محو شدن رویای توافق هسته‌ای

اعتماد/ متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست روابط ميان پيونگ‌يانگ و واشنگتن به تندي در حال چرخش دوباره به سمت دوران شعارهاي جنگ‌طلبانه و توهين‌هاي زننده رهبران سياسي به يکديگر است. بعد از آنکه رييس‌جمهور امريکا، دونالد ترامپ با انتشار پيامي در حساب کاربري توييتر خودش کره‌شمالي را تهديد کرد که «اگر اقدام خصمانه‌اي انجام دهد، کيم خيلي چيزها براي از دست دادن» دارد، روز دوشنبه يک مقام ارشد کره‌شمالي ترامپ را «پيرمرد بي‌فکر و موذي» خطاب کرد. ترامپ نوشته بود، کيم جونگ اون رهبر کره‌شمالي «قطعا دلش نمي‌خواهد رابطه ويژه‌اش را با من خراب کند.» کيم يونگ چول، مذاکره‌کننده پيشين اتمي کره‌شمالي و مقام ارشد حزب حاکم در اين کشور با انتشار بيانيه‌اي اظهارات اخير دونالد ترامپ را تلاشي براي خريد زمان، پيش از فرارسيدن موعد ضرب‌الاجل کره‌شمالي براي خارج شدن مذاکرات ميان دو کشور توصيف کرد. کيم يونگ چول، تاکيد کرد که کره‌شمالي در اين مذاکرات چيزي براي از دست دادن ندارد، در نتيجه در مقابل تهديدها و فشارهاي امريکا تسليم نمي‌شود. اين بيانيه يک روز بعد از آن صادر مي‌شود که خبرگزاري دولتي کره‌شمالي در گزارشي خبر از يک آزمايش مهم موفقيت‌آميز در تاسيسات سوهائه اين کشور خبر داد. به نوشته خبرگزاري‌ها، به نظر مي‌آيد آزمايش مذکور، آزمايش يک موتور موشکي جديد ساخت کره‌شمالي بوده است. کره‌شمالي هفته گذشته هم گفته‌ بود که ايالات‌متحده امريکا «اختيار کامل دارد که هديه کريسمس امسالش را خودش انتخاب کند.» معاون وزير خارجه کره‌شمالي همچنين در واکنش به تازه‌ترين سخنان رييس‌جمهور امريکا که رهبر اين کشور را مجددا «مرد موشکي» خطاب کرده ‌بود ادبيات او را «بازگشت خرفتي يک خرفت» توصيف کرده‌ بود. دونالد ترامپ از ابتداي دوران رياست‌جمهوري‌اش، با ادبيات تند و غيرمتعارف، کره‌شمالي را به «نابودي کامل» و «آتش و خشم» تهديد کرده ‌بود و رهبر اين کشور را «مرد موشکي» ناميد. اما کمتر از يک سال بعد از روي کار آمدن ترامپ در چرخشي ناگهاني، کيم جونگ اون، رهبر کره‌شمالي، با کنار گذاشتن ادبيات جنگ‌طلبانه عليه امريکا، ژانويه 2018 از تلاش براي حل و فصل مسائل با کره‌جنوبي و توقف آزمايش‌هاي حساسيت‌برانگيز موشکي و هسته‌اي خبر داد. اين اقدام نهايتا به ديدار خرداد ماه سال پيش ميان رهبر کره‌شمالي و رييس‌جمهور امريکا در سنگاپور منجر شد؛ ديداري که با امضاي يک بيانيه مشترک کوتاه در مورد خلع سلاح هسته‌اي شبه‌جزيره کره، با عنوان ديداري «تاريخي» توصيف شد. ديدار دوم ميان رهبر کره‌شمالي و رييس‌جمهور امريکا در هانوي ويتنام، اسفند ماه سال گذشته قرار بود مکمل ديدار پيشين و آغازگر روند خلع سلاح باشد، اما با عدم انعطاف رييس‌جمهور امريکا در مقابل خواسته‌هاي طرف کره‌اي براي کاهش تحريم‌هاي بين‌المللي عليه اين کشور، اين ديدار با شکست مواجه شد. پيونگ‌يانگ اخيرا پايان سال جاري ميلادي (دهم دي ‌ماه) را ضرب‌الاجل مذاکره با امريکا اعلام و تاکيد کرد که اگر امريکا نتواند راهي براي برون‌رفت از بن‌بست مذاکرات پيدا کند، اقداماتي تقابلي را در پيش خواهد گرفت. روزنامه گاردين، در سرمقاله روز يک‌شنبه خود مي‌نويسد: «تهديد آتش و خشم از سوي دونالد ترامپ و بلافاصله بعد از آن دلربايي با عباراتي مانند ما عاشق هم شده‌ايم، نه تنها کاملا در حل مشکلات زيربنايي ناموفق بود، بلکه باعث بدتر شدن اوضاع هم شده است. ترامپ به‌گونه‌اي ادعاي پيشرفت مي‌کند که انگار تفاوتي ميان آنچه پيونگ‌يانگ با آن موافقت کرده با آنچه او مي‌خواهد، وجود ندارد. پيونگ‌يانگ موافق غيرهسته‌اي شدن چندجانبه کل شبه‌جزيره کره است، در حالي که امريکا خواهان غيرهسته‌اي شدن يک‌جانبه کره‌شمالي. اين راه‌حل نبود، فقط توهم پيشرفت بود.» گاردين در ادامه ضمن هشدار نسبت به ادامه چنين شکلي از سوءتفاهم مي‌نويسد: «کره‌شمالي مي‌خواهد ايالات‌متحده را وادار به دادن امتياز کند، نه اينکه اين کشور را براي درگيري تحريک کند، اما خطر سوءتفاهم و خطاي داوري بسيار زياد است. فرمانده ارشد نظامي کره‌شمالي گفته که ممکن است آتش‌بس با امريکا خيلي سريع حتي بر اثر تصادف به يک جنگ تمام‌عيار نظامي تبديل شود. اين مساله يک تهديد بزرگ براي جهان است و حقيقتي تلخ در آن نهفته است.» روزنامه واشنگتن‌پست در تحليلي مي‌نويسد: «ترامپ هنوز خود را به عنوان معامله‌گر ارشد معرفي مي‌کند... اما دولت او وارد سال آخرش مي‌شود و دورنمايي براي هيچ يک از توافق‌هايي که مدت‌ها قول انعقاد آنها را داده ‌بود، وجود ندارد. طرح موسوم به معامله قرن، که قرار بود راه‌حلي پايدار براي بحران ميان اسراييلي‌ها و فلسطيني‌ها باشد، همچنان سربسته مانده است و گفته مي‌شود ممکن است هرگز عملي نشود. در مورد دورنماي توافق تجاري با چين، ترامپ هفته گذشته بدبينانه‌ترين اظهاراتش را بيان کرد و گفت که ممکن است تا بعد از انتخابات سال آينده رياست‌جمهوري امريکا هيچ نتيجه قطعي ايجاد نشود. حتي گشايشي که دولت او با کره‌شمالي داشت و شايد بتوان آن را چشم‌نوازترين همکاري در سبک ديپلماسي ترامپي تلقي کرد، به نظر مي‌رسد که منفعت چنداني نداشته است. آنچه ترامپ از آن با عنوان توافق قدرتمند خلع سلاح هسته‌اي ياد مي‌کند و سال 2018 در سنگاپور با کيم امضا کرد، يک تفاهمنامه کوتاه و مبهم است که شايد مي‌توانست قدم اول در مذاکرات طولاني‌مدت با پيونگ‌يانگ در موضوع برنامه هسته‌اي باشد، اما اين گفت‌وگوها هم مدت‌هاست رها شده‌اند. فرستاده کره‌شمالي به سازمان ملل هفته پيش تاکيد کرد، خلع سلاح هسته‌اي، موضوعي که ترامپ به عنوان هدف خود از گفت‌وگوها معرفي مي‌کرد، ديگر روي ميز مذاکره نيست.» دانيل دوپتريس، در نشنال اينترست مي‌نويسد: « ترامپ که سال سخت انتخابات را پيش روي خود مي‌بيند، حالا آن توافق خلع سلاح هسته‌اي جادويي‌اش را هم که مي‌توانست امضاي مخصوص او پاي سبک مذاکره‌اش باشد از دست رفته مي‌بيند. مشکلي که اکنون وجود دارد اين است که دونالد ترامپ، خودداري پيونگ‌يانگ از خلع سلاح هسته‌اي را يک اقدام توهين‌آميز ارزيابي کند و به سياست پيش از 2018 خودش بازگردد و روي طبل جنگ بکوبد. شايد چنين سياستي در دوران تبليغات انتخاباتي به او کمک هم بکند، چراکه (در دوران انتخابات) ادبيات تند و گنده‌گويي در مورد دشمنان امريکا مي‌تواند در تجمع‌ها و نشست‌ها، کف‌زدن‌ها و هورا کشيدن‌هاي بلند و طولاني را در پي داشته‌ باشد، اما چنين راهکاري قطعا هيچ کمکي به مديريت بحران پيش روي امريکا نخواهد کرد.» ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد