استراتژی بلندمدت ترکیه

اعتماد/ متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست ولي گل‌محمدي| موضوع ورود به سوريه و ايجاد منطقه امن در اين کشور توسط ترکيه مربوط به امروز و ديروز نيست، بلکه از سال 2017 که رفراندوم استقلال کردستان عراق برگزار شد، ترکيه مذاکرات جدي را با امريکا و اروپا بر سر ايجاد منطقه امن انجام داد که کاملا تحت تاثير مباحث امنيتي و پناهجويان سوري است که در داخل ترکيه حضور دارند و به‌ شدت اين کشور را آسيب‌پذير کرده است. ترکيه سال‌هاست که روي اين طرح برنامه‌ريزي کرده است. اولين اميدها مربوط به اواخر سال گذشته ميلادي مي‌شد؛ زماني که دونالد ترامپ اعلام کرد قصد دارد نيروهاي امريکايي را از شرق و شمال سوريه خارج کند. در آن زمان ترکيه سعي کرد خود را به مناطق مورد نظر در سوريه نزديک کند اما دو پايگاه امريکا در راس العين و تل ابيض باعث شد که آنها به سوريه ورود پيدا نکنند... چراکه اين نگراني وجود داشت که بين ارتش ترکيه و نيروهاي امريکايي درگيري‌هايي رخ دهد. واقعيت آن است پيش از اينکه عمليات‌هاي سپر فرات و شاخه زيتون آغاز شود، همه عنوان مي‌کردند که امريکا نسبت به آغاز اين حمله به آنکارا اولتيماتوم داده و ايران و روسيه نيز به ‌شدت مخالف شروع اين عمليات بودند. اکنون به نسبت گذشته شرايط براي ورود ترکيه به مرزهاي سوريه مساعدتر است و مخالفت قابل توجهي با اقدام ترکيه وجود ندارد. بنابراين اتفاقي که در شاخه زيتون و سپر فرات رخ داد در عملياتي که وزارت دفاع ترکيه آن را کريدور صلح ناميده مشکلي وجود نخواهد داشت. از همين‌رو ترکيه بسيار مصمم است، نيروهاي ارتش را وارد سوريه کند ولي اينکه عمليات به‌طور رسمي چه زماني آغاز خواهد شد هنوز مشخص نيست. در صورت وارد شدن ترکيه به اين عمليات نبايد ترديد داشت که با چراغ سبز امريکا بوده است. اردوغان مدت‌هاست در نشست‌ها و ديدارهاي مختلف به دنبال جلب رضايت امريکا براي اين عمليات است. ولي رضايت امريکا به نظر مي‌رسد کاملا مشروط است و به همين خاطر به نحوي برخورد مي‌کند که شدت حملات و ميزان تلفات اين عمليات کمتر باشد. از سوي ديگر ارتش ترکيه نيز به دنبال يک عمليات کاملا محدود در سوريه است. مساله بسيار مهمي که به دستاوردهاي ميداني ترک‌ها کمک خواهد کرد اين است که ترک‌ها از يک حمايت قابل توجه ميداني، سياسي و اجتماعي از سوي نيروهاي ارتش آزاد برخوردار هستند. بنابراين نيروهاي محلي متحد ترکيه مي‌توانند شرايط را براي ارتش اين کشور فراهم کنند و در عمل نيز از ايجاد يک کمربند عربي در برابر نيروهاي کردي سخن مي‌گويند. از طرفي رجب طيب اردوغان رييس‌جمهور ترکيه مهارت خاصي در جذب افکار عمومي ترکيه براي حمايت از عمليات‌هاي نظامي در خارج از مرزهاي ترکيه دارد. اردوغان طي سال‌هاي اخير به حدي مساله کردي را امنيتي کرده است که چه بخواهيد و نخواهيد جامعه داخلي همگام با دولت آماده هرگونه ضربه زدن به مواضع کردها در سوريه و پ‌ک‌ک در ترکيه هستند. اکنون اگر خبرگزاري‌ها و شبکه‌هاي اجتماعي ترکيه را مشاهده کنيد، حماسه‌سرايي‌ها در خصوص آماده‌باش يگان زرهي ارتش ترکيه در مرز سوريه آغاز شده است و با افتخار در خصوص اين عمليات صحبت مي‌کنند. بنابراين مي‌توان گفت که نه‌تنها اردوغان با مشکل روبه‌رو نمي‌شود، بلکه يک حمايت مردمي جدي خواهد داشت و در سوي ديگر موجب مي‌شود نگاه افکار عمومي از وقايع داخلي و مشکلاتي که مردم با آن مواجه هستند، منحرف شود، زيرا اکنون ترکيه با يک بحران اقتصادي دست و پنجه نرم مي‌کند و همچنين يکسري بحران‌هاي مسائل مربوط به بحران پناهجويان است که اين عمليات کمک خواهد کرد به حاشيه بروند و در فضاي ترکيه کمرنگ‌تر شوند. از طرفي با توجه به روحيه ناسيوناليستي و همچنين اسلام‌گرايانه‌اي که در ترکيه وجود دارد اگر تلفات در اين نبرد افزايش پيدا کند قطعا با تشييع جنازه‌ها و مانورهاي خاص خود حمايت‌ها از جنگ را بيشتر مي‌کند، هرچند ممکن است در اين زمان دست احزاب اپوزيسيون براي انتقاد از تلفات نظامي بازتر شود، ولي به نظر نمي‌رسد از حمايت‌هاي مردمي کاسته شود، چراکه ناسيوناليست‌ها پشت اين ماجرا هستند. اما براي اينکه انتقادي شکل نگيرد، باعث مي‌شود که ترک‌ها عمليات محدودي در سوريه داشته باشند. نبايد فراموش کرد يک نگراني که در داخل ترکيه وجود دارد، بحث آينده حدود 4 ميليون پناهجوي سوري است. اين موضوع يک بحران اقتصادي و اجتماعي جدي در ترکيه به وجود آورده است و مردم به ‌شدت نگران هستند که در نهايت با اين ميزان پناهجو چه کاري بناست، انجام دهند. به همين دليل راضي هستند که يک عمليات منطقه‌اي امن ايجاد شود و اين پناهجويان از ترکيه خارج و در اين منطقه اسکان داده شوند، به همين دليل از موضوع استقبال مي‌کنند. پروژه مدنظر ترکيه شامل عفرين تا شنگال مي‌شود. اکنون بخشي از اين محدوده به سرانجام رسيده و تنها منطقه قامشلي و شنگال از اين کريدور باقي مانده است. اين کريدور يک عمق 30 کيلومتري و طولي 480 کيلومتري خواهد داشت که با اين عمليات اين امر به طور کامل محقق خواهد شد. آقاي اردوغان در سازمان ملل مطرح کرد که ما طرحي با ارزش 27ميليارد دلار آماده اجرا در شمال سوريه داريم که در آنجا سرمايه‌هايي وارد مي‌شود که بخشي از آن را اروپا و امريکا بايد تامين کند که چندين شهرو روستا ايجاد خواهد شد و حدود 3 ميليون پناهجو در آنجا اسکان داده مي‌شوند. طرح کاملا فکر شده و بسيار استراتژيک‌تر از آن است که صرفا به چند حفره امنيتي کردي تقليل داده شود. وقتي که ترکيه روابط خود با يک ابرقدرت را به خطر مي‌اندازد قطعا مشخص است که چقدر اين موضوع براي آنها اهميت دارد. البته زود است که بحث الحاق اين منطقه به ترکيه مطرح شود اما موضوع الحاق استان حاتاي به ترکيه در سال 1939 يک درس و تجربه تاريخي براي ترکيه است و بعيد نيست همين برنامه را در اين کريدور پياده کنند. اکنون در مناطق تحت کنترل ترکيه به جاي دينار سوري، لير مورد استفاده قرار مي‌گيرد و حتي استاندار عفرين نيز توسط ترکيه انتخاب مي‌شود و شوراهاي محلي مشغول کار زير نظر آنکارا هستند. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد