طرحی برای خودشیرینی؛ ابعاد اجراییشدن انتقال آب خزر به سمنان
صبح نو/ متن پيش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست مهديه سادات شاهمرادي| رييس سازمان محيطزيست در حالي موافقت خود را با اجراي طرح انتقال آب خزر به فلات مرکزي اعلام کرده که اين طرح نه با معيارهاي اقتصادي همخواني دارد و نه با معيارهاي زيستمحيطي؛ طرحي که به نظر ميرسد بيش از آنکه به نفع کشور و مردم باشد فقط با هدف شيرينکردن مذاق رييسجمهوري از سوي رييس سازمان محيطزيست ابلاغ شده است. حکايت انتقال آب درياي خزر به سمنان حکايتي طولاني و تکراري است. صنايع سمنان از کمآبي گلايه دارند اما کارشناسان اقتصادي و محيطزيستي انتقال آب از درياي خزر را تهديدي براي کل کشور عنوان ميکنند. از يکسو کارشناسان نيرو معتقدند که انتقال آب هزينه گزافي دارد؛ بنابراين دولت نميتواند تأمين مالي آن را برعهده بگيرد و ابتدا بايد منابع مالي آن تکميل شود. از سوي ديگر کارشناسان محيطزيست جملگي بر اين باورند که از آنجايي که آب خزر شور است، اين آب نه مناسب استفاده در صنايع خواهد بود و نه قابل شرب؛ حال اگر قرار باشد اين آب شيرين شود، به شور شدن بيشتر آب درياي خزر، نابودي شيلات و به هم خوردن چرخه طبيعي حيات در درياي خزر منجر خواهد شد. اين ايرادات و دهها مورد ديگر باعث شد تا هفته گذشته کميته فني اداره کل منابع طبيعي مازندران با طرح انتقال آب خزر به کوير مخالفت کند اما نامه اخير رييس سازمان محيطزيست به وزير نيرو حامل موافقت با طرح انتقال آب درياي خزر به فلات مرکزي ايران بود. نگرانيهاي کميته فني براي جنگل هيرکاني کميته فني اداره کل منابع طبيعي مازندران در بررسيهاي خود به اين نتيجه رسيده بود که اجراي اين پروژه اثرات مخربي بر جنگلهاي هيرکاني دارد. کارشناسان اين کميته تاکيد کرده بودند که در طول مسير پيشنهادي براي انتقال آب تعداد پنج ايستگاه پمپاژ در حوزه استان مازندران پيشبيني شده؛ بهطوريکه هيچگونه مطالعه و نقشه قابل بررسي به منظور نحوه انتقال نيروي برق به ايستگاههاي مذکور در مناطق جنگلي ارائه نشده است. از سوي ديگر با توجه به اينکه در برخي نقاط، لوله آب بيش از 11 کيلومتر از مسير پيشنهادي در حاشيه جادههاي جنگلي نصب خواهد شد، در نتيجه در صورت اجراي پروژه، تخريب زيادي در پوشش جنگلي ايجاد ميشود. همچنين با توجه به اظهارات کارشناسان وزارت نيرو و شرکت مهندسي مهاب قدس مبني بر انتقال آب درياي خزر به سمنان با لولههاي با قطر دو متر در زمان بازديد ميداني و حريم ناشي از آن، انجام پروژه تخريب غيرقابل جبراني بر پوشش جنگلي مناطق هيرکاني به عنوان ميراث طبيعي کشور وارد ميکند. تکرار تجربه تلخ دنا پيش از اين نيز طرحهاي شتابزدهاي در محدوده جنگلهاي ايران اجرا شده که تاثير مخرب آن تا همين امروز باقي مانده است و حالا کارشناسان محيطزيست نگران هستند تا بار ديگر با اجراي اين طرح بخش ديگري از منابع طبيعي کشورمان نابود شود. حدود 10 سال قبل بود که براي انتقال خط لوله گاز در منطقه حفاظتشده دنا بالغ بر 14 هزار اصله درخت بلوط در حوزه «سينه نمک» که عمرشان بالغ بر 400 سال بود، قطع و زيستگاه تعدادي از گونههاي جانوري همچون دارکوب و سنجاب نابود شد. گفته ميشود که وسعت تخريب جنگلها در منطقه حفاظتشده دنا نزديک به سه کيلومتر با عرض 28 متر بود و در همان گام اول اجراي طرح بيش از يک ميليارد تومان به ارزش آن زمان به منطقه کهگيلويه و بويراحمد خسارت وارد کرد. سه سال قبل نيز در جريان پروژه انتقال خط لوله گاز، ۱۱ کيلومتر از جنگلهاي عثمانوند در منطقه کرمانشاه تخريب شد. با اينحال مسعود تجريشي، معاون محيطزيست انساني سازمان محيطزيست اعلام کرده که اگر در روند انتقال آب به سمنان يک اصله درخت از جنگل هيرکاني قطع شود، با اين پروژه برخورد ميشود؛ اما آيا اين وعده قابل اجرايي شدن هست يا خير؟