سرمقاله خراسان/ الزامات اجرای طرح حمایتی 57 میلیون نفری
خراسان/ « الزامات اجراي طرح حمايتي 57 ميليون نفري » عنوان يادداشت روز در روزنامه خراسان به قلم مهدي حسن زاده است که ميتوانيد آن را در ادامه بخوانيد: روز گذشته رئيس جمهور از طرحي خبر داد که براساس آن، 18 ميليون خانوار (حدود 57 ميليون نفر، معادل هفت دهک) از ماه آينده مشمول طرحي حمايتي خواهند شد. سخنگوي دولت نيز اشاره اي به اين طرح داشت و توضيحاتش نشان داد که به احتمال زياد اين طرح به پرداخت بسته کالايي اختصاص دارد. در هر صورت اگرچه بايد براي اظهارنظر دقيق تر درباره طرح حمايتي دولت منتظر روشن شدن ابعاد اين طرح ماند ولي توجه به چند نکته درباره طرح حمايتي دولت ضروري است: 1- فارغ از جنبه مثبت طرح که حمايت از اقشار ضعيف و متوسط جامعه در شرايط فشار سنگين تورمي است، روي ديگر اين طرح که مهم ترين نقطه مبهم آن در شرايط فعلي است، نحوه تامين منابع مالي آن است. به طور مشخص پرداخت بسته حمايتي به 18 ميليون خانوار با فرض پرداخت بسته حمايتي حداقل 100 هزار توماني در ماه به هزار و 800 ميليارد تومان در ماه و طي چهار ماه باقي مانده تا پايان سال به بيش از هفت هزار ميليارد تومان نياز دارد. اگر رقم بسته حمايتي بيشتر باشد، بودجه مورد نياز نيز بيشتر خواهد بود. براي تامين چنين منبعي، در شرايط فعلي اقتصاد ايران و با توجه به محدوديت جدي بودجه اي، دو مسير پيش روست. نخست، افزايش قيمت حامل هاي انرژي به ويژه اجراي سهميه بندي بنزين و دوم، حذف ارز 4200 تومان و تامين مبلغ از طريق مابه التفاوت قيمت ارز 4200 تومان و نرخ حدود 10500 تومان سامانه نيما. 2- هر يک از دو مسير بالا در شرايط فعلي تبعاتي دارد که بايد مورد توجه قرار گيرد. سهميه بندي و تعيين قيمت پايين براي سهميه اي مشخص (مثلا 60 ليتر در ماه) و تعيين قيمت بالا براي مصارف خارج از سهميه، اگرچه کم هزينه ترين روش در زمينه تامين منابع از طريق حامل هاي انرژي است اما در شرايط فعلي تورمي ممکن است، تورم رواني به جامعه تحميل کند. نحوه مواجهه رواني و رسانه اي با اين موضوع مهم است. در اين زمينه دولت به تنهايي نقش ندارد و حتما بايد ديگر بخش ها و رسانه ها نيز نحوه مواجهه مسئولانه اي با اين طرح داشته باشند تا با کمترين تبعات منفي، بتوان اقدام کرد. با اين حال حذف ارز 4200 توماني با برخي تبعات واقعي قيمتي همراه خواهد شد. درباره کالاهايي که نهاده هاي آن وارداتي است، حذف ارز 4200 تومان، ممکن است قيمت برخي اقلام از جمله مرغ را تا 2 برابر افزايش دهد. هرچند با وجود بسته حمايتي دولت و در صورت گنجاندن اقلام مشمول افزايش قيمت در اين بسته، مي توان تبعات منفي افزايش قيمت اين اقلام را کاهش داد. 3- طي ماه هاي اخير، بحث شناسايي يارانه بگيران ثروتمند داغ بود. اظهارات متوليان شناسايي اين افراد، نشان مي دهد که سه دهک جامعه که نيازي به يارانه نقدي ندارند، شناسايي شده اند. اظهارات ديروز رئيس جمهور درباره طرح حمايتي نيز نشان مي دهد که سه دهک غيرنيازمند از هفت دهکي که شامل اقشار متوسط و فقير جامعه هستند، تفکيک شده اند. آن چه مي تواند دولت را در شناسايي مشمولان طرح موفق کند، تشکيل بانک اطلاعاتي جامع از خانوارهاست. بانک اطلاعاتي که اگرچه تشکيل شده و برمبناي آن شناسايي افراد در زمينه يارانه و طرح جديد صورت گرفته است، اما اين بانک اطلاعاتي به ويژه با استفاده از اطلاعات حساب هاي بانکي افراد قابل تکميل است و دولت بايد هرگونه تعارف در رصد حساب هاي بانکي مردم را کنار بگذارد تا نتيجه مثبت آن را هم در شناسايي دقيق تر مشمولان طرح حمايتي و حذف يارانه نقدي ثروتمندان و هم در جلوگيري از فرار مالياتي، شفاف سازي اقتصادي و مبارزه با پول شويي ببيند. 4- فضاي مساعد و به دور از جنجال در عرصه سياسي، چه تاثير منفي بر اقتصاد آن کشورها مي گذارد. در چنين شرايطي که دولت عزم اجراي چنين طرح مهم اقتصادي دارد، پرهيز از اختلاف آفريني سياسي و خودداري از طرح بحث هاي جنجالي، ضروري است. به ويژه در اين روزها که رئيس جمهور، با طرح برخي سخنان، اعتراض هايي را به عملکرد برخي نهادها و قواي ديگر داشته است، توجه شخص ايشان و ديگر اعضاي دولت به آرام نگه داشتن فضا ضروري است. نقش ديگر دستگاه ها و نهادها نيز در پرهيز از التهاب سياسي به اجراي موفق اين طرح کمک خواهد کرد.