان شده است. چين همه چيز ميفروشد؛ از توپ و تانک گرفته تا موشک و سامانههاي پدافند هوايي و همچنين پهپادهاي جنگي. اين کشور درحالحاضر سرگرم توليد سومين رزمناو بزرگ هواپيمابر خود است. دو رزمناو ديگر اين کشور، با مختصات ناوهاي جنگي مدرن فاصله زيادي داشت و براساس الگوهاي دوران حکومت شوروي ساخته شده بودند. توجه اصلي چين به تقويت نيروي هوايي و دريايي اين کشور است. رهبران حزب کمونيست چين به اين نتيجه رسيدهاند که وظيفه نيروي زميني تنها تامين امنيت در خاک چين است. حال آنکه براي حضور سريع و گسترده نظامي در جهان، اين کشور نياز به تقويت نيروهاي دريايي و هوايي خود دارد. چين متوجه شده است که تقويت نيروي دريايي يکي از ارکان اصلي ناظر بر داشتن يک ارتش مدرن و قدرتمند است. ۷۰ درصد زمين را آب فرا گرفته است. از اين رو، داشتن يک نيروي دريايي قدرتمند براي تبديل شدن به يک ابرقدرت نظامي، امري اجتنابناپذير است. شيجينپينگ بر آن است تا چين در کنار بريتانيا و آمريکا تبديل به سومين قدرت دريايي بزرگ جهان شود. شعارمحوري ارتش چين اين است: «سربازان ما به سوي خورشيد حرکت ميکنند.» در رژه روز سهشنبه ارتش چين، همچنين از توسعه فزاينده ادوات جنگي اين کشور پردهبرداري شد. موشک هستهاي «دانگفنگ ۴۱» که قابليت رسيدن به خاک آمريکا در ۳۰ دقيقه را دارد، يکي از اين ادوات پيشرفته است. پهپاد فراصوتي و يک زيردريايي خودکار، در شمار ادوات جديد ذکر شده است. رژه مذکور نمايشي است از بلندپروازي پکن در افزايش ادعاي حکمراني بر تايوان، درياي چين جنوبي و ديگر مناطق مورد مناقشه؛ اين مراسم همچنين به چالش کشيدن حضور نظامي آمريکا در اين منطقه تلقي ميشود. ارتش چين که با وجود ۲ ميليون پرسنل فعال، بزرگترين ارتش نظامي جهان به شمار ميرود، درحال کار روي هواپيماهاي جنگنده، ناو هواپيمابر و زيردرياييهاي هستهاي است. اين ارتش پس از آمريکا، بيشترين بودجه نظامي در سراسر جهان را به خود اختصاص داده است. سيمون وايزمن، از اعضاي موسسه تحقيقاتي صلح بينالملل استکهلم ميگويد: «تعداد زيادي از ناظران، از جمله اعضاي ارتش آمريکا، اذعان دارند که «اين به کاري که ما ميکنيم نزديک است» و بابت اين موضوع ابراز نگراني کردهاند.»
طبق اظهارات کاي ژيجون، سخنگوي وزارت دفاع چين، در مراسم روز سهشنبه بيش از ۱۵ هزار نيرو، ۱۶۰ هواپيما و ۵۸۰ مورد از ادوات نظامي به نمايش درآمد. اين فرمانده ارشد نظامي به خبرنگاران گفت بسياري از ادوات جديد «براي اولين بار در معرض ديد عموم قرار ميگيرد.» آژانس اطلاعاتي وزارت دفاع آمريکا ژانويه در گزارشي ذکر کرد: «چين قابليتهاي هستهاي، فضايي، سايبري و توانايي در ديگر حوزهها را توسعه داده است که دشمنان جهاني اين کشور را مورد تهديد قرار ميدهد.» بودجه ارتش آزاديبخش خلق، سال پيش با رشد ۵ درصدي، به ۲۵۰ ميليارد دلار رسيد. بودجه ارتش آمريکا با ۳/ ۱ ميليون پرسنل، ۶۵۰ ميليارد دلار (بيش از دو برابر بودجه ارتش چين) است. پکن در کنار آمريکا، از اصليترين فروشندگان پهپاد در خاورميانه بهشمار ميرود. هري بويد، از اعضاي موسسه بينالمللي مطالعات استراتژيک در لندن، در اين خصوص ميگويد: «در سالهاي اخير، چين در حوزه هواپيماهاي بدون سرنشين پيشرفت زيادي داشته و سيستمهاي گستردهاي تحت توسعه دارد.» تاکنون جزئياتي از دانگفنگ ۴۱ انتشار نيافته اما مرکز مطالعات بينالملل و استراتژيک در واشنگتن، برد احتمالي اين موشک را ۱۵ هزار کيلومتر (بيشترين برد ممکن در سراسر جهان) عنوان کرده است. به گفته تحليلگران، دانگفنگ ۴۱ که سرعتي ۲۵ برابر سرعت صوت دارد، ميتواند در عرض ۳۰ دقيقه به خاک آمريکا برسد و تا ۱۰ کلاهک جنگي براي اهداف مختلف حمل کند؛ اين تکنولوژي به «هدفگيري مستقل چندگانه» (به اختصار MIRV) شهرت دارد. موشکهاي عمده با نام دانگفنگ ۳۱ که درحالحاضر در اختيار چين است، بردي فراتر از ۱۱ هزار و ۲۰۰ کيلومتر دارد که ميتواند بخش وسيعي از خاک آمريکا را مورد هدف قرار دهد.
تصاويري که از آمادهسازي رژه مذکور در رسانههاي اجتماعي چين دست به دست ميشود، احتمال پردهبرداري از نوعي پهپاد هجومي با نام «شمشير تيز» و ديگر پهپادها در کنار DR-۸ و Wuzhen۸ را قوت بخشيده است. به گفته وايزمن، تحليلگران خواستار اطلاع يافتن از شبکههاي الکترونيکي، نرمافزاري و کنترل بيسيم چين هستند. او ميگويد: «۱۰ وسيله نقليه حامل آنتن، نشان از اهميت يک موضوع براي چين دارد.» چين درحالحاضر حدود ۲۸۰ کلاهک هستهاي در اختيار دارد. درخصوص آمريکا اين عدد ۶۴۵۰ و در مورد روسيه، ۶۸۵۰ عدد است. چين ميگويد خواستار «حداقلي از بازدارندگي قابل اتکاي هستهاي» است اما آغازگر جنگ با ادوات هستهاي نخواهد بود. متخصصان دفاعي ميگويند اين پيامي به دنياست که قدرت ارتش چين به سرعت درحال افزايش است حتي اگر با چالشهاي بزرگي هم مواجه شود. اما روي ديگر «سکه» تحولات چين هم جالب است. اين رژه نظامي و نمايش تجهيزات نظامي پيشرفته درحالي است که فضا در هنگکنگ بسيار بحرانيتر شده است. «جسي پنگ» و «داني ووک» در گزارش يکم اکتبر براي رويترز نوشتند که در زمان برگزاري اين رژه، مردم هنگکنگ با پليس وارد درگيري شدند. پليس هنگکنگ مبادرت به شليک گاز اشکآور و گلولههاي مشقي و رنگي کرد. گزارشگران رويترز از عنوان «درگيري موشوگربهوار» براي توصيف نزاع مردم با پليس استفاده کردند. منابع غربي ميگويند که در آستانه طرح معترضان هنگکنگي برگزاري اعتراضات فراگير به مناسبت هفتادمين سالگرد «روز ملي جمهوري خلق چين»، دولت پکن شمار نيروهاي نظامي خود در هنگکنگ را دو برابر کرد. روزنامه « The South China Morning Post» و گزارشهاي تلويزيوني اعلام کردند که در اين درگيريها دستکم يک نفر از سوي پليس زخمي شد. پليس هيچ پاسخي به درخواستها براي اظهارنظر نداد. «پنگ- ووک» در ادامه گزارش خود ميافزايند در مجموع ۱۵ نفر طي چند روز اخير زخمي شدهاند که حال يکي وخيم گزارش شده است. معترضان نيز در برخي مناطق آتش برپا کردند و با مواد آتشزا و کوکتل مولوتف با نيروهاي امنيتي درگير شدند. اين دولتشهر حدود ۴ ماه است به صحنه اعتراضات ضدپکن تبديل شده است. گزارشگران رويترز ميافزايند اهميت اين تظاهرات در اين است که در سالگرد هفتادمين تاسيس جمهور خلق چين، تظاهرات هنگکنگ به نماد «به چالش کشيدن اقتدار پکن» و «زيرسوال بردن مشروعيت حزب کمونيست» تبديل شده است.