چرخش به سمت ایران
صبح نو/ متن پيش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست روحالله فرقاني| سفر مقامهاي اماراتي به ايران در حالي در کانون توجه رسانههاي منطقه و جهان قرار گرفته است که روز گذشته نيز، اخباري مبنيبر سفر طهنون بنزايد، برادر کوچک وليعهد ابوظبي و مشاور امنيت ملي امارات متحده عربي، منتشر شد؛ سفري که رييسجمهوري کشورمان در نشست خبري ديروز خود آن را تأييد کرد و گفت: روابط تهران و امارات در ماههاي اخير بهتر از گذشته است و روند آن به سمتوسوي بهبود روابط است. امارات پس از سالها عناد و دشمني در منطقه، مدتي است سياست عقبنشيني نيروهاي نظامي خود از يمن را در پيش گرفته و بهدنبال عاديسازي روابط سياسي خود با ايران است. اين موضوعي است که نشاندهنده پيبردن ابوظبي به اشتباهات فاجعهآميزش در منطقه است؛ چراکه چندي پيش با فرافکني زياد تلاش کرد کشورمان را مسبب حادثه کشتيهاي نفتي در بندر الفجيره نشان دهد و همراهبا رياض بهدنبال اين بود که آمريکا را متوجه جنگ نظامي با ايران کند. اکنون و پس از آنکه براي اماراتيها مسجل شده ايران نقشي در حوادث اخير بندر الفجيره يا آرامکو نداشته است، بازسازي روابط سياسي آنها با ايران را شاهد هستيم. سفر برادر وليعهد ابوظبي به تهران وبگاه «ميدل ايست آي» روز گذشته با ارائه گزارشي مدعي شده است بهتازگي طهنون بنزايد، برادر کوچک وليعهد ابوظبي و مشاور امنيت ملي امارات متحده عربي، با هدف کاهش تنشها در سفري محرمانه ۴۸ ساعت در تهران بوده است. وبگاه مذکور اين خبر را بهنقل از منبع امنيتي بلندپايه در امارات گفته و افزوده است هدف از اين سفر کاهش تنش در منطقه خليجفارس بوده است. از زمان افزايش تنشها در منطقه، سفر طهنون بنزايد به تهران بهعنوان سفر بالاترين مقام اماراتي به ايران بهشمار ميرود. تأييد سفر مقامهاي اماراتي به ايران از سوي روحاني سفر طهنون بنزايد در نشست خبري روز گذشته رييسجمهوري کشورمان هم مدنظر قرار گرفت و محور سوال خبرنگار شبکه «الجزيره» بود که دکترروحاني ضمن تأييد سفر برخي مقامهاي اماراتي به ايران گفت: بله، برخي مقامهاي اماراتي به ايران آمدهاند. روابط تهران و امارات در ماههاي اخير بهتر از گذشته است و روند آن به سمتوسوي بهبود روابط است. حملات ائتلاف سعودي به يمن وارد پنجمين سال خود شده است. ناگفته نماند کشورهاي عضو اين ائتلاف درادامه حمله و تهاجم به يمن دچار اختلاف شدهاند و ترس از تلفات انساني و خسارتهاي مادي و سياسي موجب شده نيروهاي خود را از يمن بهعقب برانند. امارات که مدتي است در سياستهاي راهبردي خود در حمله به يمن با رياض اختلاف پيدا کرده است، ميکوشد با نزديکشدن به ايران، راهبردهاي ديگري را مدنظر قرار دهد. هراس امارات از مقاومت اگر بخواهيم دلايل کاهش نيروهاي امارات در يمن را بيشتر بررسي کنيم، يکي از آنها ترس از تلفات انساني و بروز اختلافات داخلي است که بر سر برخي مناطق و جزاير با رياض بهوجود آمده و امارات همچنان موفق نشده هيچيک از اهداف خود را محقق کند. همچنين، عملياتهاي موفق پهپادي انصارالله و انهدام و تخريب برخي زيرساختهاي اماراتي که اخبار و تصاوير آن را در گزارشهاي مفصلِ چند ماه گذشته ديدهايم، موجب شده از قدرت و توان نظامي انصارالله يمن در هراس باشد. امارات متحده عربي اخيرا رويکرد متفاوتي درقبال ايران در پيش گرفته و شاهد تحولات و نشانههايي در روابط دو کشور هستيم که حداقل در چند سال اخير بيسابقه بوده است. در سالهاي گذشته، امارات همواره کشوري بوده که درکنار عربستان سعودي و درمقابل جمهوري اسلامي ايران قرار داشته است. چرخش امارات بهسمت ايران نخستين نشانه چرخش امارات بهسمت ايران، به سفر هيأت نظامي امارات به تهران در اوايل مرداد امسال مربوط ميشود. در جريان اين سفر، هيأتي هفتنفره از مقامهاي گارد ساحلي امارات وارد تهران شدند و درباره همکاري مرزي دو کشور، تردد اتباع و ترددهاي غيرمجاز يا بدون اطلاع و تسهيل و تسريع تبادل اطلاعات طرفين با مقامهاي ايراني گفتوگو کردند. اين ششمين نشست گارد ساحلي ايران و امارات محسوب ميشد. شايان ذکر است پنجمين نشست گارد ساحلي دو کشور در سال ۱۳۹۲، يعني ۶ سال پيش، برگزار و درواقع از ۶ سال پيش به اين سو، برگزاري اين نشستها متوقف شده بود. يکي از اهداف امارات در اين گونه سفرها بازنگري سياسي ابوظبي است. همچنانکه گفته ميشود چندي پيش، امارات براي اصلاح امور در جنوب يمن به ايران تعهد داده است. براساس منابع خبري در منطقه، اماراتيها به ايرانيها تعهد دادهاند صحنه سياسي در استانهاي جنوب يمن را بهشکل سابق بازگردانند. همچنين در چند ماه گذشته، امارات درباره برخي تنشها در منطقه با احتياط و محافظهکاري بيشتري برخورد کرده و از وعده خود براي خروج نظاميان از يمن خبر داده است. بهگفته کارشناسان، اصرار ايران بر درپيشگرفتن سياست «مقاومت حداکثري» همزمان با انجام اقدامات حسابشده در منطقه، باعث شده انگيزه امارات براي رويآوردن به گفتوگو با ايران بهمنظور هدف قرارنگرفتن منافع آن در آينده بيشتر شود. افزونبراين، امارات بهشدت به ثبات و امنيت سرمايهگذاري نيازمند است؛ ازاينرو، تلاش کرده تنشهايش با ايران را کاهش دهد. هانيزاده: ائتلاف سعودي در يمن به فروپاشي رسيده است آقاي حسن هانيزاده، کارشناس مسائل غرب آسيا، در گفتوگو با روزنامه «صبحنو»، با اشاره به سفر طهنون بنزايد، برادر کوچک وليعهد ابوظبي به کشورمان گفت: چرخش 180درجهاي مقامهاي امارات درباره مسائل منطقه، بهويژه سفر به ايران، برآيند چندين عامل است که در منطقه رخ داده است. مهمترين اين عوامل به اختلاف رياض و ابوظبي بر سر موضوع يمن بازميگردد که موجب شد امارات از ائتلاف سعودي خارج شود. خروج امارات از حمايت عربستان به فروپاشي ائتلاف سعودي و تقابل طرفين در جنوب يمن منجر شد؛ تقابلي که باعث شد ديگر همپيمانان رياض از ائتلاف سعودي خارج شوند. قطع اميد رياض و ابوظبي از آمريکا وي با اشاره به اينکه امارات و عربستان پس از سرنگوني پهپاد آمريکايي درانتظار جنگ آمريکا با ايران بودند، افزود: پس از سقوط پهپاد آمريکايي بهدست ايران، ائتلاف سعودي انتظار داشتند آمريکا ائتلافي بينالمللي عليه ايران تشکيل دهد و با ايران بجنگد؛ ولي اين امر تحقق نيافت و رياض و ابوظبي به اين نتيجه رسيدند آمريکا بهنفع آنها دست به ماجراجويي در منطقه نميزند. اين کارشناس مسائل منطقه ادامه داد: موضوع ديگري که موجب عقبنشيني امارات و حتي عربستان از مواضع ضدايراني آنها شده است، تهديد ايران بود؛ يعني وقتي ايران اعلام کرد اگر آمريکا از هرجا به ايران حمله کند، آن کشور هدف قرار ميگيرد. اين گونه مواضع جدي ايران موجب شد مقامهاي سعودي و اماراتي احساس کنند بايد سياست مستقلي درباره ايران بگيرند؛ ازاينرو، در صدد ترميم روابط اقتصادي، سياسي و امنيتي خود با ايران هستند. نامطمئنبودن آلسعود هانيزاده با اشاره به سفر اين هفته عمرانخان به تهران، تصريح کرد: رياض پس از آنکه دچار شکستهاي متعدد در يمن، سوريه و... شد و در ميان کشورهاي عربي به انزوا رسيد، به اين فکر افتاد از اتفاق وقايع ناگوارتر جلوگيري کند؛ چراکه در جنگ يمن، بيش از 300ميليون دلار هزينه کرد. اين امر منجر شد در امور داخلي و عمراني خود بهمشکل بخورد و طرحهاي توسعهاي رو به تعطيلي پيشرود. وي افزود: سفر عمرانخان به تهران در همين راستاست تا ضررها و شکستهاي بيشتري متحمل نشود. البته عربستان بايد براي رابطه مجدد گام عملي بردارد؛ چراکه تجربه نشان داده است آلسعود اعتمادکردني نيست؛ چراکه وقتي دچار بحران ميشود، به توسعه روابط با ايران متمايل است و وقتي از مخمصه خلاص ميشود، دست به تخريب دوباره ايران ميزند.