بازار سهام؛ دام هیجان برای غیرحرفه ای ها
تجارت فردا/ متن پيش رو در تجارت فردا منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست مژگان بازچي| حضور سرمايهگذاران در هر بازار فيزيکي يا مالي، نيازمند يادگيري اصول و قواعد منحصربهفردي است تا قادر به گذر از فراز و فرودهاي خاص آن بازار باشند. رونق و رکودها براي فعالان هر حوزهاي قابل پيشبيني بوده اما توانايي کسب بازدهي در دوران رونق و پوشش ريسک در دوران رکود نيازمند بهکارگيري دانش و تجربه لازم است. براي تازهوارداني که غالباً غيرحرفهاي سهامداري را در بورس تجربه ميکنند، لمس زيان و حتي از دست دادن اصل سرمايه به جاي کسب سود مورد انتظار، نارضايتي و رفتار هيجاني بيشتري را به همراه دارد. از همين روست که تلخکامي اين روزهاي بازار سرمايه رفتارهاي معاملاتي شتابزدهتري را از اين گروه به نمايش ميگذارد. اينک نقدينگي سرگرداني که طي ماههاي اخير به طور تدريجي به بورس تهران وارد شده بود، موجي از هيجان را با خود وارد بازار کرده است. مالکان سرمايههاي خرد و متعدد و پرتوقع که عمدتاً از دانش تحليلي اندکي برخوردار هستند به موجهاي قدرتمندي تبديل شدند که بدون توجه به اصول بنيادين سهام، به دنبال نوسانات کوتاهمدت هستند. همين امر قيمت برخي سهام را از محدوده منطقي خارج کرده و در مقابل سهامهاي بنيادي با وجود جذابيت قيمتي، کمتقاضا دنبال شدهاند. رشد قيمتي بدون پشتوانه در برخي سهام موجهاي عرضه را طي چند روز گذشته در بازار سرمايه افزايش داده است. استمرار عرضهها گريبانگير کل بازار شده، تا جايي که طي روزهاي معاملاتي گذشته بيش از 90 درصد نمادهاي بازار قرمزپوش شدند و صفوف خريد و فروش روزانه در يک نماد و فاصله 4-3درصدي قيمتهاي پاياني با آخرين قيمت معاملهشده در بسياري از سهام در هفته گذشته مشاهده شده است. امروزه آنچه به وضوح ديده ميشود، عدم پيروي از خبرگان يا فقدان دانش نسبت به استراتژيهاي معاملاتي است. بايد توجه داشت که در بازار سرمايه هميشه يک عده برنده و يک عده بازندهاند. همه نميتوانند همزمان برنده يک بازي با جمع صفر باشند. هر خريدي متعاقب يک فروش است و از منظر کسب بازدهي، يک فرد برنده و يک فرد بازنده ميشود. افتادن در دام هيجان، ممکن است عواقب نامطلوبي به همراه داشته باشد. اما اين صحبت، زياد به مذاق دولتيها خوش نمينشيند. چراکه دعوت بيحساب و کتاب عموم مردم به سمت بازار سرمايه يکي از موضوعاتي است که همواره در کلام رياستجمهوري بدان اشاره شده است. با اينکه به دفعات شاهد حمايتهاي کلامي مسوولان از روند رو به رشد بازار سرمايه بودهايم، اما سياستهاي جذب شرکتهاي جديد به بازار سرمايه در شرايط کنوني بازار سرمايه فرصتي بود که در عمل اتفاق نيفتاده است. ضمن اينکه حمايت از بازار، به معناي دخالت در قيمتها نبايد باشد. بلکه سياستگذاران صرفاً زمين بازي را بايد براي بازيگران آن مهيا سازند. بهعنوان مثال، ابزارسازي جهت پوشش ريسک يا آموزش عامه مردم به نحوه صحيح ورود به اينگونه بازارهاي تخصصي، يکي از رسالتهاي سياستگذاران مربوطه بايد باشد. ايجاد جذابيتهاي کسب سود حتي در روند نزولي بازار، پوشش ريسک از طريق آپشنها و بسياري از اين دست موضوعي است که کمتر به آن پرداخته شده و ميتواند ظرفيتهاي بورس تهران را به نحو چشمگيري ارتقا دهد.