تلفن آبه به ترامپ پس‌ از بازگشت روحانی

جود دير، سخنگوي کاخ سفيد، تاييد کرده‌است که رئيس‌جمهوري آمريکا و نخست‌وزير ژاپن در مورد ايران، کره‌شمالي و مسائل ديگر گفت‌وگو کرده‌اند. دير اما جزئياتي از گفت‌وگوي رد و بدل شده بين ترامپ و آبه ارائه نکرده است. پيش‌تر خبرگزاري ژاپني کيودو گزارش داده بود که يکي از موضوعات مطرح‌شده در اين تماس مذاکرات نخست‌وزير ژاپن با حسن روحاني، رئيس‌جمهور ايران بوده است. درحالي‌که مکالمه تلفني ميان سران آمريکا و ژاپن حدود يک ساعت و ربع به‌طول انجاميده، هنوز هيچ جزئياتي درباره محتواي آن درباره ايران اعلام نشده است. خبرگزاري رسمي ژاپن نيز به نقل از يک منبع دولتي گزارش کرد «شينزو آبه» نخست‌وزير ژاپن نتايج ديدار روز جمعه خود با حسن روحاني رئيس‌جمهوري اسلامي ايران را از طريق تلفن براي دونالد ترامپ رئيس‌جمهوري آمريکا توضيح داده است. کيودو روز يکشنبه به نقل از اين منبع دولتي که نامي از آن در خبر برده نشده گزارش داد آبه به ترامپ گفته است ژاپن با همکاري نزديک با آمريکا، تلاش‌هاي ديپلماتيک براي کاهش تنش در خاورميانه را ادامه خواهد داد. آبه کمي قبل از نيمه شب شنبه به خبرنگاران گفت که او با ترامپ آخرين وضعيت کره‌شمالي و پاسخ هماهنگ توکيو و واشنگتن به اين کشور را تجزيه و تحليل کرده است. کره‌شمالي پيش از مهلت پايان سال که براي پيشرفت در مذاکرات مربوط به خلع‌سلاح هسته‌اي با آمريکا تعيين کرده، تحرکات خود را افزايش داده است. نخست‌وزير ژاپن تاکيد کرد ژاپن مي‌خواهد کره‌شمالي را ترغيب کند تا از طريق گفت‌وگوهاي مسالمت‌آميز، فرآيند خلع‌سلاح هسته‌اي را به جلو ببرد. آبه شنبه شب در ديدار با خبرنگاران در کاخ نخست‌وزيري اسمي از ايران نبرد، اما کيودو به نقل از منابع ديپلماتيک خود مي‌گويد آمريکا به سفر روحاني به ژاپن چراغ سبز نشان داده بود. نخست‌وزير ژاپن پيش از اين سفر گفته بود که کشورش قصد دارد در حل بن‌بست هسته‌اي بين تهران و واشنگتن نقش فعال‌تري ايفا کند. خبرگزاري کيودو نيز روز ۱۶ آذر از موافقت ايالات‌متحده با طرح ژاپن براي ميزباني حسن روحاني و مذاکره درباره برنامه هسته‌اي تهران خبر داده بود. براساس اين گزارش، واشنگتن در عين حال از توکيو خواسته که ايالات‌متحده را در جريان نتايج ديدار روحاني و شينزو آبه قرار دهد. با اين حال سخنگوي دولت و معاون وزيرخارجه ايران گفته بودند که اين سفر «ربطي به مذاکره با آمريکا ندارد» و تهران فقط «ابتکار عمل‌هاي» مقامات ژاپني را بررسي خواهد کرد. نخست‌وزير ژاپن که با دونالد ترامپ مناسبات گرمي دارد خرداد امسال با هدف ميانجي‌گري بين ايران و آمريکا به تهران سفر کرد ولي تلاش او به نتيجه نرسيد. روز شنبه همچنين رئيس‌جمهوري ايران بدون اشاره به جزئيات، از رايزني‌ها درباره پيشنهادهاي‌ دو طرف براي نقض تحريم‌هاي آمريکا خبر داد. رئيس‌جمهور ايران مي‌گويد پول‌هاي مربوط به فروش نفت ايران در بانک ژاپن بلوکه شده و بايد آزاد شود. ژاپن به‌عنوان يکي از متحدان اصلي آمريکا در جهان و يکي از بزرگ‌ترين واردکنندگان نفت از ايران (پيش از آغاز تحريم‌هاي يکجانبه آمريکا عليه ايران) تلاش مي‌کند تا راهي براي کمک به آرام شدن اوضاع و حفظ توافق‌نامه هسته‌اي موسوم به برجام -که آمريکا بيش از ۱۸ ماه قبل از آن خارج شده است- بيابد. ژاپن پيش از اعمال تحريم‌هاي آمريکا، چهارمين مشتري عمده آسيايي نفت ايران بود و روزانه ۱۷۲ هزار بشکه نفت از ايران وارد مي‌کرد که اين رقم تقريبا معادل ۳/ ۵ درصد از کل واردات نفت ژاپن است. اين کشور پس از اعمال تحريم‌ها موفق شد يک دوره معافيت شش ماهه از دولت آمريکا دريافت کند، ولي با پايان يافتن اين معافيت، صادرات نفت ايران به ژاپن متوقف شد. رئيس‌جمهور ايران روز شنبه ديداري با سران تجارت ژاپن داشت که طي آن از اين تحريم‌ها انتقاد و درباره تقويت روابط بلند مدت با ژاپن ابراز اميدواري کرد. روحاني در جمع شماري از مديران ارشد بخش‌هاي سياسي، اقتصادي و فرهنگي ژاپن با اشاره به اينکه تحريم‌هاي غيرقانوني آمريکا نمي‌تواند براي بلندمدت ادامه پيدا کند و آمريکايي‌ها ناچارند روزي اين راه بدون خاصيت و پر از ضرر را رها کنند، تاکيد کرد: «ما در زمينه اينکه با آمريکا بتوانيم راجع به مسائل‌مان بحث کنيم مشکلي نداريم جز اينکه آنها بايد از مسير خطايي که در اين يک‌سال و نيم رفته‌اند، برگردند.» حسن روحاني همچنين عصر شنبه پس از بازگشت از ژاپن، از پيشنهاد‌هاي جديد تهران و توکيو براي شکستن تحريم‌ها خبر داد. روحاني در اين‌زمينه گفت: «ژاپني‌ها در زمينه شکستن تحريم هم يک پيشنهاد جديد داشتند و هم ما يک پيشنهاد جديد داشتيم، با هم بحث کرديم و بنا شد رايزني‌هاي دو کشور در اين زمينه ادامه يابد.» روحاني همچنين از مذاکره خصوصي يک ساعت و نيمه با طرف ژاپني خبر داد. کارشناسان معتقدند که استقبال ايران از وساطت ژاپن هم بي‌ارتباط با موضوع نفت نيست. احتمالا دولت ايران معتقد است که مي‌تواند ژاپن را به بخشي از «پيشنهاد جديدش» براي «شکستن تحريم» تبديل کند. پيشنهادي که بر مبناي آن مي‌توان حدس زد که آمريکا در ازاي گرفتن امتياز از ايران، به ژاپن اجازه مي‌دهد واردات نفت از ايران را، شايد به مقدار محدود از سر گيرد. موانع روابط بهتر ميان ايران و ژاپن همزمان با اين تحولات، معاون سياسي وزير امورخارجه ايران تاکيد کرد: موانعي بر سر راه روابط بهتر ميان ايران و ژاپن وجود دارد. به گزارش «ايسنا» سيدعباس عراقچي در مصاحبه با شبکه «ان‌اچ‌کي» ژاپن گفت: ايران قصد دارد روابطش با ژاپن را مستحکم کند و همه راه‌ها را باز نگه دارد. اين ديپلمات ارشد ايراني ادامه داد: اين مشکل از تحريم‌هاي يک‌جانبه و غيرقانوني ايالات‌متحده آمريکا نشات مي‌گيرد، در غيراين صورت روابط دو کشور خوب است. در جريان سفر اخير رئيس‌جمهور به ژاپن، سيد عباس عراقچي معاون وزيرخارجه نيز حضور داشت. عراقچي پيش‌تر از مذاکرات سنگين و فشرده با مقامات توکيو در جمعه شب خبر داده‌ بود. عراقچي با اشاره به مذاکرات سنگين و فشرده صورت گرفته بين مقامات ايران و ژاپن در جريان سفر رئيس‌جمهور به توکيو گفت: در اين مذاکرات در مورد مسائل دوجانبه، منطقه‌اي، بين‌المللي و همچنين مباحث مربوط به برجام و تحريم‌هاي آمريکا رايزني و گفت‌وگو و قرار شد مشورت‌هاي دو کشور از نزديک ادامه پيدا کند. توييت ظريف در پايان سفر به ژاپن همچنين محمدجواد ظريف وزير امورخارجه ايران که به همراه رئيس‌جمهور حسن روحاني به ژاپن سفر کرده بود، روز شنبه در بازگشت از ژاپن، جشن گرفتن نودمين سالگرد روابط ديپلماتيک ايران و ژاپن را يکي از مهم‌ترين رويدادهاي اين سفر عنوان کرد. به گزارش خبرگزاري تسنيم، ظريف روز شنبه پس از بازگشت از ژاپن در توييتر نوشت: «پايان سفر رياست جمهوري به توکيو با برنامه‌اي فشرده و بازگشت به ميهن در شب يلدا. در نخستين سفري اينچنين به ژاپن طي ۱۹ سال گذشته، با رهبران سياست خارجي و صنايع ژاپن تعامل کرديم و مساله مهم اينکه نودمين سالگرد روابط ديپلماتيک ايران و ژاپن را جشن گرفتيم.» ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد

---

بازار

---