میترسم روزی کلمه «جمهوریت» هم جرم باشد
اعتماد/ متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست «بزرگترين خطر براي دموکراسي و حاکميت ملي روزي است که انتخابات تبديل به تشريفات شود و جاي ديگري انتصاب کنند و مردم پاي صندوق بروند و تشريفات انتخابات را انجام دهند؛ خدا نکند چنين روزي براي کشور ما پيش بيايد.» اين شايد مهمترين بخش از سخنراني روز گذشته رييسجمهوري بود تا در احتمالا آخرين نشست با استانداران و فرمانداران دولت دوازدهم پيش از انتخابات دوره يازدهم مجلس شوراي اسلامي نسبت به تشريفاتي شدن انتخابات هشدار دهد. از همين روي شايد همين بخش حسن روحاني همين بخش از اظهاراتش را با هشتک «انتخابات تشريفاتي» در صفحه توييترش منتشر کرد. تمام حرف رييسجمهوري اما نگراني بابت از بين رفتن بخش مهمي از نظام سياسي يعني «جمهوريت» بود؛ نيمي از «جمهوري اسلامي» که در انتخابات به عنوان مهمترين کنشگري سياسي بروز و ظهور پيدا ميکند. با اين حال سخنراني حسن روحاني در وزارت کشور اگرچه مهم بود اما از صداوسيما پخش زنده نشد تا آنجا که عليرضا معزي، معاون اطلاعرساني دفتر رييسجمهوري حين برگزاري مراسم خبر داد که تماسها با مديران براي پخش زنده صداوسيما بينتيجه ماند. روحاني سخنراني ديروز را با «رفراندوم» آغاز کرد؛ موضوعي که 22 بهمن ماه 96 براي نخستين بار از سوي رييسجمهوري مطرح شد. اين بار اما او پيشنهادي نداشت و تنها يادآور شد که نخستين انتخابات، فروردين ماه 58 برگزار و نظام جمهوري اسلامي با همين انتخابات و مبتني بر يک رفراندوم آغاز شد. روحاني که پس از طرح پيشنهاد برگزاري رفراندوم براي موضوعات مهم و اساسي کشور بارها مورد حمله و هجمه قرار گرفت اين بار نيز با کنايه گفت که برخي حساسيتها از ويروس کرونا هم خطرناکترند و برخي از کلمه رفراندوم خوششان نميآيد و نسبت به آن حساسيت دارند، آن هم در حالي که پايه انتخابات ما از رفراندوم شروع و نظام ما روي رفراندوم بنا شده و آن همهپرسي اول بود که تعيين کرد، نظام ما جمهوري اسلامي است. روحاني همچنين هشدار داد که بايد «پاسدار اسلاميت و جمهوريت نظام باشيم» و توضيح داد که پاسداري از جمهوريت به معناي پاسداري از ولايت عامه، نظر و خواست مردم است. رييسجمهوري قانون اساسي را پايه و اساس خواند و تاکيد کرد که «مشروعيت همه ما بدون استثنا از قانون اساسي است.» يکي از دلايل انقلاب مردم، عدم حاکميت بر سرنوشتشان بود حسن روحاني پس از تاکيد بر پاسداري از قانون اساسي و جمهوريت نظام از انتخابات گفت؛ انتخاباتي که شايد بتوان آن را به کمترين رقابت انتخاباتي در 4 دهه گذشته متصف کرد؛ تا آنجا که رييسجمهوري يادآور شد: «در زمان رژيم گذشته در حوزههاي انتخابيه عدهاي کانديدا ميشدند اما همه ميدانستند که وکيل چه کسي است و در شهرستانها ميگفتند، فلاني از تهران تعيين شده است؛ مردم هم ميدانستند به هر کسي که راي بدهند و هر کاري که ميخواهند انجام دهند همان آقايي که به قول آن زمان از تهران تعيين شده، نامش از صندوقها خارج ميشد و اين خطر بزرگي بود که ملت ما را تهديد کرد.» او يکي از دلايل انقلاب مردم را همين حاکم نبودن مردم بر سرنوشتشان خواند و گفت که در انقلاب اسلامي مشخص شد ديگر کسي از تهران براي مردم تصميم نميگيرد و همهچيز پاي صندوق راي رقم خواهد خورد. رييسجمهوري در ادامه مشخصا به رد صلاحيت اصلاحطلبان اشاره کرد و گفت:«بسيار مهم است که مردم احساس کنند بايد ميان چند نمونه يکي را برگزينند؛ در اين صورت است که انتخابات معنا پيدا ميکند. ... اگر بنا بر اين شد که به فرض در کشور ما 3 سليقه حضور داشته باشند و مثلا اين سليقه شامل اصولگرا، اصلاحطلب و اعتدالگرا باشد اگر روي اين فرض جامعه ما 3 قسمت شد و 3 نوع سليقه در آن ايجاد شد و در انتخابات يک سليقه فراوان، سليقه ديگر را با يک ذرهبين و تلسکوپ بتوان پيدا کرد و سليقه سوم نيز اصلا وجود نداشته باشد در اين شرايط انتخابات معنا پيدا نميکند. انشاءالله که در کشور ما اينگونه نيست اما اگر چنين شرايطي به وجود آمد آن وقت انتخابات، کلمه و اجراي انتخابات معناي ديگري پيدا ميکنند.» 22 بهمن هم از يک جناح دعوت ميکنيم به خيابان بيايند؟ روحاني در ادامه به حوادث دي ماه 96 اشاره و بار ديگر تاکيد کرد که دي ماه آن سال جزو تلخترين روزهاي تاريخ است که هيچگاه فراموش نميکند؛ چراکه «عدهاي که با هدفي ديگر به خيابانها آمدند» باعث شدند، امريکا قدرت ايستادن مقابل ايران را پيدا کند. او البته از يادآوري دي ماه 96 اين هدف را دنبال ميکرد که اين پرسشها را مطرح کند:«روزي که در سال 96 و 98 از مردم دعوت کرديم تا به خيابانها بيايند و جواب دشمنان را بدهند، آيا گفتيم که فقط فلان حزب بيايد و فلان حزب نيايد يا اينکه گفتيم همه بيايند و امروز روز ملي است و همه بايد از کشور دفاع کنيم؟! آيا در آن زمان تقسيم ميکرديم و ميگفتيم که در اين روز ملي فقط يک جناح به خيابانها بيايد؟ آيا در 22 بهمن همه مردم را به خيابانها دعوت ميکنيم يا فقط از يک جناح دعوت ميکنيم؟ ... روزي که حمله دشمن باشد، آيا جناح خاصي را دعوت ميکنيم يا از همه مردم دعوت ميکنيم که به مقابله با دشمن بروند؟ در دوران دفاع مقدس آيا يک جناح خاص در ميدان جنگ بود يا همه مردم در ميدان جنگ بودند؟ يادمان نرود که در روز مشکل همه بايد با همه باشيم و بايد بگذاريم روز انتخابات نيز همه با هم باشيم.» مجري انتخابات تبديل به لجستيک نشود رييسجمهوري با تاکيد بر اينکه «نظارت بر انتخابات» احتياط قانون اساسي است، گفت: «يادمان نرود يک دستگاه در کشور مجري انتخابات است و بار انتخابات بر دوش اوست و اعتماد مردم بايد بر اين گروه باشد و گروهي هم در آن بالا نظارت ميکنند که خلافي واقع نشود و اگر در جايي خلافي مشاهده کردند، بگويند که حواست باشد فلان جا تخلفي در حال رخ دادن است. اما حال برعکس شده؛ ناظر تبديل به مجري و مجري تبديل به لجستيک انتخابات شده است.» به مردم اطمينان بدهيم نظام ما پادشاهي و کمونيستي نيست رييسجمهوري با بيان اينکه انتخابات به ويژه انتخابات مجلس بسيار مهم است اما اعتماد مردم و سرمايه اجتماعي مهمتر از انتخابات است، اظهار کرد:«زماني که فردي ميخواهد در انتخابات بنا به دلايلي شرکت نکند؛ موضوع متفاوتي است اما وقتي فردي ميگويد به انتخابات اعتمادي ندارد، حرف خطرناکي است. بايد به مردم اعتماد بدهيم و به آنها بگويم که نظام ما نظامي تکحزبي و کمونيستي نيست. بايد به مردم بگوييم که ما نظام شاه نيستيم و فقط حزب رستاخير و کمونيست نداريم بلکه ما نظامي چند حزبي هستيم و احزاب آزاد هستند.» روحاني با تاکيد بر اينکه ما تکحزبي نيستيم، خاطرنشان کرد:«بايد حواسمان به آنهايي که ميخواهند اعتماد مردم را ترور کنند، جمع باشد.» با صندوق راي قهر نکنيم او در ادامه از مردم خواست ولو اينکه ناراحت هستند يا گله دارند يا در زندگي با مشکلاتي مواجهاند، پاي صندوقهاي راي بيايند و با صندوق راي قهر نکنند، حتي اگر در تهران 30 کانديدايي، کانديداي کمتري داشته باشند يا در جايي که 6 کانديدا دارند 4 کانديدا داشته باشند و ايرادي در انتخابات ميبينند، روز دوم اسفند ماه پاي صندوقهاي راي بروند و نگذارند صندوقها خلوت باشند. روحاني در ادامه از استانداران، فرمانداران و عوامل برگزارکننده خواست تا با استفاده از روابطي که با هيات نظارت دارند، گفتوگوهايي داشته و مشارکت در انتخابات را افزايش دهند. او همچنين خبر داد که «من نيز اقداماتي در اين زمينه انجام دادهام و نامههايي را که لازم بوده، نوشته و مصلحت نديدم که اين نامهها را منتشر کنم. همه بايد تلاش کنيم، رقابتي بودن را در انتخابات ايجاد کنيم؛ چراکه نقص الان ما روي رقابت است. اميدواريم اين رقابتها را اصلاح کنيم.» رييسجمهوري همچنين با تاکيد بر اينکه «بايد بگذاريم همه گروهها بيايند» گفت:«نميشود که نهادهاي اصلي و قانوني يعني 4 رکني که بايد بگويند فردي صالح است يا نيست، گزارشهاي درست بدهند اما يکي را بفرستند سر کوچهاي و مشخص نباشد که او با چه کسي صحبت کرده و چه گفته و بر اساس گزارش او صلاحيت فردي را بررسي کرد؛ مگر ميشود با چنين روشي کشور را اداره کرد؟ اگر ميخواهيم با درِ خانهها، کار را درست کنيم پس بايد اين دستگاهها (4 مرجع استعلام صلاحيت افراد) را تعطيل کنيم؛ ما براي چه وزارت اطلاعات، نيروي انتظامي و وزارت دادگستري را داريم؟ به جاي آنها ميتوانيم به درِ خانه افراد برويم و از همسايههاي او سوال بپرسيم.» روحاني از وزارت کشور، شوراي نگهبان، مجلس شوراي اسلامي و دستگاههاي مختلف خواست که ملاکشان قانون باشد چراکه هيچ کدام بالاتر از قانون نيستند. مجلس هم براي شما، نوش جانتان رييسجمهوري در بخش ديگري از صحبتهاي خود خطاب به بعضي جريانات حاکم بر برخي دستگاهها گفت:«شماها که در جلسات خصوصي و اتاقهاي فکر خود ميگوييد، مجلس بعدي صددرصد براي ماست؛ خوب الحمدالله؛ اگر مجلس بعدي براي شماست ديگر چرا اينقدر غصه ميخوريد؟ بگذاريد لااقل مشارکت شکل بگيرد و رقابت بالا برود و مجلس هم براي شما باشد، نوش جانتان. ما مشکلي با اين داستان نداريم. بگذاريم امنيت حاصل و رقابتها شکل بگيرد و انتخابات سالم باشد و همه تلاش کنيم تا مشارکت را بالا ببريم. هميشه مشارکت در انتخابهاي مجلس معمولا ميان 50 تا 70 درصد بوده است، نگذاريم اين مشارکت حداقل شود بلکه بايد بگذاريم اين مشارکت در حداکثر آرا باشد.»