سرمقاله شرق/ مجلس و صدای مردم
شرق/ « مجلس و صداي مردم » عنوان سرمقاله روزنامه شرق به قلم احمد مسجدجامعي است که ميتوانيد آن را در ادامه بخوانيد: اين روزها به مناسبت سالگرد شهادت مدرس صداي گرم زندهياد خسرو شکيبايي در نقش او و نطقهايش در دورههاي مختلف مجلس شوراي ملي در پيش از سلطنت پهلوي در تلهتئاتري با کارگرداني هوشنگ توکلي در فضاي مجازي يادآور او و آرا و انديشههاي اوست و از طرفي حاکي از مهارت فوقالعاده مرحوم شکيبايي در زندهکردن نقش يک نماينده مجلس است که خود ميگويد «من سياسي نيستم» و ادامه ميدهد «ما رجال سياسي داريم و بايد به آنها رجوع کرد». مدرس با اينکه بهدليل آلودهشدن فضاي سياست، با آنها فاصلهگذاري کرده و خود را از رجال سياسي بيرون ميدانست ولي نهتنها يک پارلمانتاريست به معني واقعي بلکه از نخستين نمونههاي ايراني آنها بود. در نطقهاي مختلف، او به رابطه بين مردم و حکومت اشارههاي پرمغزي دارد و با توجه به آنکه فقيه برجستهاي هم بود، دفاع او از اين رابطه اهميت موضوع را دوچندان ميکند. او در يکي از نطقهاي خود که مرحوم شکيبايي با کمترين امکانات با زيبايي تمام به آن جاني دوباره ميبخشد، گفته است: «چيزي پيشروي ميکند که ملت بالطبيعه با آنها موافق و پشتيبان باشد». در همان نطق ميگويد: «قوت با توجه قلوب عامه است». به واقع قوت و قدرت را سختافزاري نميبيند بلکه آن را امري معنوي و برخاسته از جايگاه پذيرش عمومي ميداند. او منشأ قدرت را اراده عمومي ميبيند. از نظر او سياستمداري موفق است که قلوب مردم را جلب کند؛ «اگر همه دنيا با من مخالف باشند، من يکنفره با آنها مخالفت ميکنم». اما ايستادگي او يک شرط اساسي دارد: «درصورتيکه ملت بالطبيعه با من همراه باشد». کلمات مدرس از زبان يک فقيه و حقوقدان است که دوباره بر بالطبيعه تأکيد ميکند. اوج نظر او اين است که «حقيقت مشروطه»، «اراده اجتماعي» است و در مجلس مشروطه ميگويد: «امروز اثري از آن مشروطه نيست» و براي اين مدعا شاهد مثال ميآورد؛ چون بلديه، بلديه مشروطه نيست و کارهاي آن برايند نظر مردم نيست. مدرس به فعالان پيشين مشروطه و به تعبير خودش منورالفکران اشاره کرده و ميگويد آنها خيري از مشروطه نديدند و ديگر مثل سابق حرکتهاي عشقي در جهت استحکام مشروطه نميکنند. شايد مقصود او از اين حرکتها همان تلاش گسترده و عاشقانه اصحاب فکر و قلم در آستانه مشروطه است. هرچند وقتي منورالفکران خواستند بدون مشروطه هم کشور را به گفته خودشان مترقي کنند، پس از چند سال دو، سه نفر از مشهورترين آنها مثل تيمورتاش، داور و نصرتالدوله زير چرخدندههاي ماشيني که خود آن را روشن کرده بودند، خرد شدند. شکيبايي در اين اجراي مونولوگ که هيچ خستهکننده نيست، در مواردي با مهارت تمام دستمالش را از جيب درميآورد و اشکهايش را پاک ميکرد. ثبتنام براي انتخابات مجلس آينده آغاز شده و همزمان با سالگرد شهادت مدرس است. برخي از چهرههاي سردوگرمچشيده در حوزه قانونگذاري و اجرا و علم پا پس کشيدهاند و اينک سخنان و ياد مدرس معناي بيشتري مييابد. 10 مجلس آمد و رفت، از کدام آنها صداي مردم را شنيديم؟ يا بيشتر شنيديم؟ آيا مجلس آينده صداي مردم را بازتاب خواهد داد؟