بازگشت دموکرات‌ها به برجام یک خیال خام است

رجا/ متن پيش رو در رجا منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست با نزديک شدن به انتخابات رياست جمهوري آمريکا و پيشتازي رقباي دونالد ترامپ در نظرسنجي‌ها، حاميان دولت روحاني در حال القاي تصويري غيرواقعي از نامزدهاي دموکرات آمريکايي هستند تا آنچه نتوانستند در توافق با اوباما بگيرند را شايد از رئيس جمهور ديگري به بهاي بيشتر نقد کنند. ر روزهاي اخير با پيشتازي جوبايدن(معاون باراک اوباما در دوران رياست جمهوري) در نظرسنجي‌ها، برخي جريان‌هاي داخلي به انتشار صحبت‌هايي تقطيع شده و ناقص از نامزدهاي حزب دموکرات آمريکا دست زده اند تا دموکرات‌ها را مخالف مشي سياسي ترامپ در قبال ايران و برجام معرفي کنند. روزنامه‌ها و سايت‌هاي وابسته يا نزديک به دولت با يک تيتر واحد به استقبال زودهنگام از نامزد دموکرات‌ها رفتند: «جوبايدن: رئيس‌جمهور شوم، به برجام بازمي‌گردم» اما واقعيت ماجرا چيست؟ رجوع به متن اظهارات نامزد پيشتاز دموکرات‌ها نشان از يک شيطنت رسانه اي دارند. برخلاف تصور اوليه جوبايدن همان نظرات سابق خود را در خصوص توسعه برجام ارائه داده است. وي در يادداشتي که براي نشريه فارين پاليسي نوشته قول داده که در صورت پيروزي در رياست جمهوري، ايران را به بازگشت به همه محدوديت‌هاي برجام مجبور کرده و سپس کشورش به برجام بازخواهد گشت، اما شرط ديگر اين بازگشت هم گسترش برجام هسته‌اي به برجام منطقه‌اي خواهد بود. اما رسانه‌هاي دولتي(همچون ايسنا) به تحريف اين سخنان پرداخته اند. اين صحبت‌هاي بايدن که حالا مورد استقبال غرب گرايان داخلي قرار گرفته همان صحبت‌هاي قديمي اوست که تقطيع شده است. او 6ماه قبل هم اين نکات را بيان کرد که يورونيوز از آن به عنوان بازگشت مشروط به برجام ياد کرد. معاون رئيس جمهور سابق آمريکا همان زمان هم خبر از تصميم خود براي آنچه «تقويت» و «گسترش برجام» معرفي کرده داده بود. يورونيوز در اين خصوص ميگويد: «بايدن همچنين به طرفداران خود وعده داده که با همکاري متحدان آمريکا نسبت به «تقويت» و «گسترش» برجام اقدام خواهد کرد.» جوبايدن اما در توضيح «تقويت و گسترش برجام» به شروط بعدي خود براي بازگشت به برجام که امتياز دادن هاي منطقه اي و امنيتي است اشاره ميکند و منظور خود از گسترش برجام را شفاف ميکند: «در واقع او با اشاره تلويحي به کافي نبودن ابعاد فعلي برجام تاکيد کرده که همزمان بايد به طور موثرتري ايران را به عقب‌نشيني از اقدامات بي‌ثبات کننده در منطقه وادار کرد، اقداماتي که به گفته آقاي بايدن در چارچوب توافق هسته‌اي، انجام آنها از سوي آمريکا و متحدانش مجاز شده بود.» بايدن قبلا هم در بخشي از برنامه‌هاي خود که روي وب‌سايتش قرار داد، گفته در صورت بازگشت به برجام، توافق را «تقويت» کرده و برخي مفاد آن را «تمديد» خواهد کرد. هدف از اين گفته بايدن مبني برتمديد برخي مفاد همان بند موسوم به غروب برجام است که فعاليت‌‌هاي هسته‌اي ايران را تا سال 2025 محدود مي‌کند و به نظر مي‌رسد بايدن در پي تمديد سقف زماني اين محدوديت است. به رغم تبليغات داخل ايران صحبت هاي آقاي بايدن نشان ميدهد او به عنوان نامزدها دموکرات ها دقيقا همان راهبرد و سياستي را در سر دارد که رقيب وي يعني ترامپ. هر دو به دنبال گسترش توافق هسته اي در مقياس منطقه اي و موشکي و هر دو به دنبال فريزکردن ايران و مادام العمر کردن محدوديت‌ها هستند. نظرات معاون جوبايدن هم قابل توجه است. «کاملا هريس» که تا چند هفته قبل از نامزدهاي دموکرات انتخابات بود به دليل آنچه خودش ناتواني مالي عنوان ميکند از رقابت‌ها کنار رفت، اما جوبايدن اعلام کرد معاون وي براي دوره رياست جمهوري اش کاملا هريس خواهد بود. «کاملا هريس» نيز مانند رئيس خود جوبايدن به گسترش برجام به حوزه منطقه اي و موشکي اعتقاد دارد. او گفته بود در صورتي که بتواند وارد کاخ سفيد شود کشورش را به توافق هسته‌اي «برجام» بازخواهد گرداند، اما به دنبال گنجاندن مفاد موشکي در آن هم خواهد بود. هريس در مصاحبه‌اي با تلويزيون «ام‌اس‌ان‌بي‌سي» که ۳۰ خرداد پخش شد گفت: «به دنبال توسعه دادن آن (برجام) هم خواهم بود. اگر بخواهم صادق باشم، دوست دارم اين توافق آزمايش‌هاي موشک‌هاي باليستيک [ايران] را هم پوشش دهد.» اين مواضع اما همان مواضع دونالد ترامپ جمهوري خواه است که از زبان دموکرات‌ها خارج مي‌شود. ترامپ 18 ارديبهشت‌‌ماه سال گذشته با اعلام خروج خود از برجام، هدف سياست خارجي دولتش را اينگونه توضيح داده بود: «درحالي که ما از توافق هسته‌اي با ايران خارج مي‌شويم، با همپيمانان‌مان کار خواهيم کرد تا راه‌حلي واقعي، جامع و درازمدت براي تهديد اتمي ايران پيدا کنيم. اين دربرگيرنده تلاش‌هايي براي از بين بردن تهديد برنامه موشک بالستيک ايران و مسدود کردن فعاليت‌هاي مخربش در سراسر خاورميانه خواهد بود. » قبلا نشريه «فارين‌پاليسي» به مواهبي که ترامپ براي آمريکا در مساله برجام به ارمغان آورده اشاره کرده و پيشنهاد خود به رئيس جمهور بعدي آمريکا را اينگونه توصيف کرده است: « مطمئنا اين اشتباه بزرگي خواهد بود که رئيس‌جمهور آمريکا به همان توافق قبلي سال 2015 بازگردد. بهتر است رئيس‌جمهور بعدي از امتيازاتي که خروج ترامپ از برجام براي آمريکا به ‌وجود آورده است استفاده کند و به بسياري از مسائل باقيمانده در روابط ايران و آمريکا و همچنين رويارويي 2 کشور در حوزه‌هاي مختلف پرداخته و درباره آينده برنامه هسته‌اي ايران نيز مسائل ديگري را مطرح کند. پيام اصلي در اين‌باره به ايران و کل جهان بايد اين باشد: «ما کاملا خواهان بازگشت به توافق هستيم اما در ابتدا بايد گفت‌وگو کنيم». اين نشريه آمريکايي در ادامه خاطرنشان کرده است: «بايد نامزدهاي انتخابات رياست‌جمهوري سال 2020» خاطرنشان کنند تنها در صورتي تمايل به مذاکره دوباره با ايران براي رسيدن به توافق هسته‌اي جديد دارند که ايران تضمين دهد از توافق فعلي هسته‌اي خارج نمي‌شود. آنها بايد اين پيام را به ايران برسانند که رئيس‌جمهور بعدي آمريکا نه مي‌تواند و نه مي‌خواهد که دوباره به همان قراردادي بازگردد که آمريکا زماني از آن بيرون آمده است. » آينده برجام از زبان جان کري با اين وجود در اين طرف آب‌ها غرب گرايان چراغ سبزهاي متعدد داده اند که با دموکرات ها مي توان کار کرد. اين خوشبيني افراطي به دموکرات ها چه در جايي که حسن روحاني اوباما را «مودب و باهوش» مي نامد ديده شده و چه در جايي که ديپلمات‌هاي مذاکره کننده امضاي کري را تضمين دانستند. اما آيا خروج از برجام، راهبرد دولت جمهوري خواه ترامپ بود؟! آيا اگر يک دولت دموکرات بر سر کار مي‌آمد، ممکن بود روش ديگري را در موضوع برجام اتخاذ کند؟! پاسخ اين سؤال در اظهارات وزير خارجه اسبق آمريکا نهفته است. «جان کري»- شهريور 97- با اشاره به اين مسئله که اگر ما-دموکرات ها- در کاخ سفيد بوديم، به وقتش از برجام خارج مي‌شديم، تاکيد کرد که ترامپ مي‌توانست امتياز بيشتري از ايران بگيرد و سپس از برجام خارج شود. کري گفت:«شما اين توافق را نگه مي‌داريد و به ايراني‌ها مي‌گوييد ببينيد، ما به شما گفته‌ايم که بايد اين چيزها [فعاليت‌هاي موشکي و منطقه‌اي] را متوقف کنيد. من به شما دو سال يا يک سال يا هر زمان ديگري، وقت مي‌دهم. ما حاضريم درباره اين چيزها مذاکره کنيم. اما اگر شما مذاکره نکنيد، اگر تا آن زمان اين کار را نکنيد، من از اين توافق خارج مي‌شوم» کري در تشريح راهکارش افزود: «ما در مذاکرات برجام تحريم‌‌هاي حقوق بشري را حفظ کرديم، تحريم‌‌هاي آزمايش موشکي را حفظ کرديم، تحريم‌ها عليه انتقال سلاح به يمن را حفظ کرديم و ما اين تحريم‌ها را حتي در زماني که در حال مذاکره درباره برجام بوديم افزايش داديم اما ما معتقديم ايران بدون مسيري براي دستيابي به سلاح هسته‌اي در شرايط بهتري براي مذاکره درباره ساير مسائل است و نظريه ما درباره اين پرونده اين بود که وقتي شما به برجام رسيديد سپس تمام آن مسائل ديگر را روي ميز قرار دهيد، بنابراين شما برجام را در جاي خود نگه مي‌داريد و به ايراني‌ها مي‌گوييد ما به شما گفتيم بايد اين مسائل را متوقف کنيد. » بازگشت دموکرات‌ها به برجام يک خيال خام شايد باورش کمي سخت باشد اما عبارت «دموکرات‌ها برنده شوند؛ آمريکا به برجام برمي‌گردد» قبلا هم تيتر يک از روزنامه‌هاي زنجيره‌اي بوده است که ظاهرا براساس يک خط تبليغي رسانه‌اي مشخص فريب افکار عمومي را اينبار با ترويج دوگانه دموکرات- جمهوري‌خواه انجام داده اند. اصلاح‌طلبان همزمان با اعلام کانديداتوري جو بايدن از حزب دموکرات به عنوان يکي از نامزد‌هاي انتخابات رياست‌جمهوري آمريکا در سال ۲۰۲۰ به مثابه برجام به‌دنبال تزريق اميدواري به عوض شدن شرايط در صورت پيروزي دموکرات‌ها در انتخابات رياست‌جمهوري آمريکا هستند. اما فرشته نجاتي که اين جريان سياسي خاص از دموکرات‌ها ترسيم مي‌کند، در واقع همان فرشته عذابي است که نقش آن در پايه‌ريزي تحريم‌هاي همه‌جانبه عليه جمهوري اسلامي ايران انکار ناپذير است. چرا که اساسا در دوران رياست‌جمهوري باراک اوباما رئيس‌جمهور دموکرات آمريکا، سخت‌‌‌‌‌ترين تحريم‌هاي چندجانبه و يک‌جانبه عليه کشورمان اعمال شد. متعاقب امضاي توافق هسته‌اي ميان ايران و اعضاي 1+5، دولت اوباما پروسه نقض و ابترسازي برجام را به صورت جدي آغاز و از خلأهاي حقوقي داخل متن توافق هسته‌اي نيز در اين مسير به صورت جامع استفاده کرد. همچنين در نخستين روز اجراي برجام دي ماه ۹۴ و در مقطعي که همين اصلاح‌طلبان و برخي دولتمردان تأکيد داشتند که «تحريم‌ها به تاريخ پيوست»، دولت اوباما با تصويب تحريم‌هاي ضدايراني، نقض برجام را کليد زد. پس از آن، سريال نقض برجام توسط دولت اوباما با غارت ۲ميليارد دلاري اموال ايران، تمديد قانون تحريمي آيسا، تصويب قانون محدوديت ويزا، تصويب بيش از ۸۰ طرح ضدايراني در کنگره آمريکا و پابرجا ماندن تحريم سوئيفت و…ادامه يافت. فراتر از آنچه ذکر شد، نبايد فراموش کرد خروج ترامپ از توافق هسته‌اي با ايران، مبتني بر ريل‌‌گذاري سياسي و حقوقي‌‌اي بود که دموکرات‌ها براي رئيس‌جمهور بعدي خود به يادگار گذاشتند. ترامپ تا قبل از خروج از برجام، به صورت جدي به مکانيسم ماشه که توسط دموکرات‌ها در برجام گنجانده شده بود استناد مي‌کرد. از سوي ديگر، امضا و تاييد تعليق تحريم‌هاي ايران توسط رئيس‌جمهور آمريکا در بازه‌‌هاي زماني 120 روزه، سنتي بود که دموکرات‌ها آن را بنا کردند و عملا حيات توافق هسته‌اي با ايران را منوط به امضاي شخص اول سياسي و اجرايي آمريکا کردند. بنابراين، دموکرات‌ها در کنار دولت ترامپ، متهمان اصلي خروج واشنگتن از برجام محسوب مي‌شوند. اما متاسفانه خلق دوگانه دموکرات- جمهوري‌خواه در سياست خارجي کشورمان، به‌ويژه طي 5 سال اخير انرژي زيادي را از وزارت امور خارجه و دستگاه ديپلماسي تلف کرد و خسارات محاسباتي زيادي را نيز به ما تحميل کرد. با اين حال استقبال رسانه‌‌هاي اصلاح‌طلب از دموکرات‌ها نشان مي‌دهد اين دوگانه‌‌سازي همچنان در دستور کار اين جريانات قرار دارد. اين در حالي است که تاکنون بارها تاکيد شده است گره‌زدن سرنوشت برجام و متعاقبا سرنوشت اقتصادي کشور به فراز و فرودهاي سياسي در آمريکا نه‌تنها خطايي تاکتيکي، بلکه خطايي راهبردي محسوب مي‌شود. اما به نظر مي‌رسد جرياناتي در کشورمان همچنان نسبت به تفکيک ماهوي دموکرات‌ها و جمهوري‌خواهان از يکديگر اصرار مي‌ورزند و نکته قابل تامل اينکه در حالي احياي جسم و روح برجام بدفرجام را به پيروزي دموکرات‌ها در انتخابات آتي رياست جمهور اين کشور گره مي‌زنند که تاکيد مي‌کنند «اين بازگشت البته بدون دريافت امتياز از ايران ممکن نخواهد بود»! ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد