logo
برگزیده
تحلیل ها

پشت‌پرده رفت و آمد قطری‌ها به تهران

منبع
مشرق
بروزرسانی
پشت‌پرده رفت و آمد قطری‌ها به تهران
مشرق/ متن پيش رو در مشرق منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست سفرهاي مکرر مقام هاي قطري و در راس آنها، امير اين کشور، سوالاتي را درباره دلايل اين سفرها و اهداف نهفته در پس آنها مطرح مي کند.  روز گذشته (يک شنبه)، شبکه "الميادين" در خبري فوري از سفر شيخ "تميم بن حمد آل ثاني"، امير قطر به تهران خبر داد. الميادين هدف از اين سفر را ملاقات امير قطر با رئيس جمهوري اسلامي ايران و بحث و تبادل درباره مسائل دو جانبه و امور منطقه اي اعلام کرد. سفر امير قطر به تهران در حالي صورت مي گيرد که تنش ‌هاي منطقه ‌اي در پي حملات موشکي تلافي جويانه ايران به پايگاه نظاميان آمريکايي "عين الاسد" در عراق به شکل چشمگيري افزايش يافته است. افزون بر آن، اين سفر در حالي صورت مي گرفت که پيشتر "محمد بن عبدالرحمن آل ثاني"، معاون نخست ‌وزير و وزير أمور خارجه قطر، در يک سفر از پيش اعلام نشده، روز شنبه ۱۴ دي ماه جاري وارد تهران شد و با محمد جواد ظريف، وزير أمور خارجه ايران در تهران ديدار و گفتگو کرد. محمد بن جاسم آل ثاني، پس از اين ديدار با حسن روحاني ديدار و گفتگو کرد. رييس ‌جمهوري ايران، در اين ديدار خطاب به معاون نخست ‌وزير قطر، گفت که "در شرايط کنوني از کشورهاي دوست و همسايه توقع داريم، با لحن صريح، آمريکا را در اين جنايت محکوم کنند، چراکه آمريکا يک فرمانده بزرگ نيروهاي مسلح ايران را در کشور ديگري با جنايت ‌بارترين شکل به شهادت رسانده است". وزير خارجه قطر پس از اين ديدار در توئيتي نوشت: "امروز در تهران با رييس جمهوري و وزير امور خارجه ايران ديدار کردم و درباره تحولات عراق به طور خاص و منطقه به صورت عام بحث و تبادل نظر شد".
هدف وزير خارجه قطر از اين سفر علي رغم اينکه مقامات رسمي قطر هدف اين سفر را تلاش براي کاهش تنش در منطقه عنوان کرده بودند، اما پيش از اين سفر، يکي از ديپلمات‌ هاي سابق کشورمان مدعي شده بود، وزير امور خارجه قطر حامل پيام "دونالد ترامپ"، رئيس ‌جمهور آمريکا براي ايران است. امير موسوي در حساب کاربريش در توئيتر نوشته بود: " وزير خارجه قطر در سفر به تهران حامل پيامي از سوي ترامپ است" و افزوده بود: "ترامپ قطر را ميانجي قرار داده تا مانع واکنش ايران به ترور سردار قاسم سليماني و همراهانش شود". همزمان با حضور وزير خارجه قطر در تهران، روزنامه "ديلي ‌ميل" چاپ لندن با انتشار گزارشي ادعا مي کند، "پهپادي که خودروي حامل سردار سليماني و ابومهدي المهندس را هدف گرفته، از مقر ستاد فرماندهي مرکزي آمريکا در پايگاه نظامي «العديد» قطر به پرواز درآمده بود". به دنبال اين ادعاي ديلي ميل برخي گمانه زني ها، علت سفر وزير خارجه قطر به تهران را در راستاي ارائه توضيحاتي در اين خصوص به تهران دانستند.
 انتشار گزارش شبکه "ان بي سي نيوز" چند روز بعد از سفر وزير خارجه قطر به تهران و مطرح شدن اين ادعاها، روز شنبه برابر با 21 دي ماه جاري، شبکه آمريکايي "ان بي سي نيوز" (NBC News) گزارش مشروحي منتشر کرد که جزئيات جديدي از ترور سردار سليماني را افشا مي کرد. در اين گزارش ان بي سي نيوز مدعي شده بود که اين جزئيات را از دو منبع مطلع آمريکايي و مسئولان آمريکايي ديگري که از اين موضوع مطلع بوده‌ اند، به دست آورده است. بنابر آنچه ان بي سي در گزارش خود آورده است: عمليات ترور سردار سليماني از دمشق آغاز شده بود، جايي که اطلاعات آمريکا حاکي از حرکت سردار از فرودگاه دمشق به فرودگاه بغداد بوده و آمريکايي‌ ها در انتظار وي بوده ‌اند. بنابر ادعاي ان بي سي، پس از فرود آمدن هواپيماي خطوط "اَجنِحة الشام" (ايرباس A320) در فرودگاه بغداد، درحالي که جاسوسان سازمان "سيا" در فرودگاه حضور داشتند، سه پهپاد آمريکايي، هريک مجهز به چهار موشک "هل فاير" به پرواز درمي آيند و بدون هيچ مشکلي وارد آسمان عراق مي شوند. پس از شناسايي خودروها در فرودگاه بغداد و تأييد هويت سرنشينان آنها، اتاق عمليات ترور سردار سليماني، مستقر در مقر فرماندهي نيروهاي مرکزي آمريکا موسوم به "سنتکام"، در "دوحه"، پايتخت قطر دستور شليک به خودروها را صادر مي کنند. البته هنوز ابهاماتي در خصوص مکان پروازي پهپادها وجود دارد که از کدام کشور منطقه حرکت کرده اند؛ اما طبق اين گزارش چيزي که قطعي است، اتاق فرمان عمليات، در دوحه بوده است. گزارش وبگاه قطرليکس گزارش شبکه ان بي سي آمريکا درحالي منتشر مي شود که پيشتر وبگاه موسوم به "قطرليکس" که افشاگري هاي خاندان حاکم بر قطر را برعهده دارد، در گزارش خود ادعا مي کند که پهپادهايي که سردار سليماني را در فرودگاه بغداد هدف قرار دادند، 4 ساعت قبل از رسيدن سردار سليماني به فرودگاه بغداد از پايگاه العديد قطر برخاسته بودند. اين وبگاه در ادامه ادعاهايش مي نويسد: حضور وزير خارجه قطر در تهران براي دلجويي از دولت ايران و حصول اطمينان از در امان بودن از حملات تلافي جويانه سپاه پاسداران است. قطرليکس در اين گزارش ادعا کرده است، از آنجا که دوحه از واکنش ايران در قبال اين اقدام به خوبي خبر داشته، لذا 48 ساعت پيش از انجام عمليات ترور، با هدف فريب افکار عمومي منطقه به طور عام و دولت ايران به طور خاص، با دولت عراق تماس گرفته و اعلام مي کند که آماده وساطت براي کاهش تنش و بحران حاکم بر عراق است. اگر اين ادعاي قطرليکس صحت داشته باشد، بنابراين به نظر مي رسد، دوحه پيشتر از ترور سردار سليماني خبر دار بوده است. همچنين در بخش ديگري از اين گزارش مي خوانيم که يک روز قبل از ترور سردار سليماني، "مايک پمپئو"، وزير خارجه آمريکا در تماسي تلفني از همتاي قطري خود به خاطر حمايت و پيشتيباني دوحه از سياست هاي منطقه اي آمريکا در مواجهه با گسترش نفوذ ايران در منطقه تشکر مي کند. علاوه بر اينکه ارتش آمريکا ژوئيه گذشته اقدام به ارسال نظاميان و هواپيماهاي ترابري و بمب افکن هاي جديدي از نوع B1 و B52 به پايگاه نظامي العديد در قطر مي کند.  آيا بيم از اين گزارش ها امير قطر را به تهران کشاند ساعاتي پس از انتشار گزارش شبکه ان بي سي نيوز، خبرگزاري الميادين در خبري فوري اعلام کرد که شيخ تميم بن حمد آل ثاني، امير قطر در سفري از قبل اعلام نشده تا ساعاتي ديگر براي گفتگو "درباره مسايل دو جانبه و منطقه اي" با مقامات ايراني وارد تهران مي شود. اَگَرچه تا زماني که مقامات رسمي ايران مطالب مندرج در گزارش نشريه انگليسي ديلي ميل و شبکه آمريکايي ان بي سي نيوز و ساير رسانه ها، درباره مشارکت پايگاه هاي قطر در عمليات ترور سردار سليماني را تأييد نکنند، فاقد اعتبار و مصداقيت هستند و در حد يک ادعا باقي مي مانند، اما انتشار اين گزارش ها، گمانه زني هايي را در داخل و خارج درباره ارتباط بين اين ادعاها و سفرهاي مقامات رسمي قطر به تهران مطرح کرده اند.  گمانه ها چه مي گويند غرامت 3 ميليارد دلاري: سفر امير قطر به تهران در مقطع زماني صورت مي گيرد که تهران به شدت درگير بررسي ماجراي سقوط هواپيماي مسافربري اکرايني است که سحرگاه پنج شنبه و همزمان با آغاز حملات تلافي جويانه سپاه پاسداران به پايگاه نظامي عين الاسد آمريکايي در غرب عراق به اشتباه هدف پدافند هوايي قرار گرفته و پس از سرنگون شدن تمام سرنشنيان آن جان باختند. اگرچه سپاه پاسداران در بيانيه اي رسمي مسئوليت سرنگوني هواپيماي مسافربري اکرايني را برعهده گرفته است، اما از زمان اعلام خبر تا زمان نگارش اين مطلب، سوالات بسياري درباره نحوه سرنگوني اين هواپيما مطرح شده و همچنان بي پاسخ مانده است، موضوعي که سبب شده اين قضيه با ابهامات بسياري همچنان مواجه باشد. در اين شرايط امير قطر در سفري از قبل اعلام نشده و در راس هيأتي بلند پايه وارد تهران مي شود، صرف نظر از زمانبندي سفر که علامت سوال هاي زيادي را ايجاد کرده است، انتشار خبري در وبگاه "ميدل ايست انلاين" باعث شده، تا اين علامت سوال ها پر رنگ تر شوند. خبر ميدل ايست انلاين کوتاه، اما بسيار تامل برانگيز است: "پيشنهاد پرداخت غرامت ۳ ميليارد دلاري امير ‎قطر به ايران بابت سرنگوني هواپيماي مسافربري اوکرايني". "ميدل ايست آنلاين" با انتشار خبر سفر روز گذشته (يک شنبه) شيخ تميم بن حمد آل ثاني به تهران، مدعي شده بود، انگيزه سفر غير منتظره امير قطر در بحبوحه تنش هاي منطقه اي جاري بين ايران و آمريکا ارائه پيشنهاد پرداخت غرامت ۳ ميليارد دلاري اين کشور به حسن روحاني بابت سرنگوني هواپيماي اوکرايني است. در اين مطلب هيچ اشاره اي به دليل اين اقدام قطر نشده است. در عين حال، اين ادعا در حالي مطرح مي شود که طبق برآوردهاي صورت گرفته از سوي مقامات ذيربط کشوري، مجموع غرامت پرداختي ايران بابت اين سانحه حدود ۱۵۰ ميليون دلار است. سوالي مهمي که در ذهن مطرح مي شود، اين است که " آيا جنگ الکترونيک و شبيه‌ سازي شليک موشک کروز در شب حادثه سقوط هواپيماي مسافربري اکرايني، از پايگاه ‎آمريکايي‌ العديد در قطر علت ارائه چنين پيشنهادي از سوي امير قطر شده است". دومين نکته قابل تامل، توئيت "امير موسوي"، ديپلمات سابق وزارت خارجه جمهوري اسلامي و مدير مرکز تحقيقات و پژوهش هاي بين المللي وابسته به وزارت خارجه است که همزمان با سفر امير قطر به تهران در صفحه شخصي خود در توئيتر به زبان عربي چنين نوشت: "اولين سفر امير قطر به تهران براي اداي توضيحات درباره موضوع استفاده از پايگاه نظامي العديد در عمليات ترور شهيد قاسم سليماني و شهيد ابو مهدي المهندس و همرزمانشان و عمل به وعده اش مبني بر بستن آن لانه و مرکز تروريستي صورت مي گيرد .. و انتظار چنين مي رود" همان طور که گفته شد، آنچه تاکنون در رسانه هاي مختلف درباره ترور سردار قاسم سليماني به طور کلي و نقش داشتن قطر در اين عمليات به طور خاص مطرح شده، تا وقتي از سوي مقامات جمهوري اسلامي تاييد نشود، در حد يک ادعا باقي مي ماند. اما توئيت امير موسوي مي تواند، تاييد ضمني بر همراهي و مشارکت قطري ها با آمريکايي ها نه تنها در ترور سردار قاسم سليماني و ابو مهدي المهندس و همرزمانشان باشد، بلکه تاييد ضمني ديگري بر دست داشتن قطري ها در سرنگوني هواپيماي مسافربري اکرايني و کشته شدن تمام سرنشينان آن باشد
ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد