وعده بازگشت به برجام

اعتماد/ متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست سه‌شنبه شب 6 نامزد رياست‌جمهوري حزب دموکرات در آيووا مناظره برگزار کردند؛ مناظره‌اي که بخش عمده‌اي از آن بر محوريت سياست خارجي چرخيد، به خصوص اينکه موضوع ايران نيز در اين روزها به‌ شدت حايز اهميت شده است و هيچ‌کس نمي‌تواند به راحتي از کنار آن عبور کند. انتخابات داخلي حزب دموکرات که کمتر از 3هفته ديگر از آيووا آغاز مي‌شود در ميان تعداد زيادي از نامزدهاي دموکرات تنها 6 نفر از ميزان راي لازم براي حضور در اين رقابت برخوردار بودند. پس از ترور سردار سليماني با دستور دونالد ترامپ رييس‌جمهور ايالات متحده موجي از انتقادها از سوي دموکرات‌ها به سمت او براي اين اقدام سرازير شد چرا که بسياري نگران آن هستند که امريکا شروع‌کننده جنگ ديگري در خاورميانه باشد که هيچ‌گونه چشم‌انداز روشني براي آن وجود ندارد. در چنين شرايطي نيز نامزدهاي حزب دموکرات وارد مناظره آيووا شدند. موضوع سياست خارجي عملا از جمله موضوعات مورد علاقه جو بايدن محسوب مي‌شود چرا که او اکنون جان کري وزيرخارجه سابق تيم اوباما را نيز به کمپين خود ملحق کرده است. دو نفري که از جنگ ويتنام يکديگر را مي‌شناختند و براي سال‌ها در سناي امريکا با يکديگر در حوزه سياست خارجي کار و فعاليت کردند. از طرفي ديگر در مناظره‌هاي گذشته دموکرات‌ها تمرکز بسيار زيادي روي مباحث داخلي از جمله بيمه، ماليات، اشتغال و خدمات درماني داشتند و شايد بايدن تا حدي در اين زمينه به‌ شدت تحت فشار قرار داشت چرا که رقبا بيش از او در اين زمينه فعاليت داشتند. اما موضوع سياست خارجي توانست براي او جاي تنفس ايجاد کند. او حتي در وب‌‌سايت خود سياست‌هاي مربوط به چين را نيز منتشر کرده است اين در حالي است که نامزدهاي ديگر برنامه مدوني در حوزه سياست خارجي ارايه نداده‌اند. با اين حال در مجموع همه نامزدها به‌شدت از اقدام دونالد ترامپ در ترور سردار سليماني انتقاد و از برجام نيز حمايت کردند. با اين حال هرکدام از نامزدها به شيوه خود دست به اين اقدام زدند. در اين مناظره بايدن نشان داد که بيشترين انگيزه را براي بازگرداندن وضعيت به قبل از دوره ترامپ دارد. او در اين مناظره عنوان کرد که ترامپ متحدان ناتو را از خود دور کرده و قصد دارد اطمينان آنها را باز گرداند. او عنوان کرد که بار ديگر به توافق پاريس و توافق برجام باز خواهد گشت و پيگيري يک معاهده کنترل تسليحاتي با روسيه را در اولويت جدي خود قرار مي‌دهد. به نوشته اکونوميست، بايدن نامزدي است که بيشترين مطابقت را با سياست خارجي کلاسيک امريکا دارد که طبق اصول پيش از ترامپ عمل مي‌کرد؛ با اين حال مخالفان او نيز در اين مناظره به ‌شدت عليه بايدن انتقاد کردند. به خصوص نامزدهاي جناح چپ حزب دموکرات معتقد بودند که بايدن نمي‌تواند در جايگاه يک تصميم‌گير قرار گيرد. شاهد آنها راي بايدن به شروع جنگ عراق در سال 2002 بوده است. اما از طرفي بايدن تلاش کرد در دوره اول دولت اوباما بر خلاف سياست‌هاي مداخله‌گرايانه هيلاري کلينتون عمل کند. به عنوان مثال او به هيچ عنوان از تصميم هيلاري کلينتون براي مداخله نظامي در ليبي حمايت نکرد. بايدن هرچند خواهان پايان جنگ‌هاي افغانستان و خاورميانه است اما نمي‌خواهد به شکل همه‌جانبه همه نيروها را خارج کند. از طرفي براي مقابله با هجوم روسيه علاقه‌مند به فروش اسلحه به اوکرايني‌ها است. شايد برخي از بازگشت به روش‌هاي قديمي واشنگتن خوشحال باشند و از آن قدرداني کنند. برخي از اين بازگشت‌ها اما آسان و کم‌هزينه نخواهد بود. بازگشت به توافق پاريس کاملا سهل‌الوصول است. اما ممکن است شرايط تا 2021 براي بازگشت به برجام در ايران کاملا هموار نباشد. اقداماتي که دونالد ترامپ در به رسميت شناختن اراضي اشغالي فلسطيني به نفع اسراييل انجام داده به راحتي بازگشت‌پذير نيست و به راحتي نمي‌توان به سياست دو دولتي بازگشت. رقابت با قدرت‌هاي بزرگ از جمله چين نيز ادامه دارد و مشخص نيست که دونالد ترامپ مي‌تواند به توافقي که مي‌خواهد با چيني‌ها دست پيدا کند. از طرفي دونالد ترامپ با اعمال تعرفه‌هاي يکجانبه بسياري از اتحادهاي امريکا با ساير کشورها را با چالش مواجه کرده است؛ به نحوي که سوزان رايس سفير پيشين سازمان ملل در زمان اوباما در يک کنفرانس امنيتي که روز 8 ژانويه برگزار شد هشدار داد که بازسازي اتحادها با شيوه معامله‌گرايانه و زورگويي ترامپ بسيار چالش‌برانگيز خواهد بود. با اين حال بايدن بر لزوم نگه داشتن نيروهاي ويژه‌ امريکا در مکان‌هايي مانند عراق دفاع کرد اما سناتور ايمي کلوبوچار ديگر نامزد دموکرات‌ها وعده داد که نيروهاي امريکايي منطقه را ترک خواهند کرد ساير نامزدها قول دادند که سربازان رزمي را از منطقه خارج کنند اما تعريف دقيقي از اين ماجرا ارايه ندادند. سناتور اليزابت وارن گفت: ما بايد از ارتش خود بخواهيم مسائلي را که نمي‌توان از نظر نظامي حل کرد در مسير حل آن به شکل غير نظامي قدم‌ برداريم. سناتور برني سندرز در اين مناظره عنوان کرد که امريکايي‌ها از جنگ‌هاي بي‌پايان خسته شده‌اند، جنگ‌هايي که براي ما تريليون‌ها دلار هزينه داشته است. وي افزود که امروز در امريکا زيرساخت‌هاي ما در حال از بين رفتن است، نيمي از مردم ما در شرايط سخت زندگي مي‌کنند، 87 ميليون نفر در کشور از خدمات درماني برخوردار نيستند و شب‌ها حدود 500 هزار نفر در خيابان‌ها مي‌خوابند. او در ادامه تاکيد کرد که سازمان ملل و وزارت امور خارجه را براي حل تعارضات بين‌المللي به صورت ديپلماتيک بازسازي خواهد کرد. اليزابت وارن از سوي ديگر تاکيد بسيار زيادي بر استفاده از ابزارهاي اقتصادي به جاي سربازان جنگي داشت. او عنوان کرد که در افغانستان هيچ‌کس راه‌حل و نقطه پاياني براي آن ندارد. ما بايد نيروهاي جنگي خود را بيرون ببريم. پيت بوتجج شهردار اينديانا نيز گفت نمي‌توان بدون داشتن يک تعهد بي‌پايان نيروهاي زميني ما درگير در منطقه بمانند. بوتجج در مورد ترامپ گفت: همان رييس‌جمهوري که گفت قصد پايان دادن به جنگ‌هاي بي‌پايان را دارد، اکنون سربازان بيشتري به خاورميانه اعزام مي‌کند. فقط بايدن و کلوبوچار بودند که روز سه‌شنبه به صراحت و با برنامه در خصوص سرنوشت سربازان امريکايي در منطقه سخن گفتند. با اين وجود نکته‌اي که از همه‌چيز مهم‌تر است همه نامزدهاي حاضر در اين مناظره به بازگشت به برجام در صورت پيروزي در انتخابات تاکيد کردند. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد